İşitme algısının azalması yahut büsbütün ortadan kalkmasıyla ortaya çıkan işitme kaybının nedenlerine dikkat çeken Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Arzu Tatlıpınar, “Tedavi edilmeyen enfeksiyonlar kalıcı işitme kaybına neden olabiliyor” ihtarında bulundu.
İşitme kaybının iki halde görüldüğünü söz eden Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Arzu Tatlıpınar, “İletim tipi işitme kayıpları; dış kulak yolu, orta kulak ve orta kulaktaki kemikçikleri ilgilendiriyor. Sensörinöral işitme kayıpları iç kulakta oluşuyor” diyerek işitme kayıplarının oluştuğu bölgeye ve nedenine nazaran yaklaşım gerektirdiğini anlattı.
İLERI İŞİTME KAYIPLARINDA KOKLEAR IMPLANT YAPILIYOR
Prof. Tatlıpınar, işitme kayıplarının nedenlerine ait şu bilgileri verdi:
“İletim tipi işitme kayıplarında; dış kulak yolundaki enfeksiyonlar, kulak kiri, ekzostos ismi verilen kemik oluşumu üzere nedenler aktif rol oynuyor. Bununla bir arada, orta kulaktaki kemikçiklerde deformasyona yol açan orta kulak enfeksiyonları, kolesteatom, orta kulak tümörleri ile kulak zarında delinmeye yahut kalınlaşmaya neden olan kronik otitis media ya da otoskleroz üzere rahatsızlıklarda da bu probleme rastlanabiliyor. Sensörinöral işitme kayıplarında iç kulağın tutulumu öne çıkıyor. Bu rahatsızlık; çoklukla ileri yaşta görülen presbiakuzi isimli işitme kayıplarında, daima gürültülü ortamda çalışanlarda yahut patlama, yüksek müzik sesi üzere nedenlerle ani, çok gürültüye maruz kalanlarda, ilaç kullanımına bağlı olarak görülen ototoksisite nedeniyle ve iç kulak tümörlerinin varlığında görülüyor.”
Sensörinöral işitme kayıplarına yol açan nedenler ortasında yenidoğan devrinde ortaya çıkan rahatsızlıkların da bulunduğunu belirten Prof. Dr. Tatlıpınar, “Bu rahatsızlıktık prematüre yahut yenidoğan devrinde geçirilen TORCH (toksoplazma, rubella, sitomegalovirüs ya da herpes simplex) üzere enfeksiyonlara bağlı gelişebiliyor. Genetik hastalıklar da işitme kaybına neden olabiliyor” dedi.
TEŞHİSTE HASTA HİKAYESİ ÖN PLANDA
İletim tipi irtibat kayıplarında buna yol açan nedenler belirlenerek, cerrahi, tıbbi tedavi ya da işitme aygıtı kullanımıyla tedavi edildiğini söyleyen Prof. Dr. Tatlıpınar, tedavi yaklaşımıyla ilgili şunları söyledi:
“Çocukluk çağında bu rahatsızlık en sık otitis media nedeniyle ortaya çıkıyor. Bu çocuklarda öncelikle tanıyı doğrulamak için hasta hikayesi alınır. Ekseriyetle kulakta ağrı ve işitme kaybının yanı sıra aileler boğaz ağrısı üzere üst teneffüs yolu enfeksiyonu şikayetlerinden de kelam ediyor. Çocuk hastalarda ayrıyeten alerji, geniz eti ve bademcik sorunları de olabiliyor. Odyometri testiyle işitme derecesi, timpanometri testiyle de orta kulak basıncı ölçülüyor. Yapılan inceleme sonrası çocukta işitme kaybı tespit edilirse öncelikle ilaç tedavisi uygulanıyor. Şayet bu yolla orta kulaktaki enfeksiyon çözülmezse hasta takipte tutuluyor.”
HER ÇOCUĞA TÜP TAKILMIYOR
Orta kulakta sıvı birikimi tespit edilen durumlarda evvel ilaç tedavisiyle sıvının çözülmesinin beklendiğini belirten Prof. Dr. Tatlıpınar, çocuklarda bu sıkıntıya bağlı olarak ortaya çıkan işitme kaybı, az duyma, özellikle dersi takip edememe, dikkat dağınıklığı, televizyonun sesini fazla açma, anne-babası seslendiği vakit karşılık verememe yahut bilhassa gürültülü ortamlarda konuşmayı ayırt edememe üzere şikayetlerin yaşandığını söyledi. Tedavi yaklaşımı konusunda Prof. Dr. Tatlıpınar şu bilgileri verdi: “Bu durumda şayet antibiyotik tedavisi, burun spreyleri ve sistemik dekonjestan olarak isimlendirilen süspansiyon formundaki ilaçlara karşın düzelme olmuyorsa kulak tüpü tedavisi öneriliyor.”
Her çocuğa kulak tüpü takılmadığını hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi KBB Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Tatlıpınar, şöyle devam etti: “Söz konusu enfeksiyonların yaklaşık yüzde 80’i antibiyotik ve dekonjestan tedavisiyle düzeliyor. Lakin bu durumdaki çocuklar yanlışsız biçimde tedavi edilmezse ilerleyen periyotlarda kalıcı işitme kayıplarıyla karşılaşılabileceğinin unutulmaması gerekiyor. Zira rahatsızlık, orta kulaktaki kemikçik ile zar yapısında birtakım kalıcı değişikliklere yol açabiliyor.”
AMELIYAT SONRASI KULAĞIN KORUNMASI GEREKİYOR
Cerrahinin akabinde kulak tüpleri ortalama altı ay ile bir yıl içinde tabiatıyla dış kulak yoluna atıldığını ve bunu ailelerin birden fazla kere fark etmediğini belirterek, ameliyat sonrasında kulağın korunması konusunda Prof. Dr. Arzu Tatlıpınar, şu bilgileri verdi: “Rutin denetimlerde zaten çıkmadığı görülen tüpler ise iki yıl sonra alınıyor. Ameliyatın akabinde, tüp misyonunu tamamlayıp çıkana dek kulağa katiyetle su kaçmaması gerekiyor. Bu yüzden bilhassa banyo yaparken çocukların kulağına vazelinli pamuk koyulması yahut eczaneden alınabilecek, dış kulak yoluna uygun birtakım tıkaçlar kullanılması kıymet taşıyor. Şayet deniz tatiline gidilecekse işitme aygıtı satan firmalardan temin edilebilecek birtakım aparatlarla dış kulak yolu büsbütün kapatılabiliyor.”
KOKLEAR IMPLANT NE VAKİT KULLANILIYOR?
Yenidoğan devrinde işitme kayıplarını tespit edebilmek için Sıhhat Bakanlığı’nın rutin tarama programına dahil ettiği yenidoğan işitme testleri yapılıyor. İleri derece kayıp olması durumunda erken periyotta işitme aygıtı kullanımına geçildiğini söyleyen Prof. Dr. Arzu Tatlpınar, şu bilgileri verdi:
“Bir-iki yaş öncesi devirde çok ileri işitme kayıpları olan bebekler koklear implantasyon cerrahisine yönlendiriliyor. Erişkin tipi işitme kayıplarında ise hastalara işitme aygıtları önerilebiliyor. Her iki kulağında ileri derecede işitme kaybı olan ve işitme aygıtından yarar görmeyen erişkinlerde de koklear implant bir tedavi seçeneği olarak uygulanabiliyor.”