MALNÜTRİSYON (yetersiz beslenme), hastalıkların tedavisini olumsuz etkilerken hastanın hayat kalitesini de kıymetli oranda bozuyor.
7 Kasım Dünya Nütrisyon Günü nedeniyle düzenlenen basin toplantısında konuşan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Genel Cerrah Prof. Dr. Selman Sökmen, yetersiz beslenmenin yara uygunlaşmasını de geciktirdiğini belirterek, “Cerrahi hastalarında, sıklıkla beslenme bozukluğu ve buna bağlı kas ve kilo kaybı gelişebilmektedir. Beslenme bozukluğu cerrahi sonuçlarını bozmakta, yara güzelleşmesini uzatmakta, ağır enfeksiyon gelişimine yol açmakta hasebiyle komplikasyon ve hasta kaybını arttırmaktadır” dedi. Toplantıda yetersiz beslenmenin hangi durumlarda tesir ettiğine vurgu yapılırken, yaşlılarda, kanser hastalarında da bu durumun sıkça görüldüğü ve risk yarattığı açıklandı.
Toplantıya KEPAN (Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon) Derneği Lideri Prof. Dr. Osman Abbasoğlu, Prof. Dr. Selman Sökmen (9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi AD), Prof. Dr. Şuayib Yalçın (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Medikal Onkoloji AD), Prof. Dr. Erdem Göker (Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Medikal Onkoloji AD), Prof. Dr. Müge Akmansu (Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD), Prof. Dr. Gülistan Bahat Öztürk (İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri AD), Prof. Dr. Meltem Gülhan Halil (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri AD) ve Abbott Nütrisyon Türkiye Genel Müdürü Gülberk Kavşuk katıldı.’TEDAVİDE BESLENME FARKINDALIK HAREKETI SONUÇLARI’Hastalık gelişmesi halinde düzgünleşme için beslenme durumunun büyük kıymet taşıdığını belirten KEPAN Derneği Lideri Prof. Dr. Osman Abbasoğlu, tedavide beslenme farkındalık hareketi sonuçlarını açıkladı ve şunları söyledi: “KEPAN olarak Abbott firmasının takviyesi ile tedavide beslenmeye dikkat çekmek ve farklı alanlarda farkındalığı artırma emeliyle, Türkiye genelinde 21 kent ve 50 merkezde, genel cerrahi, geriatri, nöroloji, radyasyon onkolojisi ve medikal onkoloji polikliniklerlerine başvuran hastalardaki beslenme durumu kesitsel olarak değerlendirilmiştir. Prosedür olarak NRS 2002 malnütrisyon tarama testi kullanılmış ve toplam 3 bin 521 hastanın beslenme değerlendirmesi yapılmıştır. Hastalık halinde, hayat kalitesini koruyarak tedaviyi tamamlamak ve muvaffakiyete ulaşmak fakat grup çalışması ile mümkündür. Bu takımın en kıymetli bileşenleri tabipler ve başka sıhhat vazifelileri yanında, hastanın ailesi ve bakımını üstlenen şahıslardır. Hastaların yanlışsız beslenmesi ve kâfi besin dayanağını alması tedavi muvaffakiyetinde büyük değer taşımaktadır. Teklifimiz, hastanelere başvuran tüm hastalarda beslenme durumunun birinci günden itibaren kıymetlendirilmesi ve şayet gerekiyorsa, olabildiğince erken devirde beslenme takviyesine başlanılmasıdır. Bu kıymetlendirme yapılmadan ve risk altındaki bireyler saptanmadan harekete geçmek mümkün değildir. Yaptığımız kesitsel çalışmada, toplamda 3 bin 521 hasta beslenme durumu açısından değerlendirilmiş olup, her beş hastanın birinde beslenme tedavisi planlanması gerektiği ortaya konmuştur. Beslenme gereksinimi, cerrahi kliniklerine başvuran hastalarda, yüzde 15 iken, bu oran geriatri kliniklerinde yüzde 18, nöroloji kliniklerinde yüzde 6, radyasyon onkolojisi kliniklerinde yüzde 25 ve medikal onkoloji kliniklerlerinde yüzde 44 olarak tespit edilmiştir. Yeni teşhisli yani son bir yıl içerisinde tanısı konmuş tüm branşlardaki hastalarda beslenme muhtaçlığının ön planda olduğunu görüyoruz. Bu da polikliniğe gelen hastalarda daha en başından, erken devirde beslenme değerlendirmesinin yapılması ve gerekiyorsa müdahalede bulunularak desteklenmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Hastalarımıza beslenme düzenlemesi yapmak için etkin hayattan kopmalarını beklemeyelim, faal olarak toplum içinde yaşarken ve topluma katkı sağlarken onları besleyerek, hem tedavi başarımızı artıralım hem de hasta ve hasta yakınlarının ömür kalitesine katkıda bulunalım.”‘ERKEN NÜTRİSYONEL DESTEK KANSER HASTALARINDA GÜÇ ALIMINI ARTIRIYOR’Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Medikal Onkolog Prof. Dr. Erdem Göker beslenme takviyesinin kanser tedavisine tesirine dikkat çekti ve şunları söyledi: “European Society for Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN), The Academy of Nutrition and Dietetics (AND) ve American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (ASPEN) üzere memleketler arası derneklerin kanser hastalarında beslenme ile ilgili kılavuzlarında, bu hasta kümelerinde malnütrisyon sıklığının yüksek olduğu belirtilmiş, bu durumun tedaviye karşılık, prognoz ve sağkalım üzerindeki olumsuz tesirlerine değinilmiştir. Erken nütrisyonel takviye; kanser hastalarında güç alımını artırıp, kilo kaybını azaltılmasına dayanak olurken, ömür kalitesi (QOL) sonuçlarını güzelleşmesine de katkı sağlar. Anti kanser tedavisine ahengi artırırken tedavinin yan tesirlerini azaltabilir. Ayrıyeten tedavi maliyetinde tasarrufu takviyeler. Bu nedenle kanser hastalarında beslenme durumunun kıymetlendirilmesi teşhis koyma evresinde yer almalı ve tedavi mühletince hastanın beslenme durumu takip edilmelidir.”‘KOMPLİKASYON VE HASTA KAYBINI ARTIRMAKTADIR’Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Genel Cerrah Prof. Dr. Selman Sökmen, cerrahi hastalar açısından malnütrisyonu şöyle anlattı: “Cerrahi hastalarında, sıklıkla beslenme bozukluğu ve buna bağlı kas ve kilo kaybı gelişebilmektedir. Bilhassa kanser üzere hastalıklarda, hastanın organ fonksiyonları bozulduğu üzere beslenme sistemi de ziyan görmektedir. Cerrahi operasyon öncesi ve sonrası bu durum tanınıp tedbir alınmaz ise tedavi olumsuz etkilenir. Bilhassa süratli ilerleyen yahut yayılmış hastalıklarda erken devirde beslenme durumunun kıymetlendirilmesi, ölçülmesi ve yerine koyma tedavisi yapılmalıdır. Beslenme bozukluğu cerrahi sonuçlarını bozmakta, yara güzelleşmesini uzatmakta, ağır enfeksiyon gelişimine yol açmakta münasebetiyle komplikasyon ve hasta kaybını arttırmaktadır. Beslenme bozukluğu erken fark edilir ve tedavi edilirse kansere yönelik tedavi de daha başarılı olmaktadır. O halde, diyebiliriz ki beslenme bozukluğu hasta akıbetini direkt etkilemektedir. Cerrahi hastalarında, bilhassa onkolojik cerrahi hastalarında, beslenme takviyesinin tam ve vaktinde yapılması ve faal bir müddet kullanılması hasta ve doktor lehinedir. Beslenmenin desteklenmesi, cerrahi teknik sonuçları, güzelleşme ve yatış müddetini, tedavi maliyetlerini olumlu tarafta tesirler. Bu nedenle beslenme durumu ve bakımı tüm tedavi basamaklarında değerlendirilmeli, takip edilmeli ve varsa eksikler yerine konmalıdır.”‘YAŞLI BİREYLERİN ÜÇTE BİRİ MALNÜTRİSYON RİSKİ ALTINDADIR’İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Geriatrist Prof. Dr. Gülistan Bahat Öztürk, yaşlılık periyodunda malnütrisyonun nasıl geliştiğini anlattı: “Malnu¨trisyon yahut yetersiz beslenme yaşlılarda çok sık görülen değerli geriatrik sendromlardan biridir. Maalesef üç yaşlıdan ikisi bir öğünü atlamakta, günlük güç ve besin gereksinimini karşılayamamaktadır. Yaşlı bireylerin üçte biri malnütrisyon riski altındadır. Bilhassa çok sayıda hastalığı olan yaşlılarda, hastanede yatanlarda ve bakımevinde kalan yaşlılarda malnütrisyon oranları yüksektir. Türkiye’de yapılan çalışmalar polikliniklerde görülen yahut toplumda yaşayan yaşlıların %13-28’inin, hastaneye başvuran yaşlıların yüzde 25-45’inin, hastanede yatan yaşlıların yüzde 20-60’inin ve kurumlarda kalan yaşlıların yüzde 30-70’inin malnütrisyon riskinde olduğunu göstermektedir. Malnütrisyon yaşlıların daha düşkün hale gelmesine neden olur. Öteki hastalıklarına bağlı komplikasyonları ve mevt oranlarını artırır. Malnütrisyonu olan bireylerde bağışıklık sistemi bozulacağı için daha çok enfeksiyon geçirirler ve enfeksiyonlar daha ağır seyreder. Yatak yaraları daha sık oluşur. Ameliyat sonrası yaraları daha sıkıntı düzgünleşir. Malnütrisyon beden bileşiminde değişmeye, bilhassa de kas kaybına sebep olur. Bu nedenle malnütrisyonlu yaşlılar daha çok düşerler, daha çok kırık görülür. Yaşlı bireylerde kilo kaybının, düşük beden kütle indeksinin ve besin alımında azalmanın kıymetli olumsuz sonuçlara yol açtığı birçok çalışmada gösterilmiştir. Yaşlı hastada eşlik eden hastalıkların çokluğu malnütrisyonun en kıymetli nedenidir. Bilhassa eşlik eden demans, depresyon, kanser, kalp yetmezliği, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kronik böbrek hastalığı ve kronik karaciğer hastalıklarında malnütrisyon riski çok artar.”Abbott Nütrisyon Türkiye Genel Müdürü Gülberk Kavşuk ise ‘Tedavide Beslenme Farkındalık Hareketi’ hakkında bilgi verdi ve şunları söyledi: “Malnütrisyon epeyce yaygın olmasına karşın araştırmalar, beslenmenin, tedavinin ana bileşeni olduğu gerçeğinin gözardı edildiğine ve farkındalık seviyesinin düşük olduğuna dikkat çekmektedir. Beslenmenin hastalıkların oluşumu ve tedavisi süreçlerinde kıymetli rol oynadığı bilimsel platformda daha fazla gündeme geldikçe sıhhat profesyönellerinin de malnütrisyon ve tedavisi hususlarına olan ilgilerinin artmakta olduğunu görüyoruz. Türkiye’de bu maksat için kurulmuş birinci ve tek dernek olan Türkiye Klinik Enteral ve Parenteral Nütrisyon (KEPAN) Derneği ve Abbott işbirliği ile düzenlenen Dünya Nütrisyon Günü Farkındalık Hareketi kapsamında hem pahalı sıhhat profesyonellerinin hem de hasta ve hasta yakınlarının bahis ile ilgili hassaslığını ve bilgisini artırma yolunda beraberce çalışmanın gururunu taşıyoruz.”
