Serebral palsi, multipl skleroz (MS) ve inme rahatsızlıkları nedeniyle katı ve sıvı besinlerin alımında sorun yaşayan hastalar, 8 haftalık terapiler sayesinde yutmayı öğreniyor.
Enfeksiyon, tümöral, metabolik, nörolojik, doğumsal ve öteki rahatsızlıklara bağlı olarak gelişebilecek yutma zahmeti sıkıntıları, bireye has planlanan terapilerle ortadan kaldırılabiliyor.
Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kulak ve Burun Boğaz Ana Bilim Kısmı Yutma Polikliniğinde, serebral palsi, MS ve inme rahatsızlıkları nedeniyle katı ve sıvı besinlerin alımında sorun yaşayan hastalar, uzman tabipler ve terapistler eşliğinde yutmayı tekrar öğreniyor.
Merkeze başvuran en küçük hastalardan 10 yaşındaki serebral palsili Emre Demirhan Bozkuş, aldığı eğitimler sayesinde artık en sevdiği makarna ve pizzayı rahatlıkla yiyebiliyor.
Anne Sibel Bozkuş, Demir’in 6 aylık serebral palsili olarak dünyaya geldiğini ve bebekliğinden itibaren daima yutma sorunu yaşadıklarını söyledi. Yutma terapisi ile 8 haftalık bir eğitim aldıklarını tabir eden anne Bozkuş “Yemek biriktirme problemimizde çok fazla düzelme gördük. Katı yiyecekleri yemeye başladı. Yemek yerken artık öğürmüyor, kusmuyor, boğulmuyor.” dedi.
Demir’in yemek problemini aşması nedeniyle çok keyifli olduklarını lisana getiren anne Bozkuş, “Babası ile birlikte çok memnunuz. Demir’e yemek yedirirken birimiz daima ayakta oluyorduk zira daima boğulma riski yaşıyordu. Artık babası oturup pizza yedirebiliyor.” diye konuştu.
“En çok su içmeyi özledim”
Multiple skleroz (MS) rahatsızlığıyla 7 yıldır gayret eden 46 yaşındaki Hakan Çimenli, su içerken bile zorlandığını belirtti. Rahatsızlığının ilerlemesiyle son 2 yıldır beslenme sorunu yaşadığına işaret eden Çimenli, “Uygulanan terapiden çok şad kaldım. Bir nefes, güneş, bir insan için ne kadar kıymetliyse yutmanın da o kadar kıymetli olduğunun farkına vardım.” dedi.
Yutma terapisinin birçok kişi tarafından bilinmediğini anlatan Çimenli, terapiyle MS hastalarının beslenme problemlerini aşabileceklerini aktardı. Çimenli, yutma zahmeti yaşadığı devirde en çok su içmeyi özlediğini vurguladı.
Beyin felci geçirdikten sonra yutma sorunu yaşayan Osman Garip, “Felç geçirdim, boğazım kapandı. Yemek yiyebilirim sanıyordum lakin su bile içemedim. Bir ay kadar burnumdan beslendim. Yutma terapisi sayesinde her şeyi yemeye başladım.” diye konuştu.
“Hastaların tat ve çiğneme işlevleri sağlanıyor”
SBÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Gerek, yutmanın doğumdan vefata kadar geçen müddet içerisinde çabucak hemen tüm canlıların en değerli işlevlerinden birisi olduğunu söyledi. Hayat süreci içerisinde farklı nedenlerle yutma bozukluğu ile karşı karşıya kalınabildiğini tabir eden Gerek, fizik tedavilerle bunları çözebilmenin, rehabilite edebilmenin mümkün olduğuna dikkati çekti.
Prof. Dr. Gerek, çocukluk devrinde görülen yutma bozukluklarının ekseriyetle sendromik rahatsızlardan kaynaklanabildiğini söz ederek erişkin devirdeki yutma bozukluklarının ise bilhassa inme geçiren hastalarda yutma işlevini sağlayan hudutların çalışmamasına bağlı olarak ortaya çıkabildiğini belirtti.
Omurgadaki eklemin yutak yoluna baskı yapması yoluyla gelişen tümörler ve kimi nörolojik hastalıkların da yutma ile alakalı sorunlar oluşturduğunu anlatan Gerek, “Terapilerle hastaların tat hissini alması ve çiğneme işlevlerini yerine getirmesi sağlanıyor. Mideye besinlerin farklı yollarla ulaştırılması mümkün fakat uygun olanı doğal beslenmedir.” diye konuştu.
“Yutmayı zorlaştıran kaslar güçlendiriliyor”
Kulak ve Burun, Boğaz Uzmanı Dr. Burak Aşık da yutma zahmetinin tanısı ve tedavisinde uygulanan fleksbl endoskopik yutma çalışmasına ait bilgi verdi.
Uzman Fizyoterapist Nimet Konutun ise yutma bozukluğuna yönelik idmanların yutma işlevine katılan anatomik bölgelerle ilgili hareket açıklığını ve kas eğitimi yoluyla kuvvetlendirmeyi sağlamak formunda uygulandığını anlattı.
Meskenin, tedavi planı içerisinde zayıf kaslara yönelik kuvvetlendirme antrenmanları, çeşitli baş konumlarıyla besinin inançlı yutulmasını sağlayan baş ve uzunluğunun farklı durumlara getirilmesi ve yutma işlevine özel hareketlerin uygulandığını aktardı.
Terapide zayıf kasları kuvvetlendirmek maksadıyla yutma kaslarına elektrik uyarımı yapıldığını söz eden Konutun, ağız içerisinde farklı bölgelere soğuk uyaranla ikaz, besin, ölçü, tat ve kıvamı ayarlamasının yanı sıra yutma işlevini ilgilendiren beden düzgünlüğünün sağlanmasının da terapide yer aldığını kaydetti.
