Uzmanlar, soğuk ve rüzgarlı havada kalp kasının kasılma sayısının arttığını ve daha fazla oksijene gereksinim duyulduğunu belirterek “Oksijen gereksiniminin artması kalbe oksijen sağlanmasının kısıtlı olduğu kalp hastalarında kalp kasılmalarının bozulması ile sonuçlanabilir. Soğuk havalarda, zarurî olmadıkça konut dışına çıkılmamalı.” ikazında bulundu.
Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Uzun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, soğuk havanın kendini hissettirmesiyle bilhassa kalp hastalarının dikkatli olmaları gerektiğini belirtti.
“Yapılan çalışmalar, kış aylarında kalp krizi riskinin arttığını göstermektedir.” diyen Uzun, soğuk ve rüzgarlı hava ile enfeksiyonun risk faktörü olduğunu söyledi. Uzun, soğuk havalarda beden sıcaklığının düşme eğiliminde olduğunu ve bunu telafi etmek için bedenin birtakım reaksiyonlar geliştirdiğini anlatarak şöyle konuştu:
“Derideki kan damarları büzüşerek kanın soğuk havaya yaklaşması en aza indirilmeye çalışılır. Kan damarlarındaki bu büzüşme kan basıncının yani tansiyonun yükselmesine neden olur. Kan basıncının yükselmesi kalbin iş yükünün yani oksijen gereksiniminin artması demektir. Soğuk havalarda kalbin dakikadaki atım sayısını gösteren nabız da artar. Nabzın artması kalbin kasılma sayısının artması demektir. Kalp ne kadar çok kasılırsa o kadar çok oksijene gereksinim duyar. Oksijen gereksiniminin artması kalbe oksijen sağlanmasının kısıtlı olduğu kalp hastalarında kalp kasılmalarının bozulması ile sonuçlanabilir. Bedenin rastgele bir yerinin soğuğa maruz kalması, adrenalin ve noradrenalin salgılarını artırarak kalp suratının artmasına, tansiyonun yükselmesine yol açar.”
Prof. Dr. Uzun, soğuk havalarda beden sıcaklığının korunmasının bir yolunun da fizikî aktivite yapılması olduğuna işaret ederek, “İskelet kasları kasılırsa ısı açığa çıkar. Bu ısı, beden sıcaklığının korunmasına yardımcı olur.” dedi.
Öte yandan, soğuk havalarda, fizikî aktivite imkanlarının da azaldığını tabir eden Uzun, bilhassa yaşlılarda kalp hastalığına eşlik eden kas-iskelet ve eklem sorunlarının sıklığının artığını vurguladı. Uzun, “Bu nedenle kalp hastalarının değerli bir kısmı kâfi fizikî aktivite yapamayabilir. Yeteri kadar tedavi edilmemiş ya da edilememiş kalp hastalarında da fizikî aktivite hudutlu olabilir. Soğuk havada fizikî aktivite yetersizliği vakitle beden sıcaklığının düşmesine neden olur.” bilgisini paylaştı.
“Göğüs ağrısı olanlar, ağız ve burnunu örtmeli”
Soğuk havanın, kalbi besleyen damarlarda büzüşme tesiri yaratarak da kalbin kanlanmasını bozabildiğine dikkati çeken Uzun, şu tekliflerde bulundu:
“Tarçın, zerdeçal, karabiber beden sıcaklığını müdafaaya yardımcı olur”
Uzun, yeşil/siyah çay, kahve, ıhlamur üzere sıcak içeceklerin beden sıcaklığını müdafaaya yardımcı olduğunu anımsatan Uzun, bu içeceklerin fazlasının da kalp için yük oluşturabileceğinin altı çizildi.
Bedenin ısı üretmesini kolaylaştıracak güç verici besinler alınmasının yararlı olduğunu aktaran Uzun, kelamlarına şöyle devam etti:
“Karbonhidrat üzere güç verici besinler fazla kilo alımına neden olarak olumsuz sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, güç verici besinlerin alımında dikkatli olunmalı, çok yemekten kaçınılmalı. Tarçın, zerdeçal, karabiber, metabolizmayı hızlandıran ve beden sıcaklığını müdafaaya yardımcı olur. Metabolizmayı fazla hızlandırmanın kalbin oksijen gereksinimini artıracağı da bilinmeli ve bu hususta dikkatli olunmalı. Kuruyemişler hem içerdikleri stanol üzere unsurlarla damar yapısını korur hem de kalori içerikleriyle bedenin güç gereksiniminin karşılanmasına yardımcı olur. Kilo alımına neden olmayacak ölçüde tüketildiklerinde kalp-damar sıhhatine çok faydalıdır. Ayrıyeten, tabibin önerdiği ilaçlar sistemli kullanılmalı.”
Uzun, kan basıncı ve nabız takibi yapılmasının değerine işaret ederek “Normalde kâfi olan tansiyon ve kalp ilaçları kâfi gelmeyebilir. Bu nedenle, hastalar, tansiyon ve nabızda beklenmeyen değişiklik olması ya da başta göğüs ağrısı ve nefes darlığı olmak üzere beklenmedik yakınmalar olması durumunda doktorlarına başvurmalı.” ikazında bulundu.
“Rüzgara karşı yürümek yokuş çıkmak üzere tesir yaratır”
Rüzgarın da bireyin bilhassa yürümek ya da koşmak üzere aktiviteleri sırasında engelleyici güç oluşturduğuna dikkati çeken Uzun, “Düz yolda bile olsa rüzgara karşı yürümek bireyde yokuş çıkmak ya da merdiven çıkmak üzere bir tesir yaratır ve kaslar daha fazla güç harcamak zorunda kalırlar. Bu da, kalbin daha çok çalışması, yani daha çok oksijene gereksinim duyması demektir.” bilgisini verdi.
Prof. Dr. Uzun, rüzgarın bedenin etrafındaki sıcak hava katmanını uzaklaştırarak beden sıcaklığının korunmasını güçleştirdiğini, rüzgarlı havalarda dışarı çıkılması durumunda mümkün olduğunca rüzgarı geriye alarak yürünmesi gerektiğini ve rüzgarlık giyilmesinin faydalı olduğunu söyledi.
Kış aylarında başta nezle, grip ve zatürre olmak üzere birçok hastalık riskinin de arttığını lisana getiren Uzun, grip ve öteki enfeksiyonların kalp hastalarında ek yük oluşturarak sorun oluşturabildiğine dikkati çekti.
Grip aşısının kalp hastalarını büyük oranda koruduğunu vurgulayan Uzun, “Aşı ne kadar erken yapılırsa o kadar kollayıcıdır. Öte yandan aşıları hami özelliği ortalama altı aydır.” dedi. Bilhassa kalp yetmezliği olanlara ya da 65 yaş üzeri olanlara zatürre aşının yapılmasının faydalı olduğuna işaret eden Uzun, “Grip aşısının bilakis, zatürre aşısı yılın her devrinde yapılabilir.” bilgisini paylaştı.
Uzun, grip ya da diğer enfeksiyon olması durumunda kalp hastalarının tabiplerinin önerdikleri ilaçları almak dışında kesinlikle istirahat etmesi gerektiğinin altını çizerek şunları kaydetti:
“Bu devirde beden direncini artıracak vitamin ya da mineral destekleri kesinlikle tabip denetiminde olmalı. İstikrarlı beslenen bir kalp hastasının destek almasına çoğunlukla gerek yok. Kâfi sıvı alımına ihtimam gösterilmeli. Birtakım kalp ya da tansiyon ilaçları ile antibiyotikler ortasında etkileşim olduğundan tabibe kullanılan ilaçlar belirtilmeli. Nezle olunması durumunda reçetelenen ve ‘antigripal’ olarak nitelen ilaçların tümünde ‘dekonjestan’ kümesi ilaçlar vardır. Bu ilaçlar tansiyonu yükseltici, kalp suratını artırıcı tesirlere sahiptir. Bu nedenle, grip olunması durumunda kalp hastaları ‘antigripal’ olarak nitelenen bu ilaçlardan kullanmamalı. Kâfi zerzevat ve meyve, beden direncini artırarak enfeksiyonlara karşı esirgeyici rol oynar.”
