Uzmanlara nazaran el ve ayaktaki çok terlemelerde ekseriyetle altta yatan kıymetli bir hastalık kelam konusu olmazken olguların değerli bir kısmı ailesel yatkınlıktan kaynaklanıyor.
Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sibel Doğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, el ve ayaklarda çok terlemenin hem sıhhat hem de toplumsal ömürde zahmet yaratabilen bir durum olduğunu söyledi.
Çok terlemenin tıp lisanındaki isminin “Hiperhidroz” olduğunu anlatan Doğan, bu durumun bedende sonlu bir bölgede olabileceği üzere tüm yaygın tutulum formunda de görülebileceğini belirtti.
Doğan, terlemenin, en sık ter bezlerinin deride en yaygın olarak bulunduğu el ve ayak, bazen de koltuk altları ile baş-boyun bölgesinde görüldüğünü söz ederek, bu olayın aslında bedenin fizyolojik doğal bir cevabı olduğunu aktardı. Doğan, “Vücut sıcaklığında artışa neden olan sıcak ortam, fizikî antrenman, duygusal gerilim, kaygı, endişe üzere uyaranlar ile terleme olağan olarak meydana gelmektedir. Lakin bu üzere uyaranların yokluğunda da çok terleme meydana geliyor ise hiperhidroz kelam mevzusudur.” diye konuştu.
“Genetik yatkınlık neden olmaktadır”
Doç. Dr. Doğan, el ve ayaktaki çok terlemelerde ekseriyetle altta yatan kıymetli bir hastalığın kelam konusu olmadığına dikkati çekerek, “Hatta olguların kıymetli bir kısmına ailesel yatkınlık neden olmaktadır.” bilgisini verdi.
Altta yatan rastgele bir hastalığa bağlı olmayan bu durumun dermatolojik açıdan doktorlarca değerlendirildiğini lisana getiren Doğan, terleme ile başlayan diğer hastalıkların olup olmadığına karar verilebilmesi için klinik muayene ve testler yapılması gerektiğini söyledi. Doğan, şunları kaydetti:
“Örneğin, kimi enfeksiyon hastalıkları ve kanser tipleri, endokrin hastalıklar (tiroid bezi hastalıkları, böbrek üstü bezleri ile ilgili hastalıklar) sonradan gelişen çok terlemeye neden olabilir. Bu durumun altta yatan hastalıklara bağlı hiperhidrozis olarak kıymetlendirilmesi ve gerekli tetkikler ile ayırıcı teşhisin yapılması gerekir. Yeniden kimi sık kullanılan hormon, antidepresan ve iltihap tedavisinde kullanılan ilaçlar da çok terlemeye neden olabilir. Bu durum tıbben, rastgele bir neden olmaksızın 6 aydan uzun müddet devam etmesi halinde çok terleme olarak kabul edilmektedir.”
“Tedavi, çok terlemenin gözlendiği bölgeye nazaran deşiyor”
Bu şikayetlere sahip hastaların, ömür kalitesini kıymetli derecede bozan bir durum olması nedeniyle dermatoloji tabiplerine başvurması gerektiğinin altını çizen Doğan, şöyle devam etti:
“Aşırı terleme profesyonel hayatta da kıymetli mahzurlara neden olabilir. Örneğin, bir öğrenci çok el terlemesi nedeni ile imtihan kağıdını pak ve kuru tutamayabilir. Ter aslında kokusuz bir sıvıdır. Lakin çok terleme durumunda tere bağlı ayak ve koltuk altında bakteri sayısında artış ve olağan deri flora istikrarının bozulmasına bağlı olarak makûs koku meydana gelebilir. Bu durum tekrar değerli derecede toplumsal izolasyona neden olur. Beşerler avuç içleri ıslak olduğundan el sıkışmaktan, çekinebiliyor, ayakkabılarını çıkarmaktan rahatsız olabiliyor. Bu durum şahısta telaş ve gerginlik yaratabiliyor. Bu da kişinin toplumsal ömürden kopmasına ve öz inancını yitirmesine bile neden olabilir.”
Doç. Dr. Doğan, tedavinin aşırı terlemenin gözlendiği bölgeye ve hastaya daha evvel yapılan uygulamalara nazaran değişiklik gösterdiğini bildirdi.
Uygulanan tedavi formüllerine değinen Doğan, deriye sürülebilen özel ilaçlar, ter salgılamasını engellediği düşünülen birtakım fizikî metotlar, süreksiz müddetle terlemeyi bloke etmesi nedeniyle dermatoloji uzmanlarınca uygulanan botulinum toksin enjeksiyonları, ağızdan alınan ilaçlar ve nadiren de cerrahi teşebbüslerin bu sorunun tahlilinde tesirli olduğunu vurguladı.