Avrupa ülkeleri ortasında obezite görülme oranının en yüksek olduğu ülke Türkiye
Türkiye’de 20 milyon kişi obezite hastası
Dünyada her yıl yaklaşık 3 milyon kişi obeziteye bağlı problemler nedeniyle hayatını kaybediyor
ANKARA – Kronik, önlenebilir ve kesinlikle tedavi edilmesi gereken bir hastalık olan obezite, dünyanın ve Türkiye’nin en değerli sıhhat meselelerinin başında yer alıyor. Obezitenin hastalıktan çok kozmetik bir sorun olarak görülmesi ise obeziteyle uğraşın önündeki en büyük mahzurlardan birini oluşturuyor.
Obezite sıklığı dünyada ve Türkiye’de giderek artıyor. Türkiye ise 20 milyon obezite hastası ile Avrupa’da obezite görülme oranının en yüksek olduğu ülke pozisyonunda yer alıyor. Her 3 yetişkinden birinin sağlıklı kiloda bulunduğu Türkiye’de, ilköğretim çağındaki her dört çocuktan birinde de kilo fazlalığı bulunuyor.
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği 11 Ekim Dünya Obezite Günü münasebetiyle yaptığı basın açıklamasında obeziteye ve buna bağlı sıkıntıların ehemmiyetine yönelik farkındalık oluşturmayı hedefliyor. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği tarafından yapılan açıklamada, kültürel ve çevresel faktörlerin, alışkanlıkların, genetik yatkınlıkların, kimi ilaçların neden olduğu kilo artışının ve birtakım endokrin hastalıklar üzere faktörlerin obezitenin nedenleri ortasında yer aldığı belirtildi.
Obezite probleminin tahlilindeki en tesirli adımın obezitenin önlenmesi olduğunun vurgulandığı açıklamada, “Bunun için öncelikle toplumun hayat biçimini ve beslenme alışkanlıklarının hakikat biçimde şekillenmesi gerekir. Merkezi yönetim (Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı), yerel yönetimler (Belediyeler), sivil toplum kuruluşları (Hasta dernekleri, Mesleksel kuruluşlar vb) ve basın işbirliği içinde obezitenin önlenmesi için ortak çalışmalar yapmalıdır” denildi.
Vücut kitle indeksiniz 30 hududunun üstündeyse dikkat
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Sönmez ise hususa ait İHA muhabirine yaptığı açıklamada, insan bedeninin yaklaşık üçte biri ile dörtte birinin yağ dokusundan oluştuğunu, yağ dokusunun artış ölçüsüne nazaran kilo fazlalığı yahut obezite tariflerinin kullanıldığını belirtti. Bu tanımlamalar için Vücut Kitle İndeksi yahut Bel Etrafı ölçümünün kullanılabileceğini söyleyen Prof. Dr. Sönmez, Beden Kitle indeksi 25kg/m2 den fazla olursa kilo fazlalığı, 30 kg/m2 den fazla olursa obeziteden kelam edilebileceğini kaydetti. Bel Etrafı ölçümünün ise obezitenin tespitinde daha hassas bir ölçüt olduğunu, Türkiye için obeziteyi gösteren Bel etrafı bedellerinin Bayanlarda >90cm, Erkeklerde ise >100cm olduğunu söz etti.
Türkiye’de her 3 yetişkinden biri obezite hastası
Türkiye’de obezite sıklığının yüksek olduğunu vurgulayan Sönmez, “Obezite, güya Kuzey Amerika’da çok görülür diye bilinir fakat istatistikler o denli değil. Türkiye, Avrupa’nın obezite sıklığı en yüksek olan ülkesi. Dünya sıhhat Örgütü datalarına nazaran Türkiye’de obeziteli birey oranı yüzde 32. Bu durumda, her 3 yetişkinden bir adedinin obezite hastası olduğunu, bir adedinin de kilo fazlalığı olduğunu söyleyebiliriz. Yani her 3 yetişkinden 1 tanesi sağlıklı kiloda aslında” diye konuştu.
Hareketsiz hayat ve sıhhatsiz beslenme obeziteye neden oluyor
Genlerimize uygun bir hayat yaşamadığımızı söyleyen Sönmez, “Bizim genlerimiz yabanî bir hayvan üzere ancak biz bu döngüyü kırmış ve çağdaşlaşmış bir insanlığız. İnsanlığın hayatı, 2 milyon yıl bu türlü geçmiş. Giderek ivmeli bir formda tabiatımıza muhalif yaşamaya başladık. Çok az hareket ediyoruz. Yediğimiz besinlerin neredeyse hiçbiri doğal değil. Ekmeğimiz, manavdan aldığımız sebzemiz, meyvemiz yapay ve katkılı eserler. Bunlar, bizim obezite hastası olmamızda çok ön planda. Maruz kaldığımız reklamlar. Hepimiz karnımızı acıktıran onlarca sinyalle karşı karşıya kalıyoruz ki obezite çevresel faktörlerin de kıymetli olduğu bir hastalık. Obezite çeldiricilerin neden olduğu bir hastalık. Münasebetiyle toplumsal bir hastalık. İnsanlık eskisi üzere uyku ve uyanıklık döngüsü olan bir durumda değil. Eserlerin içine geçen kimyasallar da bizim iştah merkezimizi çok olumsuz etkiliyor. Obezitenin ailesel birikimi de vardır. Bu birikiminin de altında genetik yatkınlık vardır denilebilir. Bu bir yazgı değildir lakin bir risktir” formunda konuştu.
Obezite hastalığının olmaması durumunda dünyadaki kronik hastalıkların da kıymetli bir kısmının olmayacağının altını çizen Sönmez, koroner arter hastalıklar, diyabet, hipertansiyon birçok kanser çeşidi, yağlı karaciğer hastalığı, reflü, safra taşı, varis, topuk dikeni, eklem kireçlenmesi üzere hastalıkların altında kilo fazlalığının olduğunu tabir etti. Öte yandan Sönmez, obeziteyle bağlı hastalıkların mevte yol açabileceğini ve hayat kalitesini düşürebileceğini söyledi.
Obezite sıhhat iktisadını olumsuz etkiliyor
Sönmez, obezitenin sıhhat iktisadına büyük bir yük oluşturduğunu aktararak, “Türkiye’de diyabete harcanan sıhhat bütçesi bütün sıhhat bütçesinin yaklaşık 4’te 1’i kadar. Bizim diyabet hastalarımızın yüzde 90’ının kilo fazlalığı ve obezitesi var. Diyabete harcanan o bütçeyle yeni yollar, yeni Marmaraylar, yeni havaalanları yapılabilir” dedi.
Obezite cerrahisi bilimsel olmalı, hastalar şuurlu olmalı
Obezite cerrahisine ait değerlendirmelerde bulunan Sönmez, “Obezite cerrahisi, hakikat şahıslara, gerçek yerlerde ve yanlışsız sistemlerle yapılması şartıyla son derece kıymetli ve gerekli bir tıbbi müdahaledir. Obezite cerrahisi elbette Türkiye’de 20 milyon obezite hastasının sıkıntısını çözemez. Bu mevzu, sivrisinekle gayret üzeredir. Aslında biz bu bataklığı kurutmalıyız. Ömür biçimi, diyet, tıbbi tedavi sistemlerine karşın yararlı olamadığınız hastalarda obezite cerrahisi yanlışsız bir yaklaşımdır. Kimi tarif kaoslarını düzeltmek yanlışsız olacaktır. ‘Obezite Cerrahisi’, ‘Bariatrik Cerrahi’ ve ‘Metabolik Cerrahi’ birebir şeylerdir. Hepsinde kullanılan temel cerrahi formüller birebirdir. Bu ameliyatlar için Dünyada ve ülkemizde iki temel formül uygulanır. Bunlar dışındaki formüller lakin deneysel şartlarda, araştırma hedefli yapılmalı ve hastalar gerçek biçimde bilgilendirilmelidir. Kimi meslektaşlarımız da ‘Diyabet Cerrahisi’ ismi altında şimdi geçerliliği kanıtlanmamış dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde kullanılmayan cerrahi yolları hastalara uyguluyorlar. Temel cerrahi usuller dışındaki prosedürlerle yapılan ameliyatların kontrol altına alınması gereklidir. Bu cins prosedürlerden ziyan gören hastalar bize sık sık başvuruyorlar” tabirlerini kullandı. Öte yandan günümüzde obezite hastalarına bilimsel desteği olmayan diyetler, bitkiler, ilaçlar ve cerrahi prosedürler önerildiğini belirten Sönmez, bu şahıslara güvenilmemesi konusunda ikazda bulundu.
Dünya obezite gününün obezitenin ehemmiyetine dikkat çekmek için kıymetli bir fırsat olduğunu söyleyen Sönmez,” Obezite, hepimizin her gün gördüğü ve görmeye alıştığı bir sorun. Obezite bir hastalık. Ne yazık ki etrafımızdaki obezite ve kilo fazlalığı olan insanlara gözümüz o kadar alıştı ki artık onun bir hastalık olduğunu düşünmüyoruz bile. Obezite kozmetik bir sorun değil bir hastalıktır” açıklamasında bulundu.
“Bir tedbir almadım”
Obezite hastası Berkehan Tokar, obeziteye karşı bilgi sahibi olduğunu, obezite hastası olduğunu bildiğini ancak sağlıklı beslenmeye dikkat etmediğini söyleyerek “Devamında bir tedbir almadım. Öğrenci olduğum için, pratik olması bakımından makarnayla beslendim. Beden kitle indeksimi ve durumu buna bağlayabilirim” dedi.
Etrafında obezite hastası arkadaşları olduğunu belirten Gizem Özmen ise, “Çok sıhhatsiz ve sistemsiz besleniyorlar. Hareket etmiyorlar. Ben de çok dikkat etmiyorum. Sıhhatsiz beslenme tabi ki var lakin kendimi olabildiğince denetim etmeye çalışıyorum” dedi.
“Arkadaşım kilosundan kaynaklı askere gidemedi”
Vücut kitle indeksi ölçütlerine nazaran obezite hastalığı risk gurubuna girdikten sonra diyet ile kilo verdiğini aktaran bir vatandaş ise, “İki tane arkadaşım var obezite. .Sağlık açısından âlâ bir şey değil. Diyet yapmalarını tavsiye ediyorum. Kalp krizinden başlayarak birçok hastalığa kadar gidebiliyor. Bir tane arkadaşım kilosundan kaynaklı askere gidemedi. Diyetisyene gidiyor lakin uymadığı vakit bir mana söz etmiyor. Diyetle birlikte spor yaptığınız vakit kilo vereceksinizdir” sözlerini kullandı.
