Göğüs kanserlerinin yüzde 10’unun aileden geçiş gösterdiğini belirten Tıbbi Genetik Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Kuşkucu uyardı. Göğüs ve yumurtalık kanserlerinin yalnızca bayanlardan değil erkeklerden de geçebileceğinin altını çizen Kuşkucu, “Babada ve yakın erkek akrabalarda görülen prostat kanseri hikayesi kalıtsal kanseri düşündürmeli” dedi.
Tüm kanserlerin genetik sebeplerle oluştuğunu tabir eden Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Tıbbi Genetik Anabilim Kısmı Lideri Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Kuşkucu, kanser ve genetik alakası hakkında kıymetli bilgiler verdi. Genetik ve kalıtsal kanser ortasındaki farkı anlatan Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Kuşkucu, “Tüm kanserler genetik hastalıktır zira hücrenin içerisinde olağan fonksiyonunu sürdüren genin bir formda bozulması sonucu hücre olağandan sapıp kanser hücresine dönüşür. Yani aslında birey sağlıklı doğar sağlıklı yaşar ve sonrasında aşikâr doku yahut organında genlerin bozulmasıyla kanser oluşur. Fakat kalıtsal dediğimiz vakit durum farklıdır. Kalıtsal kanserlerde birey muhakkak bir küme gende mutasyon olarak tabir edilen gen bozukluğu ile doğar ve bu durum o bireyde kanser riskini olağan bireylere nazaran arttır ayrıyeten sonraki jenerasyonlara bu gen değişimi ile kanser riskini de geçirebilir. Kanserlerin çok az kısmı kalıtsal kanserlerdir. Göğüs kanseri üzere toplumda sıklıkla görülen kanserlerin yüzde 10 kadarı aileden geçiş gösterir. Biz bunlara kalıtsal göğüs ve yumurtalık kanserleri diyoruz” diye konuştu.
KALITSAL MEME-YUMURTALIK KANSERLERİNDE 3 DOKUDA GÖRÜLÜYOR
Ailesel kanserlerde ekseriyetle tümör baskılayıcı genlerin rol oynadığını tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül Kuşkucu, “Bu genlerin misyonu bedende rastgele bir tümör oluşursa onları baskılayıp oluşmasını engellemektir. Lakin bazen BRCA1 ve 2 üzere tümör baskılayıcı genlerdeki birtakım mutasyonlar kimi özgün kanserler yapıyor. Bunlar göğüs ve yumurtalık kanseri formunda görülüyor. Bu genlerde görülen mutasyon ailede jenerasyondan nesle aktarılabiliyor. Mutasyonu saptanan kişinin bedeninin her hücresi bu mutasyonu taşıyor. Erkeklerde prostat olmak üzere bedenin 3 dokusunda kanser olarak görülebiliyor” sözlerini kullandı.
MUTASYONU TAŞIYAN KİŞİ YÜZDE YÜZ KANSERE YAKALANMAZ
Her BRCA mutasyonun kansere neden olmayacağını anlatan Dr. Öğr. Üyesi Kuşkucu, “8 bayandan 1’i göğüs kanseri için aday. Bu epey yüksek bir orandır. Fakat biz bunun görülmesini çoklukla 40 yaş üstünde bekliyoruz. Lakin 30’lu yaşlarda ailede bir göğüs kanseri oluşmuşsa o vakit düşünmek gerekir. Ortamda bunu kolaylaştıran bir faktör mü var? Yani aslında taşınan mutasyon mu var? Bu türlü durumlarda daha dikkatli davranmak gerekiyor. Ailede erken yaşta bir göğüs kanseri birden fazla bireyde göğüs kanseri olduğunda iş biraz daha kalıtsalmış üzere görünüyor. Kişi bu mutasyonu taşıyorsa kesinlikle kanser gelişecek diye bir durum da yoktur. Topluma oranla daha yüksek bir risk var demektir ve erken periyotta takibe alınması gerekir. Kalıtsal kanser düşündüğümüz ailelerde şayet mümkünse evvel kanser tanısı almış bireyin incelenmesi gerekir, şayet kanser tanısı almış bireyde mutasyon saptanırsa sonra risk altındaki sağlıklı bireyler taranır. Mutasyon saptanan her aileye kendine has bir risk tahlili yapılır. Bu nedenle kesinlikle bir Tıbbi Genetik uzmanına başvurulması ve genetik müracaat alınması gereklidir” değerlendirmesinde bulundu.
BİR GÖĞÜS KANSERİ GÖRÜLDÜĞÜNDE İKİ TARAF DA İNCELENMELİ
Ailesel geçiş gösteren göğüs ve yumurtalık kanserleri için baba ve yakın erkek akrabalardaki (büyük baba, amca, erkek kardeş gibi) prostat kanseri hikayesinin de değer taşıdığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Kuşkucu, şöyle devam etti:
“Bu genlerin yalnızca bayanlardan başka jenerasyonlara geçeceği düşünülür. Fakat genlerdeki mutasyonlar babadan ve babanın tarafından da geçebilir. Münasebetiyle kalıtsal kanserleri düşündüğümüzde iki tarafın da hikayesini uygun almak gerekir. Örneğin babada prostat kanseri ve babaannede beklenenden erken yaşta teşhis konmuş bir yumurtalık kanseri hikayesi olduğu vakit kalıtsal kanseri düşünmek gerekir. Her vakit bu çeşit kanserler anne tarafından gelecek diye bir kural yok. Kalıtsal kanserler her iki taraftan da geçiş gösterebilmekte. O nedenle göğüs kanseri için riskli olduğu düşünülen bireylerin hem anne hem de baba tarafından akrabalarının hastalık hikayesini sorgulamak gerekir.”
– İstanbul