NOBEL’e iki kere aday gösterilen, Fransız Tıp Akademisi Mükafatı sahibi ve ismi 100 yılın bilim insanları ortasında gösterilen Rum asıllı Türk Kalp Cerrahı Prof. Dr. Afksendiyos Kalangos, yeni kuşak, ‘çocukla bir arada büyüyebilen’ kalp kapakları sayesinde çocukların ömür uzunluğu tekraren kalp ameliyatı geçirme zorunluluğunun ortadan kalkacağını söyledi. Büyüyebilen kalp kapakları sayesinde enfeksiyon riski, ömür uzunluğu kan sulandırıcı kullanma zaruriliği üzere dezavantajlar da olmayacak. Üstelik bu kapaklar ameliyata bile gerek duyulmadan, stent ile takılacak.
Her yıl 4 milyondan fazla insanın kalp kapağı dokusunda, doğum kusurları, yaşa bağlı bozulmalar ve enfeksiyonlar nedeniyle bozulma meydana geliyor. Günümüzde kalp kapak problemlerinin tedavisinde yapay protezler yahut hayvan kaynaklı kalp kapakları kullanılıyor. Bunlar kalbin işlevini bir müddet eski haline getirebilse de eşlik eden diğer hastalıklar yahut yıpranma sonucu revizyon ameliyatları ile değiştirilmek zorunda kalınıyor. Çocuklarda ise ekseriyetle romatizmal ateş ismi verilen bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan kalp kapak hastalıklarında bazen kapağın tamiri ile tedavi sağlanırken, bazen de yapay kapak kullanılıyor. Çocukluk çağı kalp kapak hastalıklarında, kullanılan malzemelerin bedenle birlikte gelişmemesi nedeniyle çocuğun büyüdükçe tekrar tekrar kalp ameliyatına gereksinim duyulması en büyük meselelerden biri.
Zürih Üniversitesi koordinatörlüğünde İsviçreli, Alman, Hollandalı ve Macar bilim insanlarınca Avrupa Birliği Araştırma Projesi kapsamında sürdürülen ‘LifeValve’ (Hayat Kapakçığı) çalışmasının hedefi, çocuğun kendi doku hücrelerinden kalp kapakçığı yapmak. Hasta kalbinden alınan hücreler, kalp kapakçığı büyüklüğündeki bir aygıtın içine konuyor ve hücreler orada büyüyerek yaşayan yeni kalp kapakçığı biçimine giriyor. Daha sonra bu biyolojik kapak, hastaya stent ile takılıyor.
Koç Üniversitesi Hastanesi Pediatrik Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Afksendiyos Kalangos, bu yeni kuşak kalp kapaklarının şimdi klinikte kullanılmaya başlanmadığını belirterek, “Hayvan deneyleri çok başarılı ve ümit verici sonuçlar gösterdi. Hasebiyle beşerde kullanımı da birkaç yıl içerisinde mümkün olacaktır” dedi.
Kendi geliştirdiği 14 başka tıp tekniği ve kapak halkaları sayesine literatüre ismini yazdıran Prof. Dr. Afksendiyos Kalangos, bugün, biyolojik kapakların yapay kapakların yerini aldığını, yakın bir gelecekte ise büyüyebilen kalp kapakları sayesinde kalp hastası çocukların tekraren ameliyat olmasına gerek kalmayacağını söyledi.
ÇOCUĞUN KENDİ DOKUSUNDAN GELİŞTİRİLECEK
Prof. Dr. Kalangos, “Çocukluk çağı kalp kapağı hastalıklarında, ameliyatla takılan yapay kalp kapakçıkları, yüz binlerce çocuğu sıhhatine kavuşturuyor. Yıllardır protez kapaklarla gerçekleştirilen bu tedaviler son yıllarda yerini biyolojik kapaklara bırakmaya başladı. Yakın bir gelecekte ise çocuğun kendi dokusundan geliştirilecek, büyüyebilen kalp kapakları hastaların imdadına yetişecek” diye konuştu.
Zürih Üniversitesi Hastanesi Kardiyovasküler Cerrahi Kısmı Kardiyovasküler Araştırma Merkezi Lideri Prof. Dr. Simon P. Hoerstrup koordinatörlüğünde yürütülen araştırmada bilgisayar simülasyonları ile tasarlanan ‘rejeneratif (yenilenebilen) kalp kapakçıkları’ birinci defa geçtiğimiz yıl koyunlara muvaffakiyetle yerleştirdi. Araştırmacılar, bilgisayar simülasyonlarını kullanarak doku mühendisliğinin de yardımıyla, bedenle birlikte yenilenen ve büyüyebilen kalp kapakçıkları geliştiriyor.
KAPAK TAMİRİ MÜMKÜN OLMAYAN ÇOCUKLAR İÇİN
Prof. Dr. Kalangos, bu alandaki en kıymetli buluşlardan biri olan ve kendi geliştirdiği biyoemilir halkalar sayesinde de birtakım hadiselerde kalp kapağının tamirinin kolaylaştığını anlatarak, “Şimdi, kalp kapağı tamire uygun olmayan çocuklar için kıymetli bir gelişme söz konusu. Zürih Üniversitesi Hastanesi Kardiyovasküler Cerrahi Kısmı Kardiyovasküler Araştırma Merkezi Lideri Prof. Dr. Simon P. Hoerstrup, büyüyen kapaklar geliştiriyor. Nanofiber üretim teknikleriyle çocuğun kendi dokusundan, hücrelerinden geliştirecek bu kapakları. Emel, o kapağı bir sefer takıp bir daha ameliyata gerek kalmaması. Zira çocuk büyüdükçe kapak da onun kendi dokusundan olduğu için onunla bir arada büyüyecek. Avrupa Birliği’nden bu araştırmaya değerli bir fon ayrıldı. Yani, önceliklerden biri” diye konuştu.
BİYOEMİLİR GEREÇLER ENFEKSİYONA DİRENÇLİ
“Çocuk kalp cerrahisinde biyoemilir materyallerin kullanımı çok önemli” diyen Prof. Dr. Kalangos, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu materyaller enfeksiyonlara çok dirençli. Zira o biyoemilir unsurun, polimerlerin içine, birtakım antibiyotik tesirli ilaçları da kombine etmek mümkün. Artık, yapmak istediğiniz işe nazaran biyoemilir polimerlerin kabul edebileceği birtakım ilaç molekülleri var. O moleküllerle etkileşimleri çok olumlu bu polimerlerin. Bir de biyoemilir hususların en değerli özelliği, fonksiyonunu gördükten sonra ortadan kaybolması. İnsan kalp dokusu içinde rastgele bir yabancı unsur kalmıyor yani. Enfeksiyonları azaltmak açısından çok olumlu bir gelişme bu.”
Çocukla bir arada büyüyen ‘hayat kapakçığı’ geliyor
Kaynak: DHA