Pakistan‘ın küçük bir kasabasında 900 çocuğun HIV olumlu olduğu tespit edildi. Bu sayı, ülkede ve Asya kıtasında çocuklar ortasında görülmüş en büyük HIV olumlu salgını olarak tarihe geçerken daha da ilginci birçok 12 yaşın altında olan bu çocukların ailelerinde hastalık geçmişine rastlanmamış olmasıydı.
Aslında salgının birinci belirtilerini Nisan ayında bir tabibin dikkati ortaya çıkardı. Kliniğine gelen çocuklarda gördüğü birtakım hastalık belirtilerinden şüphelenmeye başlayan doktor, çocuklara HIV testi yapılmasını istedi. Akabinde yalnızca 8 günde yapılan testlerde 900’ü çocuk 1000 şahısta HIV-pozitif çıktı.
HV müspet hadiseleriyle ilgili tartışmaların merkezinde ise Ratodera’daki küçük bir sıhhat ocağında çalışan Doktor Muzaffer Gangro yer alıyor.
Tartışmaların merkezindeki doktor: Popülaritemi kıskanıyorlar
Dr. Gangro, buranın sevilen hekimlerinden biriydi. Lakin gözaltına alındıktan sonra HIV pozitifli çocuklar üzere onun da hayatı değişti. Zira çocuklara taammüden HIV bulaştırmakla suçlanıyor.
Cinayet kuşkusuyla gözaltına alınan Gangro, “Ben yanlış bir şey yapmadım. Sağlık Bakanlığı yetkililerinin üzerinde çok fazla baskı var. Yetersizliklerini örtbas etmek için bir günah keçisi arıyorlardı. Beni buldular” diyor.
Dünya Sıhhat Örgütü ile hükümetin ortak soruşturmasının akabinde doktora yöneltilen suçlamaların derecesi ‘ihmal hatası’na indirgendi. Kendisinde de HIV olumlu bulunan doktor daha sonra kefaletle özgür bırakıldı.
Gangro’ya nazaran ise bu suçlamalar uydurma: “10 yıldır doktorluk yapıyorum. Kullanılmış şırıngalarla iğne yaptığıma dair tek bir şikayet bile yok. Popülaritemi kıskanan hekimler ve gazeteciler iftira attıyorlar” tezine bulunuyor.
Doktor Gangro suçlamalardan arınmış görünse de Ratodera’daki ailelerin yaşadığı travma daha büyük.
Çocuğunda HIV olumlu tespit edilen bir anne, “Çocuklarımızdan nefret ediyorlar. Bize ayrımcılık yapıyorlar. Bizi meskenlerine almadıkları üzere tokalaşmaktan bile kaçınıyorlar. Hastalığın onlara da bulaşacağından çekiniyorlar. Çocuklarımıza okula gitmemeleri söyleniyor. Öteki çocuklar da bizim çocuklarımızla oynamıyor. Ne yapabiliriz ki?” diye soruyor.
Ratodera’nın birkaç kilometre ilerisinde Subhana Han köyü var. Bu köyde de 32 çocukta HIV müspet tespit edildi. Çocukların ailelerinde HIV geçmişine rastlanmadı.
Fatima Mir, burada salgına tanıklık eden birinci hekim. Bölgedeki atmosferi, “HIV tespit edildikten birkaç gün sonra çocuklarının öleceğini düşünen aileler büyük bir panik yaşadı” kelamlarıyla tanım ediyor.
Hükümet HIV ilaçlarını fiyatsız temin ediyor. Lakin ailelerin birçok HIV’in sonucu olarak ortaya çıkan kimi enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ilaçları satın alamıyor. Çocuklardan birinin annesi tabiplerden, kilo alabilmesi için çocuğuna vitamin vermelerini istediğini anlatırken, “Sadece reçeteyle ilaç verebileceklerini, ilacı da benim almam gerektiğini söylediler. Benim alacak bir param yok” diyor.
Birleşmiş Milletler’in (BM) 2019’da yayımladığı rapora nazaran Pakistan, HIV’in en yaygın olduğu 11 ülkeden biri.
Ve daha değerlisi ülkede HIV taşıyıcılarının yarısının taşıyıcı olduğundan haberi yok.
2010’dan bu yana hastaların sayısı da iki kat artarak 160 bine yükseldi.
BM’in Pakistan Aids yöneticisi Maria Elena Borromeo, virüsün yayılma suratı bakımından Pakistan’ın Filipinler’den sonra ikinci sırada yer aldığını söylüyor.
Ülkede 600 bin diplomasız doktor bulunurken, Pakistan Sağlık Bakanı Azra Pechuhu, son salgının kendileri için bir ‘uyarı’ olduğunu kabul ediyor:
“Pakistan’daki birçok hastandeki tedaviler etik değil. Tabipler ekseriyetle hastalarının düzgünlüğünü düşünmüyor. Süratli tedavi olsun diye gerek olmadığı halde hastalara iğne yapıyorlar. ve daha fazla enjeksiyon demek enfeksiyonların yayılma riskinin artması demek”
Ağustos ayında Pakistan Başbakanı İmran Khan’ın Sağılık Danışmanı Zafar Mirza, kişi başına yapılan enjeksiyon oranında Pakistan’ın dünyada birinci sırada olduğuna dikkat çeken bir tweet attı.
Danışman Mirza, yapılan iğnelerin yüzde 95’nin gereksiz olduğunu vurgularken, “Hepatit C, HIV/AIDS üzere kan hastalıklarının yayılmasında en büyük etken olan enjeksiyonları azaltmak için tesirli bir uğraş yürüteceğiz” kelamını verdi.
