Sağlıklı bir hayatın olmazsa olmazı hareket özgürlüğüdür. İster adrenalin tutkunu bir genç, isterse sakin bir hayat süren emekli her insanın asla vazgeçmek istemeyeceği şey, dilediği vakit dilediği yere gidebilme özgürlüğüdür.
Yaşla birlikte gerek ortopedik, gerekse damarsal problemler nedeniyle insanların hareket kabiliyeti azalabilir. Buna sebep olan hastalıkların bir kısmı tam olarak tedavi edilebilirken bir kısmı yalnızca belirli oranda düzeltilebilir. Örneğin, dizlerindeki kireçlenme nedeniyle şiddetli ağrılar çeken bir diz protezi ile ağrıları giderilirken hareket kabiliyeti de kısmen düzeltilebilir. Misal formda felç geçiren bir hastanın uygun tedavi ile güç kaybına uğrayan uzuvları olağan fonksiyonunu kazanabilir.
Periferik arter hastalığı nedir?
Kalp deveran merkezinin santrali, yani merkezidir. Perifer sözü merkezden uzak manasındadır. Periferik arter hastalığı ise kalp ve kalp damarları dışındaki damarların hastalıklarını tabir eder. Periferik damar hastalıkları karotis (şah damar) karın aort bölgesi, bacak damarları ve kolları besleyen atardamarların darlık ve tıkanıklıklarını tabir eder.
Periferik arter hastalığı kimlerde görülür?
Periferik arter hastalığı yüksek ihtimal damar yağlanması nedeniyle gelişir. Kalp damarlarımızın tıkanmasına neden olan faktörler birebir vakitte periferik arter hastalığına sebep olur ve dahası periferik arter hastalarının birçoklarında kalp damar hastalığı da bulunur.
Risk faktörleri;
Diyabet,
Sigara,
Hipertansyion,
Erkek cinsiyet,
Yüksek kolesterol,
İlerlemiş yaş.
Münasebetiyle bu risk faktörlerine sahip bireylerin periferik arter hastalığı istikametinden kıymetlendirilmesi uygun olacaktır. Ayrıyeten kalp damar hastalığı bulunan bireylerin periferik damar hastalığı açısından da derinlemesine bir muayeneden geçmesinde fayda vardır.
Periferik arter hastalığı hangi şikayetlere neden olur?
Periferik arter hastalığında şikayetler, etkilenen damarla ilgilidir. Şayet şah damarda bir darlık kelam mevzusuysa buradan köken alan bir pıhtı beyne yönelerek uç damarlardan birini tıkayabilir ve felce sebep olabilir. Bu durumda erken müdahale ile hem pıhtının çeşitli prosedürlerle eritilmesi hem de pıhtıya neden olan darlık bölgesinin açılması mümkün olabilir. Bunun erkenden yapılması halinde tekrarlayan inmelerin önüne geçebilir.
Topallamaya dikkat
Şayet tıkalı damar bacaklarımıza giden damarlar ise hasta ekseriyetle belirli bir arayı yürüdüğünde bacaklarda, uyluk bölgesinde yahut diz altı bölgesinde yanma, ağrı, uyuşma nedeniyle aralıklı topallama halinde bir yürüme formu gelişir. Birçok vakit hastalar fakat belirli bir mühlet dinlendikten sonra yürümeye devam edebilir.
Uzuv kayıplarına kadar gidebilir
Kelam konusu tıkanıklık bacaklarımıza giden damarlarda varsa ayak parmaklarından başlayan ve bir türlü güzelleşmek bilmeyen kızarıklık yahut yaralar gelişir ki bu birden fazla vakit makus bir sonla bitebilecek önemli bir durumdur. Bu damarlar süratli bir halde tedavi edilmezse ne yazık ki ayağın hatta bacağın gangrenine ve cerrahi olarak kesilmesine kadar gidebilir. Elbette birinci maksat bu etaba gelmeden hastanın teşhis edilip tedavisinin tamamlanmasıdır. Lakin ayak yaraları başladığında bile uygun tedavi ile bu yaraların düzelip bacağın kurtarılması mümkündür.
Periferik Arter hastalığında tedavi seçenekleri nelerdir?
Tıpkı kalp damar hastalığında olduğu üzere burada da öncelik ilaç tedavisi ve ömür üslubu değişikliğidir. Sigaranın bırakılması, diyabet, kolesterol ve hipertansiyonun denetim altına alınması ve hastanın bol yürüyüşlerle bacak damarlarının daha geniş hale getirmesi amaçlanır. Bilhassa bacak damar hastalarında ana sloganımız sigarayı bırak ve yürü biçimindedir.
İkinci basamakta ise hastanın ve hastalığın yerine özelliklerine nazaran girişimsel tedavi yahut cerrahi tedavi kararının verilmesidir. Gelişen teknoloji ile birlikte girişimsel tedavi, periferik arka hastalarının tedavisinin ana eksenini oluşturmaktadır. İlaçlı balonlar, ilaçlı stentler, şah damarları, bacak damarları ve kol damarlarının darlık ve tıkanıklıkların tedavisinde günümüz kaidelerinde rahatlıkla kullanılabilmekte ve epey olumlu sonuçlar almaktadır.