Son yapılan çalışmalar gelecek devirde kök hücrelerin tekrar programlanıp embriyonik periyoda geri döndürülmesiyle tedavisi mümkün olmayan birçok hastalık için yeni bir umut ışığı doğuracak.
Genetik hastalıklara sahip şahısların kök hücreleri alınıp hücrelerin içindeki genomlar değiştirilerek hastaya geri nakletmek suretiyle yapılan çalışmalar sayesinde genetik hastalıklar başarıyla tedavi edilebiliyor. Son yapılan çalışmalar doğrultusunda gelecek devirde kök hücrelerin tekrar programlanıp, embriyonik periyoda geri döndürülmesiyle tedavisi mümkün olmayan birçok hastalık için yeni bir umut ışığı doğacağı tabir ediliyor. Her şey tamamlandığında sperm hücrelerinin yumurta hücresini döllediği vakte geri dönülerek, orada gerekli manüplasyonların yapılması ve sağlıklı hücrelerin üretilmesi mümkün olabilecek. Bu da bir bakıma hücreler için vakitte seyahat manasına geliyor.
HAYVAN ÇALIŞMALARI TAMAMLANDI
“Son beş yıldır gerçekleştirilen birçok klinik çalışma sonucunda kök hücre tabanlı hücresel tedavilerin birçok dejeneratif hudut sistemi ve kas hastalıklarında tedavi edici yada hastalığın ilerlemesini yavaşlatıcı tesirlerinin olduğunu öğrendik” diyen Prof. Dr. Erdal Karaöz, “Bu hastalıkların ortak karakteristiği ilgili organlardaki hücrelerin ölmesidir” sözlerini kullandı.
“Dolayısıyla ilgili organın ölmesi ilgili hastalığın klinik sonuçlarıyla neticelenmektedir ki bu çoğunlukla tedavisi mümkün olmayan hastalıklar kümesine girmektedir. İşte bu nendenle kök hücre tabanlı hücresel tedavilerle sanki bu hastalıklara deva olunabilir mi sorusunun cevabını aramaya başladık. Tabiki öncelikle laboratuvarlarda biz ve öbür bilim insanları gerçekleştirdikleri deneysel hayvan hastalık modellerinde bu hücrelerin işe yaradığını gördük. Bu çalışmalarda olumlu sonuçlar alınca klinik çalışmalara geçtik. Sıhhat Bakanlığı’nın onayladığı bir çok çalışma bugün ülkemizde bitti ya da devam ediyor. Bu çok değerli. Zira gelecekte kök hücre ile alakalı kendi teknoloji ve protokollerinizi geliştiremezseniz dış ülkelerin geliştirdiği protokolleri çok yüksek ölçülerdeki bedelleri ödeyerek almak zorunda kalırsınız. Örneğin Spinal Muskuler Atrofi (SMA) hastaları için bir doz ilaca binlerce dolar ödeyebilirsiniz. Yada “Car-T cell” dediğimiz günümüzde hücresel immuterapinin en bilinenteknolojisi için de 400 bin dolar ödemek zorunda kalabilirsiniz” dedi.
“KÖK HÜCRELER ÖLMÜŞ DOKULARI TAMİR EDİYOR”
“Hasar görmüş organların tedavisinde hücreleri enjekte ettiğimiz vakit bununla ilgili farklı teknikler kullanıyoruz” diyerek kelamlarına devam eden İstinye Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve İstinye Üniversitesi Kök Hücre ve Doku Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSÜKÖK) Müdürü Prof. Dr. Erdal Karaöz şunları tabir etti:
“Bu kök hücrelerin bir kısmı ölmüş dokuların yerine yenilerini yapabiliyor. Bir kısmı birtakım moleküller salgılayarak o bölgeyi tamir ediyor. Hasarlı dokuyu personel arılar üzere onarıyorlar. Birçok hasta için bu formda başarılı sonuçlar elde ettik. Şu anda her şey bitmiş değil. Faz 1/2 çalışmaları tamamlanmak üzere. Önümüzdeki yıllarda çok daha büyük kümelerle yapacağımız çalışmalarla hoş sonuçlar elde edeceğimizi iddia ediyorum.”
EMBRİYONİK PERİYODA GERİ DÖNÜŞ
Prof. Dr. Erdal Karaöz şöyle devam etti:
“Kök hücre temelli tedavilerin en kıymetli amaç kitlelerinden birisi de Genetik Tabanlı Hastalıklardır. Lakin, bu çeşit hastalıkların tedavisi için hastanın kendi hücrelerini kullanamıyoruz. Zira birebir genetik defekt hastanın kendi hücrelerinde de var. Bu nedenle, hastanın kendi kök hücrelerini alıp, laboratuvarda düzeltip yine hastaya enjekte ederek daha başarılı olma talihiniz var. Genetik manipülasyonlar emniyetle ilgili dertlerimizi giderdiği andan itibaren gelecek yıllarda tıp alanında çok sık kullanılacak.
Kök hücre teknolojileri önümüzdeki periyotta çok daha kıymet kazanacak. Bilhassa yanılgılı genlerin birçeşit moleküler makasla kesilip yerine sağlıklı gen yapısının inşa edilmesine ait yeni gen teknolojileri bizleri çok heyecanlandırıyor. Örneğin kulak ardınızdan biyopsi alıp laboratuvarda deri hücrelerinizi üretip, şayet genetik bir hastalığınız varsa onları yine programlayıp, embriyonik periyot yani babanızın sperm hücresinin annenizin yumurta hücresini döllediği periyoda geri döndürüp oradan genetik yapıp sağlıklı hücreler üretmeyi deniyoruz. Kök hücre tabanlı hücresel tedaviler bir yerde vakitte seyahat manasını taşıyor lakin bir yerde de berbata giden vakti durdurma manasını da taşıyor. Tedavi edemediğimiz genetik tabanlı bir çok hastalıkta vakti geriye çevirme bahtımız olacak ileride.”
– İstanbul