NÖROLOG Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, her unutkanlığın demans belirtisi olmadığını belirterek, “Bellek kaybı yanında kişinin olağan hayatta yaptığı kazanılmış maharetlerinin de kaybedilmesi demansın belirtisi olabilir” dedi.
Demans hastalığının ileri yaşlarda ve sonradan ortaya çıktığını, birçok defa bu hastalığın yavaş ilerlediğini söyleyen Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Kolu Lideri Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, demans hakkında değerli bilgiler paylaştı. Hastalığının beynin bilgi, davranış ve gündelik ömrü sürdürme hususlarında gösterdiği yetersizliğe neden olan unutkanlık olarak tanımlandığını söz eden Doç. Dr. Amber Eker Bakalloğlu, her unutkanlığın demans belirtisi olmadığına dikkat çekti.
“SADECE HAFIZA SORUNU DEĞİLDİR”
Doç. Dr. Amber Eker Bakalloğlu, hafıza yanında konuşma, alet kullanma üzere maharetlerin ve bunun yanında bireylerin günlük hayatının da etkilenmesi durumunun demans olabileceğini söyleyerek, “Dolayısıyla demans tanısı konulabilmesi için kesinlikle kişinin olağan hayatının etkilenmesi gerekir. Her unutkanlığın demans belirtisi değildir. Halk ortasında bunama diye bilinen demans hastalığı yalnızca hafıza sorunu değildir. Bellek kaybı yanında kişinin olağan hayatta yaptığı kazanılmış marifetlerinin de kaybedilmesi demansın belirtileri olabilir” diye konuştu.
Doç. Dr. Bakkaloğlu bu beceriler hakkında şunları söyledi:
“Kişinin olağan hayatta yaptığı kazanılmış maharetler olan giyinme, düzgün bir biçimde yemek yeme, alet kullanma marifetlerini yapmakta zahmet çekmesi, kişilik ile davranış değişiklikleri, lisanı kullanmada, konuşmaları anlamada bozukluk, yol bulamama, hesap yapamama, içe kapanma ve canlı hayaller görme üzere durumlar demansın belirtileri olabilir.”
KİMLER RİSK ALTINDA?
Demans hastalığının en fazla risk faktörünün 80 yaş ve üzeri olduğunu söyleyen Doç. Dr. Bakkaloğlu, hastalığın diğer risk faktörleri hakkında da şunları söyledi:
“Ailesinde daha evvel demans hastalığı olan bireyler risk altında. Sık baş travması geçiren bireylerde de demas görülebilir. Düşük eğitim düzeyine sahip olan şahıslarda, gerilim, depresyon yaşayan bireylerde ve kronik alkol kullanımı olan şahıslarda demans hastalığı görülebilmektedir. Bunun yanında diyabet, hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, sigara kullanımı, şişmanlık, beyin ve damar hastalığı üzere damarsal risk faktörleri de demans hastalığının risk faktörleri ortasındadır. Yaş en kıymetli risk faktörüdür fakat dikkat edilirse burada sıralanan birçok denetim edilebilir risk faktörü de mevcuttur. Denetim edilebilir damar sıhhati ile ilgili bu risk faktörlerinin önüne geçmek çok kıymetlidir.”
HASTA VE YAKINIYLA GÖRÜŞÜLMELİ
Hastalığın teşhisi için birinci evvel hasta ve kesinlikle onu güzel gözlemleyen yakını ile görüşme yapıldığını söyleyen Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, “Hastanın hayatında nelerin değiştiği ve neleri unuttuğu sorgulanır. Daha sonra kişinin hafızasının süreç yeteneği, biçimleri kopyalama hüneri ve daha birçok beyin fonksiyonunun denetim edildiği detaylı nörokognitif testleri uygulanır. Her hastada tedavi edilebilir unutkanlık sebebi olabilecek tiroid hormonlarına ve vitamin B12 seviyesine kesinlikle bakılmalıdır. Muayene ve nörokognitif testler ile hastamızın demansı olduğu kanaatine varılır ise beyin MR’ı planlanır. Beyinde bir küçülme var mı ya da neresinde küçülme olduğu incelenir. Ayrıyeten PET dediğimiz beynin çalışmasını gösteren tetkikler kullanılabilir. PET tetkiki beynin fonksiyonlarının azaldığı bölgeleri göstermekte yardımcıdır. Bu tetkikler ile teşhis desteklenmiş olur” tabirlerini kullandı.
İLAÇ TEDAVİSİ UYGULANIYOR
Demans hastalığının tedavisinin olabileceğini söyleyen Nörolog Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, bunların ortasında tiroid hormonlarının az salgılanmasına bağlı olarak unutkanlık, beyinde sıvı birikmesine bağlı ortaya çıkan unutkanlık ve bilhassa B12 olmak üzere vitamin eksikliğine bağlı olarak yaşanılan unutkanlığın tedavi edilebileceğini belirtti. Bakkaloğlu, “Demans hastalığı için günümüzde kullanılan ilaçlar hudut hücreleri ortasındaki irtibatta ve hafızada rol oynayan hormonları arttırmaya ve hücre kaybı suratını yavaşlatmaya yöneliktir. Yeni geliştirilen ve çalışılan ilaçlar ile de beyin hücreleri içinde birikip hücrelerin erken vefatına neden olan makûs proteinlerin birikmesini engellemek hedeflenmektedir” diye konuştu.
– Lefkoşa