Kızılay Haftası nedeniyle kan bağışının ehemmiyetine dikkat çeken Prof. Dr. Mahmut Bayık, bağışçının istekli olmasının kıymetine dikkat çekti. Prof. Dr. Bayık, “Kan bağışçısı bağışladığı kana tarama testleri yapıldığı için farkında olmadığı hastalığını da öğrenebilir” dedi.
Her yıl 29 Ekim-4 Kasım tarihleri ortasında çeşitli etkinliklerle kutlanan Kızılay Haftası’nda kan bağışının değerini vurgulayan İstanbul Kent Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mahmut Bayık, insanların kan bağışının kıymetini anlaması gerektiğini belirtti. Kan bağışlayan kişinin sağlıklı olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Bayık, “Bağışçının tansiyonu, nabzı olağan, beden tartısı 50 kilo üzerinde olmalıdır” dedi.
Prof. Bayık, bağışçıdan yaklaşık 450 mililitre kan alındığını söyleyerek bu ölçünün bağışçının toplam kan hacminin yüzde 15’ini geçemeyeceğini, erkek bağışçıların 3 ayda, bayanların ise 4 ayda 1 (ünite) kan bağışlayabileceğini lisana getirdi.
BİRÇOK KİŞİNİN HAYATINA DOKUNUYORUZ
Bağışçıların bağıştan evvel bilgilendirildiklerini ve bağışlanan kanın ne maksatla kullanılacağını, kana hangi testler yapılacağını, kanın verileceği şahısların bağışçı tarafından tayin edilmeyeceğini, şayet testlerde bir müspetlik olursa bunun kendilerine sonradan bildirileceğini öğrendiklerini söyleyen Prof. Dr. Bayık, “Kan bağışçısı birçok kişinin hayatına dokunuyor, o kanı aldığı için yaşama tutunmuş beşerler var. Ayrıyeten bağışçı da bu vesile ile sıhhat denetiminden geçmiş oluyor ve kan düzeyini, tansiyonunu, nabzını öğreniyor böylelikle bir sorunu varsa tespit edilmiş oluyor, farkında olmadığı bir hastalık ile karşılaşabiliyor ve buna nazaran hayat stilini düzenleyebiliyor” dedi.
Bağışlanan kan hücrelerinin kemik iliği tarafından kısa vakitte yenilendiğini söyleyen Bayık, kan bağışının en kıymetli yararının bağışçıya sağladığı manevi huzur olduğunu, bu vesileyle de bağışçının da birtakım testlerinin yapılmış olduğunu belirtti.
KAN ALAN KİŞİ DERTLERİNİ YENMELİ
Kanı alan kişinin diğerinden aldığı kan nedeniyle duyduğu tasalar olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Bayık, “Hasta alınan kan ile ilgili birçok sorun yaşayabilir. Bu sorunlar önemli de hafif de olabilir, çabucak ya da yıllar sonra da açığa çıkabilir. Kan almak, kişi için dert kaynağıdır. Hasta kanın niye verildiği, neden gerekli olduğunu ve ne üzere ıstırapları yaşayabileceği konusunda evvelce bilgilendirilir ve imzalı onayı alınır. Tabibin misyonu ise kanı hakikat nedenlerle vermek ve kan verirken hastada oluşacak yan tesirleri, en asgarî düzeye indirmektir” dedi.
Prof. Dr. Bayık, “Birçok virüs ve hastalık kan ile bulaşabilir. Bunu önlemek için kimi hastalık etkenlerine karşı testler yapılmaktadır. Lakin kanla bulaşabilecek bütün hastalık etkenlerine karşı testler yapılmamaktadır. Testleri yapılmayan hastalıklar çoğunlukla bağışçının bağış öncesinde doldurduğu formda verdiği karşılıklara nazaran elenmektedir. Bu yüzden bağışçının yalnızca istekli değil, sorgulama formundaki sorulara hakikat cevaplar vererek birebir vakitte sorumlu bir bağışçı da olması gerekiyor” diye konuştu.
AFEREZ ESERLER 15 GÜNDE BİR VERİLEBİLİR
Kan bağışının bir öteki yolunun olduğunu da söyleyen Prof. Dr. Bayık, şöyle konuştu: “Kan bağışının öbür bir yolu da aferez sistemidir. Alınan kandan alyuvarlar, trombositler, plazması ayrılıyor ve değişik hastalara kullanılabiliyor. Kişi bir makineye bağlanıyor, kanı bir damardan alıyor makineye giriyor makinenin içinde dolaşırken biz hangi kan hücresini almak istiyorsak onu ayırıyoruz. Ayırdıktan sonra kalan kısmı bireye geri veriliyor. Münasebetiyle kan makinenin içerisinde dolaşırken yalnızca bizim istediğimiz hücreler ayrılmış oluyor. Bu türlü kan bağışlayanlara biz aferez bağışçısı diyoruz. Bu biçimde elde edilmiş kan hücrelerine de aferez eserleri diyoruz. Aferez eserler 15 günde bir bağışlanabilir. Hasebiyle bir bağışçı 1 sene içinde en çok 24 kere aferez bağışı yapabiliyor.”
Prof. Dr. Mahmut Bayık, “Vatandaşların insan yardım şuurunun güzel olduğunu düşünüyorum. Bu şuur bilhassa berbat günlerde daha çok ortaya çıkıyor. Lakin kana gereksinim her vakit var. Bu yüzden bireylerin bu şuurla tertipli kan bağışlamaları lazım” diyerek kelamlarını noktaladı.