Karaciğerde gelişen kolanjiyo kanserlerinin en ölümcül tiplerden biri olduğunu belirten Prof. Dr. Onur Yaprak, “Safra kanallarını uzun müddet etkileyen kronik iltihaplar, safra kanallarında kist ve taş oluşumu, safra kanallarında parazit bulunması, Hepatit B ve C hastaları ve karaciğer sirozu olanlar risk altında” dedi.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Organ Nakli Kısmı’ndan Prof. Dr. Onur Yaprak, karaciğer kanserine ait değerli açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Yaprak, karaciğerin bedende kanserin en çok yerleştiği organlardan biri olduğunu belirterek “Karaciğerde gelişen kanserler birincil yani karaciğerin kendi hücrelerinden gelişebileceği üzere öbür bir organdaki kanserin metastaz yapmasıyla yani ikincil olarak da gelişebilir. Karaciğerde görülen kanserlerin birçok, öteki bir organda gelişip karaciğere sıçrayan ikincil kanserlerdir” bilgisini verdi.
YILLAR SONRA BİLE KARACİĞERE SIÇRAYABİLİR
Karaciğerde görülen ikincil kanserlerin sebeplerini anlatan Prof. Dr. Yaprak, şu sözlere yer verdi:
“Karaciğer bedenimizin en çok kanlanan organıdır. Mide, bağırsak, pankreas ve dalaktan geri dönen kanın evvel karaciğerden süzülerek kalbe gitmesi bu durumun en kıymetli sebeplerindendir. Bu yüzden kolon, mide ve pankreas kanserleri sıklıkla karaciğere metastaz yapar. Ayrıyeten göğüs, mesane, böbrek, over, rahim, cilt kanseri de karaciğere sık metastaz yapabilen kanser tipleridir. Bu tip kanserlerden ameliyat olan hastalar yıllar sonra bile karaciğerde kanser gelişebilme riski taşıdıkları için tertipli takip edilmeliler.”
SAFRA KANALLARINDAKİ ÖLÜMCÜL TÜR
Prof. Dr. Yaprak, karaciğerde birincil denilen kendi hücrelerinden gelişen kanserlerin de sık görüldüğüne dikkati çekerek kelamlarına şöyle devam etti:
“Birincil kanserler hepatit B, hepatit C, alkol ve karaciğerin yağlanması üzere nedenlerle hasar almış bir karaciğerde gelişirler. Hepatosellüler kanser dediğimiz bu tip kanserler birincil kanserlerin çoğunluğunu oluşturan tiptir. Bu kanserler; bedendeki tüm organ kanserlerinin yüzde 5’idir. 2018 yılında 841 bin yeni hasta teşhisi ile tüm kanser cinsleri içinde 6’ncı sırada görülüyor. Birincil kanserlerin diğer bir tipi ise yeniden karaciğerin kendi dokusunda yer alan safra kanallarından kaynaklanmış ‘Kolanjiyo kanser’lerdir. Bu tip kanserlerde birincil kanserlerin daha azını oluşturmakla bir arada hepatosellüler tipe nazaran daha ölümcül seyrederler.”
GEÇEN YIL 10 MİLYON CAN ALDI
Milletlerarası Kanser Araştırma Ajansının raporuna nazaran; 2018 yılında dünya genelinde 9.6 milyon kişinin kanser nedeniyle hayatını kaybettiğini kaydeden Prof. Dr. Yaprak, “9.6 milyon kanser hastasının yüzde 8.2’si yani 782 bin kişi birincil karaciğer kanserinden hayatını kaybetti. Global ölçekte en çok görülen 3 kanser tipi sırasıyla; akciğer, göğüs ve kalın bağırsak kanseridir ki; ajans datalarına nazaran; 2018’de 2 milyondan fazla akciğer ve göğüs kanseri ile 2 milyona yakın yeni kalın bağırsak kanserleri teşhis edildi. Bu sıralamada karaciğer kanserleri 6’ncı olurken, daha sık görülen göğüs kanserlerinin ortalama yüzde 20’sinin, kolon kanserlerinin de ortalama yüzde 30’unun hayatın bir devrinde yeniden karaciğere sıçrama geliştireceği biliniyor” diye konuştu.
BİLİNMEYEN KÜF VE KRONİK İLTİHAPLAR ETKİLİYOR
Birincil karaciğer kanserinde 50 yaş üstündekilerin risk altında bulunduğunu belirten Prof. Dr. Yaprak, “Uzun yıllardır hepatit B ve hepatit C taşıyıcısı olan hastalarda yıllık kanser gelişim riski yüzde 0.1 ila 3 ortasındadır. Her gün en az 2 kadeh alkol tüketenler, beklemiş yahut nemli ortamlarda berbat şartlarda saklanmış kuru besinlerde üreyen aflatoksin dediğimiz bilinmeyen küfe olağanın üzerinde maruz kalanlar, şeker hastalığı yahut çok kilo nedeniyle karaciğer yağlanması olanlar hepatosellüler kanser için risk altında. Kolanjiyo kanserler içinse risk faktörleri daha az bilinmekle birlikte, safra kanallarını uzun müddet etkileyen kronik iltihaplar sorumlu tutuluyor. Natürel bu hastaların birçok 50 yaş üzeri olsa da maalesef artık genç yaştaki hastalar ile de karşılaşmaktayız. Safra kanallarında kist ve taş oluşumu, parazit bulunması, sigara, alkol, hepatit B ve C, kimyasal hususlara uzun müddet maruz kalmak, şişmanlık, diyabet, ülseratif kolit esas risk faktörleridir” açıklamasını yaptı.
KAŞINTIYI ÖNEMSEYİN
Karaciğerde gelişen kanserlerin, kanser çapı küçükken hiçbir belirti vermeyebileceğini söz eden Prof. Dr. Yaprak, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kanserin büyümesiyle; iştahsızlık, kilo kaybı, şişkinlik, bulantı, kusma, gözlerde sararma, kaşıntı, idrarda yoğunlaşma, sağ üst karın bölgesinde dolgunluk ve ağrı yakınmaları oluşturur. Karaciğerde kanser saptanan hastalarda tedaviyi planlarken kimi konulara nazaran tedavi prosedürünü seçiyoruz. Bu konular ortasında hastanın yaşı ve genel performans durumu, karaciğer yetmezliği yahut siroz olup olmadığı, kanserin karaciğerin neresine yerleştiği, sayısı ve boyutu, hastanın kanseri metastaz tipinde ise (ikincil kanser) hangi organdan köken aldığı yer alıyor.”
SON METOT EVRELİ CERRAHİ
Son yıllarda kanserle çabada umut vadeden pek çok metodun uygulanmaya başladığını söyleyen Prof. Dr. Yaprak sözlerini şöyle noktaladı:
“Eskiden çok büyük boyutta kansere sahip ve ameliyat edilemeyen birçok hastayı bile 2 etaplı cerrahi olarak özetleyebileceğimiz özel bir yol sayesinde ameliyat edilebilir hale getirdik. Bunun yanında girişimsel radyoloji tarafından yapılan kanserli bölgeyi anjio eşliğinde yakma tedavisi de cerrahi uygulanamayacak hastalarda çok başarılı sonuçlar veriyor. Onkoloji tarafından ise yeni jenerasyon kemoterapi ilaçları eskiye nazaran son derece daha güzel sonuçlar sergiliyor.”