Toplum içinde narsisistik kişilik bozukluğunun görülme sıklığı %1 civarındadır. Bu teşhis konulan şahısların %70 deri fazlası erkektir. Erken erişkinlikte başlayıp, değişik bağlamlarla ortaya çıkan büyüklenme, beğenilme ihtiyacı ile sarfiyat. Narsisizm iki taraflıdır. Bir istikameti çok hudutlu, yüksek sesli, empati kuramayan; öbür istikameti ise yumuşak taraftır. Bu tarafta (gizli narsisizm) içe dönüklük, çok hassaslık, savunuculuk ve telaş vardır. Ortak özelliklerinde ise kıskançlık, kendi gereksinimlerini göz önünde fiyat ve diğerlerini önemsemezler.
Narsisistik kişilik bozukluğunun belirtileri; büyüklenmek, sınırsız muvaffakiyet ve güçle uğraşmak, kendi çıkarı için oburunu kullanmak, empati yapmamak, çok beğenilme isteği, diğerine saygısız davranma, kıskançlık olarak devam ettirilebilir. Hoş giyinirler ve dikkat çekerler, insanları aşağılamayı severler, hislerini dışa vurmazlar, denetimi hep kendilerinde isterler, münasebetlerini çıkarları için kurarlar.Gerçek narsistler kendilerinde bir sorun olduğunu kabul etmezler, ferdî kusurlarını kabul etmeye ikna etmek olanaksızdır. Narsist kişiliğin altında, paradoksal olarak derin bir kendine güvensizlik yatar. Narsistin belirtileri hayat ile uyuşmaz. Ne kadar yükseğe çıksalar da daha yüksektekini kıskanırlar, içlerinde doyurulamayan bir boşluk vardır.
Narsistikler, ”ben narsisistim” diyerek tedaviye gelmezler. Çoklukla depresyon yüzünden başvururlar. Hayat uzunluğu sevilme ve beğenilme beklentileri olduğu için sık sık hayal kırıklığı yaşarlar. Narsisizm tedavisi hayli zordur zira bu bozukluk kronikleşme eğilimi gösterir. Tedavideki emel benlik hürmetinin korunması olmalıdır. Tedavi sırasında gerçek benliğe erişilmeden yapay benlik üzerinde çalışmak sonuç vermeyecektir. Gerçek ve yapay benlik birlikte çalışılmalıdır.
Narsist insanlara karşı ne yapmalıyız?
Tartışmaya girip haklı çıkarsanız yüksek ihtimalle size öfkelenir, kinlenir bu yüzden tartışmaya girmeyin. Sessiz kalmak daha yeterlidir.
Prestij ve dışarıya karşı düzgün görünmek çok kıymetli olduğu için söylemek istediğinizi yanlışsız yoldan olmazda ”böyle yaparsan insanların kanısına olur?” üzere dolaylı yollarla kendisinin gerçek karşılığı bulmasını sağlayın.
Öfke denetiminiz çok değerlidir. Öfkeli davranmadan ona ne kadar bedel verdiğinizi söyleyerek bu davranışların sizi üzdüğünü söyleyin.
İçe kapanmayın. Tartışma sırasında sizin neden sustuğunuzu anlamayarak daha çok savunmaya ve tenkide geçebilir.
Verdiği kelamlara itimat etmeyin, davranışlarını ödüllendirin.
Birebir emeli paylaşıyorsanız, ortak paydalar oluşuturun.
Onu değiştirmeye çalışmayın, değişmek istese de değişmesi zordur. Yaşanacak hayal kırıklığına karşı durumu kabul edin ve hislerinizi açıkça dürüst biçimde tabir edin.