Tıbbi Mikrobiyolog Prof. Dr. Ahmet Özbek, coronavirüsün uzun yıllar önemsenmediğini daha tehditkar biçimde ortaya çıktığını söyledi. Virüse karşı kısa müddette aşı geliştirmenin güç olduğunu belirten Prof. Dr. Özbek, “Coronavirüslerin birçoğunun ana kaynağı olarak yarasalar düşünülebilir. Yarı yırtıcı canlılar coronavirüs enfeksiyonlarının yayılmasında orta konak olarak vazife alırlar” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü Çin teşkilatının birinci kere 31 Aralık 2019 günü Wuhan kentinde ‘neyin yol açtığı belirlenemeyen zatürree vakaları’ olarak raporladığı ve tıbbi tanısı lakin 12 Ocak’ta ‘2019-nCoV’ novel Coronavirüs ismiyle konulan ölümcül virüs süratle yayılmaya devam ediyor. Hubei eyaleti genelinde bugüne kadar 170 kişinin vefatına neden olan ve 8 bine yakın bireyde görülen virüs nedeniyle bölge tecrit altına alınırken pek çok yabancı da ülkelerine geri dönmeye çalışıyor.
ÖLÜMCÜL GÜÇTE YENİ BİR CORONAVİRÜS TİPİ
Altınbaş Üniversitesi’nden Tıbbi Mikrobiyolog Prof. Dr. Ahmet Özbek, ‘2019-nCoV’ olarak isimlendirilen yeni virüsün insan coronavirüslerinin bir çeşidi olduğunu belirterek, bu virüslerin uzun yıllar boyunca soğuk algınlığı sebepleri ortasında değerlendirilip üzerinde çok durulmadığını söyledi.
2000’li yılların başında hayvanlardan insanlara geçen, global çapta salgın yapma gücünde olan SARS ve MERS coronavirüslerinin saptandığını ve akabinde Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde yeni bir coronavirüs tespit edildiğini anlatan Prof. Dr. Özbek, “Yeni tanımlanan bu virüs ölümcül güçteydi. Evvelki SARS ve MERS deneyimlerinin kazandırdıklarıyla süratle araştırıldı ve yeni bir coronavirüs olduğu kısa vakitte anlaşıldı. Bu virüse 2019-nCoV (nover coronavirus) ismi verildi. Büyük bir zarf yapısına sahip olan alfa ve beta coronavirüsler insanlarda hastalıklara sebep olurlar. Yetişkinlerde üst teneffüs yolu enfeksiyonlarının yüzde 10 ile 30 kadarından coronavirüsler sorumludur” diye konuştu.
“ANA KAYNAĞIN YARASALAR OLDUĞU DÜŞÜNÜLEBİLİR”
Ekolojik ortamlarında çok fazla genetik çeşitliliğe sahip olan coronavirüslerin bu çeşitliliği en fazla yarasalarda barındırdıklarını belirten Prof. Dr. Ahmet Özbek, “Bu taraftan bakıldığında coronavirüslerin birçoğunun ana kaynağı olarak yarasalar düşünülebilir. Yarı yırtıcı canlılar coronavirüs enfeksiyonlarının yayılmasında orta konak olarak misyon alırlar. Lakin orta konaklar burada son derece değerlidir. Zira virüs arakonaklarda yeni genetik oluşumlarını dener ve başarılı olduğunda da mutasyonlar geliştirir. Sonuç olarak epey geniş bir genetik farklılığa sahip olan virüsler, bu orta konaklarda genetik repertuarını daha da genişletirler” açıklamasını yaptı.
VİRÜSTEN KORUNMADA FERDİ TEDBİRLER NELER?
Virüsün yol açtığı önemli düzeydeki olaylarda ağır teneffüs zahmeti ve dakikada 30’u geçen soluk alıp verme, kanın oksijen yoğunluğunun azalmasıyla 24-48 saat içinde akciğerlerin yarıdan fazlasında bozukluk görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Özbek, kritik düzeydeki durumlarda ise teneffüs yetmezliği, virüsün kana karışmasıyla gelişen septik şok ve hastanın ağır bakıma naklini gerektiren ve akciğerler dışındaki organ ya da organlarda yetmezliklerin de görüldüğünü belirtti.
Prof. Dr. Ahmet Özbek, “Bireysel olarak alınacak en aktif tedbirler kısaca; çabucak her vakit olduğu üzere mutlak surette bağışıklık sistemimizi en üst düzeyde çalışabilmesi için ona yardımcı olmak ve kapalı, kalabalık ortamlardan mümkün olduğunca uzak durmaktır” dedi.
“KISA MÜDDETTE BİR AŞI GELİŞTİRMEK ÇOK GÜÇ”
Enfeksiyonun beşerden beşere bulaşma yeteneğinde olduğunu belirten Prof. Dr. Özbek, şunları söyledi:
“Yaşanan salgın SARS ve MERS’den daha az lakin şu anda kimi şeyleri söyleyebilmek için vaktin erken olduğu açık. Küresel olarak halk sıhhati otoriteleri evvelki zoonotik CoV enfeksiyonlarından kazandıkları deneyimlerle hazırlıklarını başlatmış, faal tedbirlerini almış ve almaya da devam ediyor. Bilim insanları SARS-CoV ve MERS-CoV deneyimlerinin ışığında 2019-nCoV’un süratli teşhis ve tedavisine yönelik olarak ağır biçimde çalışıyor. Tedaviye yönelik mevcut antivirüs ilaçlar ve interferonlar, deney hayvanlarında kullanılarak çok daha aktif ilaçlar üzerinde çalışmalar devam ediyor. SARS-CoV için geliştirilmekte olan aşılar üzerinden, 2019-nCoV için de faal olabilmesi için kapsamlı aşı çalışmaları da öteki bir koldan devam ediyor. Fakat aşı geliştirilmesi, basamakların vakit alıcı olması sebebiyle kamuoyunun beklediği ölçüde kısa müddetli olmayacaktır.”
“İNSANLIK TEHDİTKAR VİRÜSLERE KARŞI ŞUURLU OLMALI”
Prof. Dr. Ahmet Özbek, daha evvelce hafif ve orta şiddette enfeksiyonlara sebep olduğu bilinen yumuşak başlı bir virüsün soyundan gelen yeni bir virüsün, daha değişmiş ve güçlenmiş bir biçimde ortaya çıkıp tekrar salgınlara sebep olmasının insanlığın çok daha tehditkar virüslerle müsabakasının mümkün olduğu şuurunu kazanması ve her taraftan hazırlıklı olunması gerektiğini vurguladı.
İnsan bedeninin sağlıklı kalması ve devamlılığını sağlaması temel itibariyle içinde bağışıklık sisteminin de olduğu birkaç temel ögeye bağlı olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Ahmet Özbek, “Bu durum bize her şeyden evvel bağışıklık sistemimize güvenmeyi kural koşuyor. Anlaşılıyor ki esirgeyici ve tedavi edici çağdaş tıp uygulamalarının daha faal hale gelmesi için az da olsa vakte muhtaçlık var. Öyleyse bağışıklık sistemimize güvenelim ve sadece artık değil her vakit onun işlerliği için gerekeni yapalım” halinde konuştu.