Memorial Kayseri Hastanesi Psikiyatri Kısmı’ndan Uz. Dr. Şaban Karayağız, reglden yaklaşık bir hafta evvel başlayan, ruhsal ya da fizikî belirtilerle ortaya çıkan adet öncesi gerginlik sendromu hakkında bilgi verdi.
YAŞAM KALİTESİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Üreme çağı boyunca bayanlarda devam eden adet döngüsünde farklı şiddette ruhsal ve bedensel belirtiler ortaya çıkmaktadır. Halsizlik, yorgunluk, gerginlik, mutsuzluk, güç düşüklüğü, isteksizlik, asosyalizasyon, dikkat dağınıklığı, uyku ve iştah değişkenliğine neden olan bu sorun hayat kalitesini olumsuz etkilemektedir.
ÖFKELİ DEPRESYONA NEDEN OLUYOR
Regl sırasında belirtilerin ortaya çıkmasının, hormon düzeylerindeki değişimlere bağlı olduğu düşünülmektedir. Hormonal düzensizliklerin görülmesi nedeniyle yumurtalık kistleri yahut hipofiz bezi anormallikleri bu devirde depresyon yol açabilen faktörler ortasındadır.
Aylık döngüde artan ve azalan hormonlarındaki (östrojen ve progesteron) değişimler bayanlarda depresyon riskini artırmaktadır. Öte yandan, bu değişimlerin bir sonucu olan yumurtalık kisti üzere bir sorunun fazladan ortaya çıkması ile bedende artan testosteron hormonu (erkeklik hormonu) durumu yeterlice karışık hale getirmektedir. Hormonun getirdiği fizikî değişimler ruhsal değişimleri tetiklemekte, bilhassa öfkeli depresyon çeşidini ortaya çıkarabilmektedir.
TESTOSTERON YÜKSEKLİĞİ DEĞERLİ BİR SORUN
Bedendeki testosteron düzeyinin yükselmesine bağlı olarak ortaya çıkan; yüzde sivilcelenme, çok tüylenme, beden yağ dağılımının değişmesi (göbek ve ensede toplanan yağlanma), seste kalınlaşma üzere değişiklikler bayanların psikolojisini olumsuz etkilemektedir. Benzeri bir durum bazen çok ağır spor yapan yahut spor sırasında hormon desteği alan bayanlarda da ortaya çıkabilmektedir.
Regl öncesi gerginliği azaltmak için…
1. Hayat üslubundaki değişiklikler, regl öncesi gerginlik sendromunun ortaya çıkardığı olumsuz tabloyu hafifletmede yardımcı olmaktadır. Toplumsallaşmak ve bayanların kendine vakit ayıracağı aktivitelere yönlenmesi şikayetleri azaltmaktadır.
2. Nizamlı yapılan yürüyüş ya da idmanların, bu sorunun tesirlerini azalttığı belirlenmiştir. Spor ya da idman sonrası bedendeki endorfin düzeyinin artması, rahatlamaya ve gevşemeye neden olacaktır.
3. Günlük ortalama 8 saat uyumak adet öncesi gerginlik sendromunun olumsuz tesirlerini azaltmaktadır. Ayrıyeten uykusuzluğun, depresyon ve anksiyete ile kontaklı olduğu bilinmektedir.
4. Bu devirde kafein, çay, çikolata ve ağrı kesicilerin olumsuz tesirleri olabilmektedir. Kafein alımı sonlandırılmalı, birtakım ağrı kesiciler katiyen kullanılmamalıdır.
5. Bayanların toplumsal hayatında problemlerin ortaya çıkması, intihar teşebbüsü ve açık saldırganlık üzere psikiyatrik belirtiler durumunda ise uzman psikiyatr önerisi ile ilaç kullanımı gereklidir.