Diş hassasiyeti (dentin hassasiyet); hastalar tarafından çoklukla “soğuk hassasiyeti” yahut “diş fırçalama hastalığı” olarak tanım edilir. Dentin hassasiyeti yaşayan bireyler, sıcak ve soğuk içecekler tüketmek ve dişlerini fırçalamak üzere günlük aktivitelerden kaçınır. Bu kolay aktiviteler, hassasiyet yaşayan bireylerin daima olarak, çok ağrı kaygısıyla yaşamasına yol açar. Hassasiyet; dişin gözenekli dokusu olan dentin dokusu, açığa çıkınca meydana gelir. Dentinde tübül ismi verilen ve hududa giden, mikroskopik kanallar bulunur. Çekilen diş eti dokusu yahut mine dokusu kaybı nedeniyle dentin tübülleri açığa çıkınca, hudutlar muhakkak ikazcılardan daha kolay etkilenerek diş hassasiyetine neden olur.
SICAK-SOĞUK YAHUT EKŞİ YERKEN DİŞLERİNİZ SIZLIYORSA DİKKAT!
Sıcak, soğuk, tatlı, ekşi yahut çok fazla asitli yiyecek ve içecekler, soğuk hava koşulları üzere uyaranlar; dişlerinizin ağrımasına ya da sızlamasına neden oluyorsa dişlerinizde hassasiyet vardır. Diş hassasiyeti, genel olarak kısa vadeli ve süreksiz bir ağrı ile karakterizedir. Fakat diş hassasiyetine yol açan ana etkenler tedavi edilip kaldırılmadığı sürece, diş hassasiyeti semptomları ilerleme gösterebilir. Dentin hassasiyeti olan bireylerin hayat kaliteleri, hassasiyet semptomlarından olumsuz etkilenir. Bu şahıslar en favori yiyecek ve içeceklerinden keyif alamaz, bilhassa soğuk içeceklerin ılınmasını beklemek zorunda kalırlar.
Dentin hassasiyeti; daha çok 20-45 yaş aralığındaki bireylerde meydana gelse de, toplumda ergenlik çağlarından 70’li yaşlara kadar dağılım göstermektedir. Hassasiyet yaşlanma ile birlikte azalırken, diş eti rahatsızlığı olan bireylerde görülme sıklığı artmaktadır.
DİŞ HASSASİYETİNE NEDEN OLAN FAKTÖRLER NELERDİR?
SİSTEMLİ OLARAK ASİTLİ YİYECEK YA DA İÇECEKLERİN TÜKETİLMESİ
Limon üzere asit içeren meyvelerin ağız içerisinde tutulması, kola ve gibisi asit içeren içeceklerin nizamlı olarak tüketilmesi dişin minesini aşındırır ve dentin tübüllerinin açığa çıkmasına neden olduğu için dişlerde hassasiyet oluşmasına neden olur. Ayrıyeten; yüzme havuzlarındaki klor, reflü hastalığının varlığı, kronik yaygın kusma, alkolizm, peptik ülser, ilaçlara bağlı gelişen ağız kuruluğu, diyabet (şeker hastalığı), tükürüğün tamponlama kapasitesi, pH’ı ve akış suratı; diş yüzeylerinde bilhassa de diş etine komşu alanlarda farklı aşınma tiplerinin ortaya çıkmasına neden olmakta ve bu durumlar hassasiyetin artmasına neden olmaktadır.
DİŞ ETİ HASTALIĞI SONUCU
Diş eti hastalığı sonucunda, diş etlerinde çekilme görülebilmekte ve kök yüzeylerinin açığa çıkmasına neden olmaktadır. Kök yüzeylerinin açığa çıkması sonucu dentin tübülleri açığa çıkmakta ve diş hassasiyeti artmaktadır.
ÇOK SERT BİR HALDE DİŞ FIRÇALAMAK VE SERT KILLARI OLAN BİR DİŞ FIRÇASI KULLANMAK
Kimi şahıslar dişlerini daha sert bir biçimde fırçalayarak, daha uygun temizlediklerini ya da dişlerinin daha beyaz olacağını zannederler. Yanlış diş fırçası kullanımının yanı sıra, çok sert diş fırçalamak diş etlerine de ziyan verir. Ama sert bir formda diş fırçalamak, diş ve diş etlerine ziyan vermektedir. Diş ve diş eti yapıları bireyler ortasında farklılık gösterir. Bu nedenle diş fırçası üreticileri farklı diş yapıları için farklı diş fırçaları üretmektedir. Örneğin; diş hassasiyeti yaşayan bir bireyin sert fırça kullanması yanlış olacaktır. En doğrusu diş doktorunuza danışarak fırça kullanmanızdır.
BRUKSİZM
Bruksizm hastanın bilhassa geceleri yahut gün içinde gerilim kaynaklı farkında olmadan dişlerini sıkması yahut gıcırdatması durumudur. Dişlerini sıkan ya da gıcırdatan bireylerde, mine dokusunda aşınmalar meydana geleceği için diş hassasiyetinin görülmesi çok yaygın bir durumdur. Bruksizm sonucu, dişlerde aşınmalar yahut kırılmalar görülebileceği üzere baş ve boyun ağrıları görülebilmektedir. Bruksizm için gece plağı uygulaması başta olmak üzere botoks uygulaması üzere tedavi seçenekleri mevcuttur.
DİŞ TAŞI PAKLIĞI SONUCU GÖRÜLEN SÜREKSİZ DİŞ HASSASİYETİ
Diş taşı paklığı sonucu dişlerde kök yüzeyleri açığa çıkacağı için hassasiyet, muhakkak bir mühlet artabilir. Lakin bu durum geçicidir ve diş taşı paklığı yapılmasına mani değildir. Zira diş taşı paklığı yapılmayan hastalarda, diş taşları diş eti hastalığının artmasına yol açacağı için diş hassasiyetinin artmasına yol açmakla kalmayıp diş kaybına bile neden olabilir. Bu nedenle 6 ayda bir muhtaçlık halinde diş taş paklığı yapılması birçok hasta için çok değerlidir. Diş eti hastalığı olan bireylerde de genelde diş hassasiyeti görülür. Bunun nedeni diş köklerinin diş eti çekilmesi sebebiyle muhafazasız kalmasıdır.
DİŞLERDE BULUNAN ÇÜRÜKLER
Birçok hasta ağız içerisinde bulunan çürüklerden habersizdir. Ağız içerisinde bulunan ve kişinin haberinin olmadığı çürüklerde, dişin en iç kısmında bulunan ve damar sonların bulunduğu yapı olan pulpaya hakikat ilerledikçe diş hassasiyetine neden olabilir. Bu çürükler tedavi edilmediği takdirde, ağrı artacaktır.
BEYAZLATMA UYGULAMASI SONRASI
Süreksiz diş hassasiyeti, profesyonel diş beyazlatma sürecinden sonra meydana gelebilir fakat prosedür sona erdikten kısa mühlet sonra bu hassasiyet durumu geçecektir.
Pekala diş hassasiyeti nasıl önlenebilir?
Dişler, diş ve diş eti yapısına uygun bir fırçayla sert bir formda fırçalamadan günde en az 2 kere tertipli bir biçimde fırçalanmalı ve ağız içi paklığın plak birikimini büsbütün elimine ettiğinden emin olunmalıdır. Ayrıyeten diş fırçalanmasından çabucak evvel ve sonra asitli yiyecek ve içeceklerin tüketilmemelidir ve aşındırıcı diş macunu kullanılmamalıdır.
Tüketilen besinlere dikkat edilmeli, asitli besinlerden kaçınılmalıdır. Limon emilmesi üzere alışkanlıklardan uzak durulmalıdır. Asitli içecekler pipet kullanarak içilmelidir.
Diş gıcırdatma üzere bir sorun varsa diş tabibine başvurulmalı ve tedavi olunmalıdır. Bu durumda diş doktoru her hastaya uygun gözetici bir gece plağı yapar ve bunun yatarken kullanılmasını ister. Böylelikle uykuda yapılan sıkma yahut gıcırdatma ile dişlere ziyan verilmemiş olur.
Diş hassasiyetine tahlil için üretilen diş macunları tercih edilebilir.
Alınan tedbirlere karşın diş hassasiyeti geçmiyorsa diş doktoruna başvurulmalıdır. Diş doktorunun uygulayacağı hassasiyet giderici casuslar ve aşınmalara yahut çürüklere karşı uygulayacağı restoratif süreçler rahatlamanızı sağlayacaktır.