ADDIS “Uluslararası Organ Nakli Ağı” projesi kapsamında Etiyopya‘da bulunan Türk heyeti, organ naklinde teknik kapasite, bilgi transferi, eğitim programları, tüzel düzenleme ve deneyim paylaşımının sağlanabilmesi emeliyle meslektaşlarına eğitim verdi.
Türkiye Organ Nakli Vakfının koordine ettiği, Sıhhat Bilimleri Üniversitesi, Tıp Hukuku Derneği, Ankara Üniversitesi, Organ Nakli Koordinatörleri Derneği, Sıhhat Diplomasisi Derneği ile Türk Ağır Bakım Derneğinin iş birliğinde yürütülen ve İstanbul Kalkınma Ajansınca desteklenen proje kapsamında, Etiyopya’nın başşehri Addis Ababa’da, Ağır Bakım ve Organ Bağışı eğitim programı düzenlendi.
Türkiye Organ Nakli Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi ve Organ Nakli Koordinatörü Gamze Yıldırım, aktiflik öncesi bugüne kadar gerçekleştirilen eğitim programları hakkında AA muhabirine yaptığı açıklamada, organ nakliyle ilgili milletlerarası alanda kabul gören eğitimler düzenlediklerini söyledi.
Bu eğitimlerde yurt dışında misyon yapan sıhhat çalışanının yer aldığını tabir eden Yıldırım, “Uluslararası Organ Nakli Ağı projesi çerçevesinde bugüne kadar 78 ülkeden bin 669 şahsa eğitim verildi. Eğitimlerde, cerrahlar, organ nakli dahili branş uzmanları, organ nakli koordinatörleri, ağır bakım doktor ve hemşireleri bulundu.” diye konuştu.
“Etiyopya’da meyyitten organ nakli yapılmıyor”
“Uluslararası Organ Nakli Ağı” projesi kapsamında Etiyopya’da bulunan Türk bilim insanları, düzenlenen sempozyumda meslektaşlarına, “Yoğun bakımdaki kritik hastanın bakımı”, “Yoğun bakım hastasında beslenme”, “Yapay Teneffüs Desteği”, “Sepsis (Kan zehirlenmesi)”, “Kök Hücre Nakli”, “Organ bağışı”, “Karaciğer-böbrek Nakli” üzere başlıklarda sunum yaptı.
Sunumların akabinde karşılıklı görüş alışverişinde bulunuldu, Etiyopya’da hayata geçirilebilecek düzenlemeler ve uygulamalar tartışıldı.
Organ Nakli Koordinatörleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Deniz Heppekcan, sunumunda kadavradan (ölüden) organ bağışının kıymetine dikkati çekti.
Organ bağışının artırılabilmesi için meyyitten yapılan bağışların çok kıymetli olduğuna işaret eden Heppekcan, “Etiyopya’da meyyitten organ nakli yapılmıyor. Halbuki her ülkenin kendi organ muhtaçlığını karşılayabilmesi için meyyitten organ bağışı ve naklinin artırılması tek tahlil.” değerlendirmesinde bulundu.
Meslektaşlarına, bu mevzuda hassas olmaları ve kadavradan organ bağışının hayata geçirilebilmesi için etkin rol almaları davetinde bulunan Heppekcan, oluşturulması zarurî yasal düzenleme ve sıhhat altyapısının nasıl olması gerektiğinden bahsetti.
Heppekcan, sunumunda ayrıyeten sıhhat sisteminde kadavradan organ bağışı programının nasıl yapılması gerektiğini aktardı.
Tecrübelerini aktardılar
Türk Ağır Bakım Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Oktay Demirkıran da kritik hastalarda teneffüs, böbrek takviyeleri, hastaların beslenme planına ait bilgi verdi.
Nakil hastalarında ağır bakım hizmetlerinin hayati ehemmiyete sahip olduğuna dikkati çeken Demirkıran, ağır bakım uzmanlarının bu nedenle büyük değer taşıdığını bildirdi.
Ağır Bakım Uzmanı Dr. Süha Bozbay ise halk ortasında “kan zehirlenmesi” olarak isimlendirilen sepsisin ölümcül ve yaygın bir sıhhat sorunu olduğunun altını çizerek, ağır sepsis hastalarının tedavi edildiği kliniklerin ağır bakım merkezleri olduğunu vurguladı.
Ağır Bakım Uzmanı Dr. Erdem Yalçınkaya ise kadavradan organ bağışı temininde beyin vefatı bildiriminin çok kıymetli olduğuna işaret ederek, “Beyin vefatı gerçekleşen hastaların büyük bir kısmı ağır bakım kliniklerinde yatan küme içinde yer almaktadır. Bu nedenle ağır bakım tabipleri, beyin vefatı bildirimlerinde çok kıymetli bir yere sahiptir. Kadavradan organ bağışının artırılabilmesi için de ağır bakım doktorlarının çok daha faal olması gerekmektedir.” biçiminde konuştu.
Bayındır Söğütözü Hastanesi Hematoloji ve Kemik İliği Nakil Ünitesi Sorumlu Yardımcısı Doç. Dr. Mehmet Özen de HIV’in değerli bir sıhhat sorunu olduğuna dikkati çekerek, “HIV tedavisinde kemik iliği nakli gelecekte kür sağlayabilecek tek tedavi yolu olarak öne çıkmakta. Şu ana kadar tüm dünyada üç kişi kemik iliği nakli ile HIV’den büsbütün kurtuldu. Bu hususta gelecek yıllarda olabilecek gelişmelerden Etiyopya halkının da yararlanması gerektiğini düşünüyorum.” halinde konuştu.
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi ve Genel Cerrahi Uzmanı Tevfik Kıvılcım Uprak ise sunumunda karaciğer nakli cerrahisinde teknik ve takım deneyiminin çok kıymetli olduğuna değindi.
Cerrahi muvaffakiyetin artırılabilmesi için bilim insanlarının dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmesi ve uygulanabilirliğini sağlamasını gerektiğini tabir eden Uprak, transplantasyon muvaffakiyetinde alana ait öteki uzmanlık kısımlarıyla birlikte hareket edilmesinin değerini vurguladı.