Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın, şeker (diyabet) hastalığının başlangıcı kabul edilen pre-diyabetin (gizli şeker) önlenebilir olduğunu söyleyerek, “Türkiye’de, her 3 şahıstan 1’i pre-diyabet hastası. Görülme sıklığı yüzde 36’dır. Pre-diyabetin uzun periyotta diyabete yol açtığını düşünürsek ne kadar değerli bir hastalık olduğu ve kesinlikle tedbir alınması gerektiği ortada” dedi.
Pre-diyabet, diyabet öncesi birinci safha olarak kabul ediliyor. Kilolu ve obez şahıslarda ortaya çıkma mümkünlüğü yüksek olan hastalıkta en sık görülen insülin direnci sorunu çözümlenemezse Tip 2 diyabet hastası olma riski artıyor.
Pre-diyabet olarak bilinen kapalı şeker, kişinin kan şekeri seviyesinin olağandan yüksek, diyabet tanısı için gerekli sondan düşük olması olarak tanımlanıyor. Diyabet öncesi devir olan, olağan glikoz seviyesinden Tip 2 diyabete geçiş evresi ‘pre-diyabet’ yahut ‘bozulmuş glikoz regülasyonu’ olarak da tanımlanıyor. Araştırmalara nazaran, birden fazla saklı şeker hastalarına 10 yıl sonra Tip 2 diyabet tanısı konuyor.
DİYABETE DÖNÜŞME RİSKİ YÜKSEK
Bu hastalığın toplumda sık görüldüğünü ve şeker hastalığında olduğu üzere ehemmiyet vermenin kural olduğu ihtarında bulunan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın, bâtın şeker hastalarının damar sıhhati yüksek risk kümesinde yer aldığını ve pre-diyabetin diyabete dönüşme riskinin çok yüksek olduğunu vurguladı.
Prof. Dr. Aydın, “İnsülin direnci dediğimiz bozuklukla başlayan evvel tokluk sonra açlık kan şekerinin yüksekliğiyle seyredip diyabete neden olan bir hastalık tablosudur. Ve diyabetin yol açtığı tüm hastalık risklerini taşır.Diyabet tanısı koyduğumuz hastaların yüzde 20’sinde organ hasarı ortaya çıkıyor. Hastalar görmede bozukluk, kalp krizi riski, böbrek yetmezliği üzere problemlerle karşımıza geliyor. Bunlar pre-diyabet devrinde ortaya çıkıyor”
diye konuştu.
Prof. Dr. Aydın, “Diyabet, her 7 şahıstan 1’inde olmak üzere çok sık görülen bir hastalık. Bunun öncülü olan pre-diyabet ise her 3 şahıstan 1’inde görülüyor. Türkiye de görülme sıklığı yüzde 36’dır. Pre-diyabetin uzun devirde diyabete yol açtığını düşünürsek değerli bir hastalıktır, tedbir alınması gerekir” dedi.
PRE-DİYABET PERİYODUNDA DİYABET ÖNLENEBİLİR
Kilo vermenin ve antrenmanın hastalığı önlemede kıymetli bir faktör olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Aydın, “Pre-diyabet önlenebilir. Zira bu hastalık diyabetin başladığı yerdir. Diyabet, pankreasta insülin salgısının bozulduğu yerde başlıyor. Buna neden olan en kıymetli faktör bedendeki yağın fazla olmasıdır. Buna bağlı gelişen toksinlerdir. Hasebiyle kilo vermek, sağlıklı beslenmek, antrenman bu bozuklukların giderilmesini sağlayacaktır. Böylelikle, uzun devirde diyabete olan gidişatı geriliyor. Bu bahiste yapılan çalışmalarda bize, insanların ömür biçimini değiştirerek, kilo verip, idman yaparak bu bozuklukların yüzde 58 oranında geriletildiğini gösteriyor. İlaç tedavisiyle de yüzde 27 oranında düzelme sağlandığını biliyoruz” tabirlerini kullandı.
ÇOCUKLARDA DA SIK GÖRÜLÜYOR
Pre-diyabetin bir belirtisi olmadığını hatırlatan Prof. Dr. Hasan Aydın, “Dünyadaki obezite çocukluk çağına indiği için pre-diyabetti de çocukluk çağında sık görülen bir hastalık olarak biliyoruz. Pre-diyabetin bir belirtisi yok. Belirtiler diyabete dönüştüğünde ortaya çıkıyor. Ağız kuruluğu, çok su içme, idrara sık çıkma üzere şikayetler fakat o evreden sonra görülüyor. Sessiz bir evre üzere gözükse de yol açtığı sıkıntılar açısında önemlidir” dedi.
HASTALIK RİSKİNİ NE ARTIRIYOR?
Yılda bir defa kesinlikle kan şekeri ölçümü yapılmasını öneren Prof. Dr. Aydın, “Aileden gelen genetik bir taban oluyor, hipertansiyon, gebelikte şeker hastası olanlar, makûs beslenme, hareketsiz ömür, kilo fazlalığı üzere faktörler birbirinden bağımsız olarak hastalık riskini ortaya çıkarıyor. Bu türlü şikayetleri olan bireylerin sistemli şeker takibinden geçmeleri lazım. Yılda bir sefer kesinlikle kan şekerlerini ölçtürsünler” diye konuştu.
HASTALIKTAN KORUNMAK MÜMKÜN
Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın, hastalıktan korunmak için alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı: “Hastalıktan korunmak için beden tartısının yüzde 10’unun kaybetmek gerekli. Bunun için âlâ beslenmek ve kilo denetimi koşul. Haftada en az 150 dakika olacak halde idman yapmalıyız. Bunlar aerobik idmanlardan oluşmalıdır. Şekeri ve unu hayatımızdan büsbütün çıkarmalı ve öğün tertibi olmalı. Yani hiçbir öğünü atlanmamalı. 3 öğün kesinlikle tüketilmelidir. Bilhassa ailesinde diyabet hikayesi olan bireylerin bu mevzuda daha dikkatli olmaları gerekiyor. Hayat stili değişiklikleri yaparak hayat uzunluğu sürdürmeliler.”