Cep telefonları, bilgisayarlar, televizyonlar, konut aydınlatmaları üzere birçok teknolojik aletten maruz kalınan mavi ışık için uzmanından ikaz geldi. Doç. Dr. Göktuğ Demirci, uykusuzluğa neden olan mavi ışık için, “Yapay ışıklandırmanın fazla olduğu kentlerde; erkeklerde prostat, bayanlar da ise göğüs kanserinin artmasına yol açabilir. Bilimsel bilgiler bunu gösteriyor” dedi.
Başta çocuklar olmak üzere işi gereği de birçok insan günlük hayatta cep telefonu, bilgisayar ve tabletlerden yayılan mavi ışığa maruz kalıyor. Konutlarda kullanılan LED televizyonlar ve aydınlatmadan da kaçamadığımız mavi ışık peşinde birçok hastalığı getiriyor. Gündüzleri insanların uyanık kalmasında yardımcı olan mavi ışıktan korunulması gerektiğini söyleyen İstanbul Medipol Üniversitesi Vatan Klinikleri Göz Hastalıkları Kısmı’ndan Doç. Dr. Göktuğ Demirci, mavi ışığın uyku tertibini sağlayan melatonin hormonunun azalttığını lisana getirdi. Demirci, “2050 yılında dünyanın yarısının miyop, yani uzağı göremeyen olması bekleniyor” dedi.
“UYKU TERTİBİNİ BOZUYOR”
Mavi ışığın aslında beşerler için büsbütün ziyanlı olmadığını, gündüzleri uyanık kalınmasını sağlandığına dikkat çeken Doç. Dr. Göktuğ Demirci, “Çocuklarda, yapılan bir grup çalışmalarda miyopiyi geciktirdiği söyleniyor. Lakin uyumamızı sağlayan melatonin hormonunu durduruyor. Melatonin hormonu sıfırlandığında bizim uyku nizamımız bozuluyor. Uyanık kalmamızı sağlayan bir ritim var ve mavi ışık aldığımızda melatonin hormonumuz sıfırlanıyor, biz bu yüzden uykumuzu âlâ alamıyoruz. Asıl sorun uykumuzu alamadığımızda başlıyor ve kortizol düzeyimiz artıyor. Kortizol düzeyimiz arttığı vakit kilo alıyoruz, depresyona giriyoruz, ‘uykumu aldım’ diyoruz lakin yorgun uyanıyoruz. Bunların nedeni gece boyunca baktığımız cep telefonları, tabletler yahut beyaz LED’ler. Meskenlerde kullanılan beyaz LED’lerde mavi ışık daha fazla. Halbuki sarı LED kullanılırsa, bu mavi ışığı azaltacaktır ve bizim uykumuzu daha rahat almamızı sağlayacaktır. Mavi ışıktan geceleri korunmamız lazım” diye konuştu.
“KANSERİ ARTIRABİLİR: ERKEKLERDE PROSTAT, BAYANLARDA MEME”
Milletlerarası Uzay İstasyonu’nun yapay ışıklandırma yapılan kentleri incelediğini belirten Doç. Dr. Göktuğ Demirci, “Yapay ışıklandırmanın çok yapıldığı kentlerde erkeklerde prostat, bayanlarda ise göğüs kanserinin daha fazla olduğu gösterilmiştir. Bu katiyetle bundan demek değil lakin bu türlü bir bilimsel data de var. Mavi ışıktan muhakkak korunmamız gerekiyor” dedi.
MAVİ IŞIKTAN NASIL KORUNACAĞIZ?
Mavi ışıktan korunmanın yollarını anlatan Demirci, şunları söyledi:
“Mavi ışıktan korunmak için özel mavi filtreli gözlükler var. Cep telefonlarımızda da mavi ışık filtresi var. Çocuklarda mavi ışığa çok daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor. Çocukların odasına elektronik alet sokmayacağız, televizyon koymayacağız, cep telefonlarına müddet koyacağız, ‘bakma’ diyeceğiz ve filtre açacağız. Bir grup uygulamalar var ve 20 dakikada 1, 20 metre uzağa 20 saniye bakmak gerektiğini hatırlatıyor. Dünya Sıhhat Örgütü’nün önerisi çocuklara ekransız ve elektronik ortamdan uzak odalar yapmamız. Telefon, tablet, televizyon ve LED’lerde mavi ışık filtremizi kullanalım. Meskendeki ışıklandırmamızda da daha çok sarı LED’i tercih edelim.”
“2050 YILINDA DÜNYANIN YARISI MİYOP OLABİLİR”
İnsanların dakikada 14 ya da 20 kez göz kırptığını lakin cep telefonu ve tabletlere bakanların bunu yapmadığını söyleyen Demirci, “Dolayısıyla göz kuruluğu yaşanıyor. Göz kuruluğu olduktan sonra, kornea dediğimiz saydam katmanda bir grup komplikasyonlar görülmeye başlanıyor. 2050 yılında dünyanın yarısının miyop, yani uzağı göremeyen olması bekleniyor. Bununla ilgili yapılan çalışmalar da ne kadar yakına bakarsak o kadar miyop olacağımızı gösteriyor. Japonya ve Uzak Doğu’da şu an miyop oranı yüzde 90, Afrika’ya baktığınızda ise bu yüzde 10. Hasebiyle ne kadar çok yakına bakarsanız ve genetiğiniz o kadar miyopsa, o kadar miyop oluyorsunuz. Ne kadar yakına bakmazsanız o kadar daha az miyop oluyorsunuz” diye konuştu.
– Karaköse