TÜM hayvansal besinlerin reddedildiği vegan beslenme biçimini insan sıhhati açısından pahalandıran Beslenme ve Diyetetik Kısmı Araştırma Gör. Gökçen Özüpek, beden için hayati kıymete sahip proteinlerin bitkisel besinlerden gereğince karşılanmayacağının altını çizerek “Vegan beslenme, bilimsel bilgiler ışığında sağlıklı bir hayat biçimi değil” dedi.
Vejetaryenlikten farklı olarak hayvansal besinlerin da reddedildiği, süt ve süt eserlerinin, arılar tarafından üretildiği için balın dahi tüketilmediği vegan beslenme hali, tüm dünyada milyonlarca kişi tarafından benimsenerek uygulanıyor. İstanbul Aydın Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Kısmı Araştırma Gör. Gökçen Özüpek, insan sıhhati açısından veganlığı kıymetlendirdi.
“HAYVANSAL KAYNAKLI PROTEİNE GEREKSİNİMİMİZ VAR”
Hayvansal besinlerden alınan proteinlerin aminoasit istikrarı açısından daha güçlü olduğunu belirten Özüpek, “Vegan beslenmede tüm hayvansal kaynaklı besinler reddedilir. Yalnızca bitkisel kaynaklı besinler tüketilir. Fakat bu istediğimiz bir beslenme hali değildir. Sağlıklı bir hayat için, beslenme planında; et kümesi, süt kümesi, ekmek kümesi, zerzevat – meyve kümesi ve yağ kümesi olarak sınıflandırdığımız besinler öğünlerde istikrarlı ve kâfi olarak yer almalıdır. Protein vücudumuz için hayati kıymete sahiptir. Proteinler, bedenin elzem amino asitlere olan ihtiyacının sağlanmasında, yıpranan dokuların onarılmasında, enzimler ile hormonların üretiminde, bedenin hastalıklara karşı dayanıklılığında ve hastalık etkenlerine karşı korunmada tesirlidir. Proteinler bitkisel ve hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Fakat hayvansal kaynaklı besinlerde bulunan proteinler, bitkisel kaynaklı besinlerde bulunanlara nazaran beden için elzem aminoasit istikrarı açısından daha kaliteli olmakla birlikte, bedendeki biyoyararlılığı daha yüksektir” dedi.
“BİLİMSEL DATALAR IŞIĞINDA VEGAN BESLENME SAĞLIKLI DEĞİL”
Vegan beslenmenin bedene vereceği rahatsızlıkları sıralayan Özüpek, “Vegan beslenme, bilimsel datalar ışığında, sağlıklı bir ömür formu içinde bedellendirilemez. Vegan beslenme yalnızca bitkisel beslenme tercihi olduğu için ilerleyen devirde bedende vitamin-mineral yetersizlikleri, protein kalitesinde düşme ve elzem aminoasitlerin sağlanmasında yetersizliğe bağlı olarak bireylerde yorgunluk, halsizlik, anemi, hastalıklara karşı dirençte düşüş, doku yenilenmesi ve tamirinde yavaşlama üzere çeşitli tıbbi belirtiler görülebilmektedir” diye konuştu.
“YAŞLILAR VE ÇOCUKLAR İÇİN TEHLİKELİ”
Vegan beslenmenin gelişme çağındaki çocuklar ve yaşlılar için tehlike arz ettiğini söyleyen Özüpek, şu noktalara dikkat çekti:
“Vegan beslenme ömrün hiçbir devrinde istenilen bir durum değildir. Lakin çocukluk devri ve yaşlılık devrinde durum daha kritiktir. Çocukluk periyodu fizikî aktivitenin artışı ile birlikte güce olan muhtaçlığın arttığı, büyüme ve gelişmenin hızlandığı, doku imalinin arttığı bir periyot olduğundan, sağlıklı beslenmenin sağlanması epeyce kıymetli olmakla birlikte yalnızca bitkisel beslenme ile bu periyotta gereksinim duyulan ihtiyaçlar sağlanamamaktadır. Yaşlılık devri ise, doku imalinin ve yenilenmesinin azaldığı, bedendeki katabolizmanın ve hastalıklara karşı yatkınlığın arttığı bir periyot olduğu için, bu periyotta oluşabilecek komplikasyonları en aza indirgemek ismine, bireylere nazaran değişiklik göstermekle birlikte karbonhidrat, protein ve yağ alımının istikrarlı ve kâfi olmasına dikkat edilmelidir. Bahsettiğimiz sonuçlara ulaşmak ise vegan beslenme ile mümkün olmamaktadır.”
YANLIŞSIZ OLAN İSTİKRARLI BESLENMEK
Sadece bitkisel beslenmenin sağlıklı olmayacağı üzere yalnızca hayvansal beslenmenin de sıhhate ziyanlı olduğunun altını çizen Özüpek, “Hayvansal kaynaklı besinlerde bulunan proteinler, hem protein kalitesi açısından hem de bedendeki kullanılabilirliği açısından bitkisel kaynaklı olanlara nazaran çok daha düzgündür. Fakat beslenme örüntüsünde yalnızca hayvansal kaynaklı besinlere yer vermek de gerçek bir yaklaşım değildir. Hayvansal kaynaklı besinlerin yanı sıra ekmek kümesi, sebze-meyve kümesi ve yağ kümesinin da istikrarlı ve kâfi oranda bulunması gerekir. Sağlıklı bireylerde (hastalıklara nazaran beslenme tedavisi değişir) günlük beslenmede karbonhidratların yüzde 55-60 oranında, proteinlerin yüzde 12-15 oranında yağların ise yüzde 25-30 oranında bulunması gereklidir. Ayrıyeten hayvansal kaynaklı besinler bilhassa C vitamininden varlıklı zerzevat ve meyve ile tüketildiğinde içeriğinde bulunan demir mineralinin bedendeki kullanımı daha tesirli olmaktadır” görüşünü paylaştı.
– İstanbul