10. Ulusal Obezite Kongresi Lideri Prof. Dr. Ahmet Kaya, Türkiye‘nin şişmanlık konusunda Avrupa şampiyonu olduğunu belirterek, “Türkiye’de erişkinlerde her 3 bireyden biri obez. Dünyada 650 milyon obez, 1 milyar 9 milyon çok kilolu var. Türkiye’de erişkin nüfusunun 20 milyonu obez, bundan daha fazlası çok kilolu. Erişkin nüfusun yüzde 60-65’i çok kilolu ve obez. Acil aksiyon planları oluşturmak gerekiyor.” dedi.
Türkiye Obezite Araştırma Derneği (TOAD) ile Türk Diabet ve Obezite Vakfı tarafından düzenlenen 10. Ulusal Obezite Kongresi kapsamında basın toplantısı düzenlendi.
Ahmet Kaya, obezitenin mutlak tedavi edilmesi gereken ve tedavisi ömür uzunluğu süren kronik bir hastalık olduğunu lisana getirerek, obezitenin ömür mühletini kısalttığını, pek çok hastalığa neden olduğunu anlattı.
Vücut kütle indeksi artıkça, hayat müddetinin kısaldığına işaret eden Kaya, “30-35’ler civarı olursa, ortalama hayat müddeti 3 yıl kadar azalır, bunun üzerine çıkılırsa 8-10 yıl kadar azaltan bir hastalık. Obezite tek başına bir hastalık değil, hipertansiyon, diyabet, damar sertliği, kemik hastalıkları, mide-bağırsak hastalıkları hatta hormona has kanserler obezlerde daha sık karşımıza çıkmakta.” diye konuştu.
Kaya, şu bilgileri verdi:
“Türkiye, Avrupa’da obezitede birinci sırada. Türkiye, Avrupa şampiyonu oldu, şişmanlık konusunda. OECD ülkelerinin verdiği erişkin nüfustaki obez oranı yaklaşık yüzde 19,5-20. Türkiye, bunun üzerinde. Türkiye’de erişkinlerde her 3 şahıstan biri obez. Dünyada 650 milyon obez, 1 milyar 9 milyon çok kilolu var. Türkiye’de erişkin nüfusunun 20 milyonu obez, bundan daha fazlası çok kilolu. Erişkin nüfusun yüzde 60-65’i çok kilolu ve obez. Acil hareket planları oluşturmak gerekiyor. Çocukluk devirlerinde fazla kilolu ve obez küme süratle artıyor. Bayanlardaki oran daha can sıkıcı. Erkeklere nazaran 2 kat daha fazla bayan obezitesi. Kız öğrencilerin erkek çocuklarına nazaran obeziteyle müsabaka mümkünlüğü daha fazla. Fazla kilolu ve obez yaş kümesi göz önüne alınırsa, örneğin 6 yaşında çocuklarımızın yüzde 17,9’u obez ve çok kilolu. Toplamda 18 yaşına kadar olan yaş kümesinin da yüzde 20-21’i obez ve çok kilolu.”
Alınan gücün harcanandan fazla olması yahut harcanan gücün yetersiz olması obeziteye yol açtığını belirten Kaya, klâsik beslenmeden, mutfaktan uzaklaşıp Batı çeşidi beslenmeye başlandığında obezitenin sorun olarak ortaya çıkmaya başladığını lisana getirdi.
Kaya, hareket etmek ve sağlıklı beslenmek gerektiğinin altını çizerek, “Bu bir kültür sıkıntısı. Şayet çocuklarınıza doğduğu andan itibaren şekeri ve tuzu yedirmezseniz çocuk o tadı almayacak ve ileride de kullanmayacaktır. Obeziteyi tedbire programları bebek, anne rahmindeyken başlamalı.” dedi.
“Obezitesi olanlar obeziteleri olduğunun farkında değil”
Türkiye Obezite Araştırma Derneği Lideri Prof. Dr. Volkan D. Yumuk da, Türkiye’nin Avrupa’da obeziteyi hastalık olarak kabul eden az sayıda ülkeden biri olduğuna değindi.
Damganın, teşhis ve tedavi önünde mahzur olduğuna işaret eden Yumuk, “Obezitesi olan bireylere yaklaşımda ve sunumlarımızda kullandığımız lisan değerli. Obezitesi olanlar kendilerine hasta denilmesini istemiyor. Hastalık olarak kabul edilmesi hükümetleri, devleti devreye sokuyor. Tedbirde ve tedavi imkanlarının hazırlanmasında buna muhtaçlığımız var. Konuşmalarımızda ‘obez hasta’ demiyoruz, ‘obezitesi olan birey, kişi’ diyoruz.” diye konuştu.
Yumuk, Türkiye’nin Avrupa ülkeleri ortasında obezitede birinci sırada yer almasını şöyle kıymetlendirdi:
“Çevresel faktörler dediğimiz kabaca beslenme ve fizikî aktiviteyle ilgili. Çağın gereği besin alımının artışı, antrenman yapılmasının önünde mahzurların olması. Türkiye’nin obezitenin var olduğu öbür yerlerden farkı yok. Çocuklar 6-7-8 saat bilgisayar, televizyon karşısında. Bunu erişkinler için de söylemek mümkün. Sonuçta enerjiyi fazla aldığımız ve az tükettiğimiz vakit ortadaki fark depolanıyor.”
Prof. Dr. Volkan Yumuk, “Obezitesi olanlar obeziteleri olduğunun farkında değil, hastalık olarak kabul etmiyor, bir sıhhat ünitesinden yardım istemiyor. Hastalık olduğunun farkına varması, tabibe gitmesi, diyetisyenin tabibe yönlendirilmesi gerekiyor. Bir hastalık ve onun komplikasyonlarından bahsediyoruz. Tedaviye ona nazaran karar veriyoruz.” dedi.
“Hastayı tedavinin bir kesimi haline getirmek gerekiyor”
10. Ulusal Obezite Kongresi Genel Sekreteri Doç. Dr. Mustafa Kulaksızoğlu, toplumda ve sıhhat profesyonelleri ortasında obezitenin hastalık olarak kabul edilmesinin artığını belirterek, şunları söyledi:
“Obezitenin tedavisi var natürel ki lakin hastalık haline gelmeden engelleyebilirsek çocukluk çağında, tedavinin daha başarılı olmasını sağlayacaktır. Obezite geldikten sonra eklem sorunlarından bayanlarda doğurganlık sorunları, gebelikte hipertansiyon, diyabetin çıkması, erişkinlerde diyabetin, hipertansiyonun, kalp ve damar hastalıklarının obeziteyle bağlantılı artması, göğüs kanseri, kolon kanserinin artmasını önlemek için evvelce engellememiz lazım. Bir çok tedavi prosedürü var. Tedavinin başarılı olmasının en değerli kısmı, hastayı tedavinin bir kesimi haline getirmek ve motivasyonu devam ettirmek. Şayet hastayı tedavinin bir kesimi yapamazsanız verdiğiniz tıbbi beslenme tedavisi, hakikat yeme biçimleri, ömür halini değişikliği, medikal ilaçlar ve cerrahi tedavilerin başarısı düşer.”
Obeziteyle baş etmenin zorluğunun kiloyu koruyabilmek olduğuna işaret ederek, “Kiloyu vermeye bir formda motive oluyor obez şahıslar, o kiloda kalabilse yahut koruyabilse tahminen sorun bu kadar büyük olmayacak, kiloyu koruyabilmek sorun. Ömür tarzının değiştirmesi gerekiyor. Tedavinin özelleşmiş merkezlerde olması lazım.” dedi.
“Kilosunu koruyabilen bireylerin ekran vakti günde 1 saatten az”
10. Ulusal Obezite Kongresi Genel Sekreteri Doç. Dr. Feray Akbaş, Sağlık Bakanlığının Türkiye Obeziteyle Gayret Hareket Planı kapsamında Türkiye genelinde obezite merkezleri açıldığını hatırlatarak, bakanlığın 80 civarındaki obezite merkezinde multidisipliner bakış açısıyla hastaların uzun periyodik olarak takip ve tedavi edildiğini, daha sonrasında muhafaza programına alındığını anlattı.
Türkiye Obezite Araştırma Derneği ve Avrupa Obezite Derneği işbirliğiyle 9 merkez kurulduğunu kaydeden Akbaş, “Amacımız obezite merkezleri sayının artması ve obezitesi olan bireylerin basitçe ulaşmasının sağlanması. Maksadımız hem müdafaa hem teşhis ve tedavi hem engelleme.” dedi.
Akbaş, kilo vermenin ve verilen kiloyu müdafaanın daha sıkıntı olduğunu belirterek, “ABD’de yapılan bir çalışmada, kilo müdafaa programında olan ve olmayan şahısların ekran vakitlerine bakılmış. Kilo kaybedenlerin yüzde 20’si koruyabilirken, yüzde 80 obezitesi olan birey, kaybettiği kiloyu geri alıyor. Bunun sebeplerinden biri ekran vakti olarak ortaya çıkmış. Kilosunu koruyabilen şahısların ekran vaktinin günde 1 saatten az, koruyamayanların ise 4 saatin üzerinde olduğu görülmüş.” diye konuştu.
