Ağrının günlük ömrü etkileyecek kadar fazla olduğu durumlarda kesinlikle bir bayan hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması gerektiğinin altını çizen DoktorTakvimi uzmanlarından Op. Dr. Alev Özdemir Karabağ, hastalığın tedavisinde ağrı kesiciler, ağrı kesicilerle kâfi sonuç alınamadığı durumlarda ise doğum denetim hapı kullanıldığını; ağrının altında öbür bir hastalık yatıyorsa cerrahiden de faydalanılabileceğini anlatıyor.
Adet periyodunda sancı yaşanması olağan bir durum olarak kabul ediliyor. Lakin bu ağrı günlük aktiviteleri engelleyecek seviyeye ulaşıyorsa jinekolojik bir hastalık olarak tanımlanıyor. Op. Dr. Alev Özdemir Karabağ, adet periyodunda oluşan ağrıların nedeninin adet kanını dışarı atabilmek için rahmin kasılması ve bu devirde rahim içinden salgılanan “prostaglandin” ismi verilen unsurların hudut uçlarını uyarması olduğunu anlatıyor. Dismenore olarak tanımlanan adet sancısının ağır olarak alt karın bölgesi ve kasıklarda görülen aralıklı kramp şeklinde bir ağrı olduğunu söz eden Op. Dr. Karabağ, bu ağrının bele, sırta ve bacaklara da yayılabileceğini belirtiyor. Ağrının birden fazla kere adetten evvelki gün başladığını hatırlatan Op. Dr. Karabağ, “Ağrının en şiddetli olduğu vakit kanamanın başlamasından sonraki birinci 12 saattir ve ekseriyetle en fazla 2-3 gün sürer. Ağrıyla birlikte yaklaşık olarak bayanların yarısında bulantı, kusma, ishal ya da kabızlık, karında gaz hissi, baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, sonluluk, ateş basması ve bazen bayılmalara kadar varan belirtilerin biri ya da birkaçı da görülebilir” diyor.
PRİMER DİSMENORE’DE AĞRI İLERLEYEN YAŞLA AZALABİLİR
Dismenore’nin primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olmak üzere ikiye ayrıldığını söyleyen Op. Dr. Alev Özdemir Karabağ, kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Toplumdaki bayanların yaklaşık yarısını etkileyen primer dismenore’de altta yatan bir hastalık bulunmaz. Ekseriyetle ergenlik periyodunda birinci adet kanamalarından itibaren başlayan ağrının şiddeti ilerleyen yaşla ya da gebeliklerden sonra azalır. Burada ağrının şiddeti kişinin ağrı eşiğine bağlıdır. Sekonder dismenore ise daha az görülür ve ağrının rastgele bir yaşta sonradan çıkması manasına gelir. Sekonder dismenore’nin nedenleri ortasında çikolata kisti (endometriozis) başta gelir. Ayrıyeten adenomiyozis, miyomlar, uterus ve tüpleri içine alan iltihabi hastalıklar, rahim içi araç ve spiral kullanımı da hastalığın nedenleri ortasında sayılabilir.”
AĞRI KESİCİNİN KÂFİ GELMEDİĞİ DURUMLARDA DOĞUM DENETİM HAPI DA KULLANILABİLİR
Adet sancısı günlük hayatı etkileyecek kadar fazlaysa kesinlikle bir bayan hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulması gerektiğinin altını çizen Op. Dr. Karabağ, hastalığın tedavisinde kullanılan prosedürleri ise şöyle özetliyor: “Primer dismenore’nin tedavisinde non-steroid anti inflamatuar kümesi olarak tanımlanan ağrı kesiciler epeyce tesirlidir. Bu ağrı kesicilerin kullanımına adet başlamadan bir ya da iki gün evvel başlandığında daha tesirli olur. Ağrı kesicilerle kâfi sonuç alınamadığı durumlarda, uygun şahıslarda doğum denetim hapları da kullanılabilir. Doğum denetim hapı kullanımının mantığı yumurtlamanın engellenmesiyle ağrının denetim altına alınmasıdır. Bilhassa omega-3 ve magnezyum üzere birtakım besin destekleri de vakit zaman gerek ağrının gerekse de adet öncesi mide-bağırsak değişiklikleri, iştah değişiklikleri, his durum değişiklikleri üzere sorunların azaltılmasında yardımcı olabilir. Sekonder dismenore’de ise altta yatan hastalık tespit edildikten sonra buna yönelik tedavi düzenlenir. Bu hedefle gerektiğinde laparoskopi ismi verilen prosedürle karın içi organlar incelenebileceği üzere ve birtakım cerrahi süreçler de uygulanabilir.”