Kanser hastalarının tedavi sürecinde kemik yıkımının engellenebilmesi için kullanılan “bifosfonat”ın bilhassa çene kemiğinde doku vefatına yol açabildiği, bu nedenle hastaların kemoterapi ve radyoterapi öncesinde diş ve çene denetimlerini yaptırması gerektiği belirtildi.
Diş doktoru ve çene cerrahı Prof. Dr. Murat Akkocaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, en değerli sıhhat meselelerinin başında kanserin geldiğine işaret etti. Kanser tedavisinde, kemoterapi ve radyoterapiye bağlı kimi yan tesirlerin görülebildiğini lisana getiren Akkocaoğlu, “Bunlardan kimileri da diş, diş eti, ağız mukozası ve çene kemiğinde görülen yan tesirlerdir. Bunlar, diş eti yüzeyindeki ağız yaralarından başlayıp çene kemiğinde doku vefatına kadar gidiyor.” diye konuştu.
Akkocaoğlu, bu yan tesirlerin kemoterapi ve radyoterapide hastalarda kemik yıkımının engellenebilmesi gayesiyle kullanılan “bifosfonat”a bağlı geliştiğini söyledi. Kemoterapide kullanılan öbür casusların da bu cins yan etiklere yol açtığının belirlendiğini aktaran Akkocaoğlu, “Sadece bifosfanata değil öteki kemoterapatik ajanlarda da bu tesirler görülebiliyor.” bilgisini verdi.
Kanser sayısındaki artışla birlikte artık çok sayıda hastanın diş tabiplerine de müracaat ettiğini anlatan Akkocaoğlu, şöyle devam etti:
“Onkoloji hastalarına rastgele bir diş tedavisi, bilhassa cerrahi tedavisi yapılacaksa kemoterapi ilaçları alınmadan en az 15 gün öncesinde tedavi tamamlanmalı. Bu nedenle kemoterapiye başlamadan evvel hastalarının diş doktoru muayenesinden geçmesi değer taşıyor. Kemoterapi öncesinde hastanın ağız hijyeni sağlanmalı. Onkoloji hastaları, kemoterapi ve radyoterapi öncesinde, çürüklerden diş çekimine, kanal tedavisinden diş eti tedavisine kadar tüm gerekli süreçleri yaptırmalı. Ağızda açık yara mutlaka bırakılmamalı. Tedavi sırasında bir uygulama yapılması zorunluğu olduğunda yapılıyor lakin yara dikilerek kapatılıyor ve bu durumda yaranın iyileşmeme riski artıyor. Ağız hijyeni düzgün olursa, çürük ve diş eti hastalığı elimine edilirse enfeksiyon riski ise azalıyor. Onkoloji hastalarında bilhassa hareketli, tüm damak ve kancalı protez kullananların diş etinde bir travma oluşması halinde kemikte açılmalara bağlı doku vefatı gelişebiliyor ve bu geliştikten sonra müdahale edilemiyor.”
“Hasar kalıcı oluyor ve bir ömür devam ediyor”
Çene kemiğindeki doku vefatının hastanın ömür kalitesini kıymetli ölçüde düşürdüğüne işaret eden Akkocaoğlu, hastada kemoterapiye bağlı deri ve saç dökülmesi, ağız kuruluğu ve ağız yaralarının yanı sıra çene kemiğinde doku kaybının görülebildiğini vurguladı. Akkocaoğlu, hastanın çene kemiğinde doku kaybı gelişmesinin birinci bulgusunun ağrı olduğunu lisana getirerek şu bilgileri verdi:
“Su içerken bile ağrı hissedebiliyor hastalar. Bilhassa hareketli protezlerin tedavi öncesinde kesinlikle yenilenmesi gerekir. Ağız içindeki açık yara yüzeylerinde bakteri gelişmesiyle hasar çok ileri boyuta gidebiliyor. Çenede meyyit kemikler oluşuyor, bu kemiklerin bedenden atılmasının akabinde kemikler çok inceliyor ve hasta yemek yerken bile çene kemiği birden kırılabiliyor. Bulgular, çenede ağrı ile başlayıp ağız yaraları ile devam ediyor. Çene kemiğinde kalıcı hasar kaybı ise 1-10 yıl içinde görülebiliyor.”
Kemik kaybı nedeniyle diş protezlerinin ağızla ahenginin bozulduğunu, bu nedenle hastaların yemek yemekte zorluk çekebildiğini ve kâfi beslenemediğini söz eden Akkocaoğlu, “Protezlerin oturduğu yüzey azaldığından hasta konuşmada da düşünce yaşayabilir. Zira ağız anatomisi büsbütün bozuluyor. Bu bölgenin de anatomik olarak oluşturulması mümkün değil, o nedenle hasar kalıcı oluyor ve bir ömür devam ediyor.” açıklamasında bulundu.
Bu hastalarda diş protezinin oturacağı kâfi alan kalmadığı için yeni bir protez yapılmasının da mümkün olmadığına dikkati çeken Akkocaoğlu, yalnızca ağız yaralarının giderilmesi gargara ve tükürük artışı için ilaç verildiğini kaydetti.
