Uzmanlar, zehirlenme durumuyla karşı karşıya kalınmaması için zerzevat ve meyvelerin tüketilmeden ve pişirilmeden evvel bol su ile yıkanması, sirkeli suda bekletilmesi ve bu yiyeceklere öteki bir otun karışıp karışmadığının denetim edilmesi gerektiği ihtarında bulundu.
Ankara Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nevin Şanlıer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, halk sıhhatinin korunmasında besinlerde hijyenin çok ehemmiyet taşıdığını söyledi.
Marketlerde temizlenmiş halde satılan zerzevat ve meyvelerin dahi tam inançlı olduğunun söylenemeyeceğini tabir eden Şanlıer, taze ya da kuru olsun zerzevat ve meyvelerin kesinlikle tüketilmeden evvel bol suyla yıkanarak mikroplardan arındırılması gerektiğini hatırlattı.
Şanlıer, “Sebzeler, yabancı otlardan ayıklanmalı ve bol su ile yıkanmalı. Hatta yıkanmış ve doğranmış sebzeler, paketten çıkarıldıktan sonra içine karışan ot olup olmadığına bakılmalı ve yeniden bol su ile yıkanmalı.” diye konuştu.
Eserlerin son kullanma tarihine de dikkat edilmesi gerektiğine işaret eden Şanlıer, taze zerzevat ve meyvelerin renginde solma, bozulma, buruşma, çürüme olması halinde katiyen alınmaması konusunda uyardı.
Prof. Dr. Şanlıer, sağlıklı eserlerin renklerinin doğal ve canlı olduğunu belirterek, “Her birinin başka kokusu vardır, taze olan yiyeceğin baskın kokusu bulunmaktadır. Şayet eserin kokusu taze değilse tüketilmemelidir. Eserlerin yıkandıktan sonra bir müddet sirkeli suda bekletilmesi sıhhat açısından çok daha inançlıdır.” bilgisini paylaştı.
“Bazı durumlarda salgınlara da neden olabilir”
Gazi Üniversitesi (GÜ) Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Hakan Tüzün de su ve besinlerle bulaşan hastalıklarda etkenin ekseriyetle ağız yoluyla alındığını, yiyeceklerden beşere mikrop bulaşması halinde en sık karşılaşılan belirtilerin karın ağrısı, ishal ve kusma biçiminde görüldüğünü anlattı.
Tüzün, etken unsurun özelliğine nazaran çeşitli sistemlere ilişkin belirtilerin görülebildiğine dikkati çekerek, “Örneğin, baş ağrısı üzere hudut sitemine ilişkin belirtilerle karşı karşıya kalınabilir. Etken ekseriyetle su ve besinlere hasta bireylerin idrar ya da dışkıları ile bulaşır. Bu hastalıklar kimi durumlarda salgınlara da neden olabilir.” dedi.
Su ve besinlerle bulaşan hastalıklara karşı alınacak tedbirlerin, öncelikle bulaşmanın engellenmesine yönelik olması gerektiğini vurgulayan Tüzün, şu bilgileri verdi:
“Sağlıklı içme suyunun temini bunların başında gelir. Pak olduğundan emin olunmayan sular ise kaynatılarak yahut klorlanarak kullanılmalı. Öteki değerli nokta kanalizasyon sisteminin işleyişidir. Öte yandan çöp torbaları ağzı açık bırakılmamalı, çöpler kapalı kutularda koruma edilmeli. Şahsî hijyenin sağlanması da çok kıymetli. Kolay bir prosedür olarak yemek yemeden evvel ve tuvaletten sonra ellerin su ve sabun kullanılarak yıkanması alışkanlık haline getirilmeli.
Besin hijyeninin sağlanması başka değerli başlıktır. Zerzevat ve meyveler, yenilmeden ya da pişirilmeden evvel kesinlikle bol su ile yıkanmalı. Besinlerin son kullanma tarihine dikkat edilmeli. Ayrıyeten, besinler uygun biçimde saklanmalı. Besinler buzdolabında uygun sıcaklıkta ve uygun müddet saklanmalı.”
Besinlerin sağlam yerlerden temin edilmesinin kıymetine değinen Tüzün, kaynağından emin olunamayan yiyeceklerin asla tüketilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
Tüzün, besinlere kimyasal unsurların de karışmasının mümkün olabildiğini bildirerek, şunları kaydetti:
“Besinlere çeşitli kaynaklardan bulaşan yahut bir maksatla dışarıdan eklenen birtakım kimyasal hususların ölçüleri makul bir seviyesi geçerse besin zehirlenmesine yol açabilir. Kimi besin hususları ise yapısında doğal olarak bulunan ‘toksin’ denilen zehirli bileşikleri içerir. Örneğin, birtakım mantar tipleri, yeşillenmiş ya da filizlenmiş patates, yapılarında bulunan doğal zehirli unsurlar nedeni ile besin zehirlenmelerine neden olabilir.”
