İran‘da efsane kabul edilen General Kasım Süleymani‘nin Amerika’nın düzenlediği hava akınında öldürülmesi dünya gündemine bomba üzere düştü. Bölgede gerginlik artarken İran, ABD’den intikam alacağını açıkladı. Gözler İran’a çevrilmişken herkes ülkenin askeri gücünün ne kadar olduğunu merak ediyor. İşte İran ordusunun askeri gücü…
ORDU NE KADAR BÜYÜK?
İngiltere merkezli Milletlerarası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü’ne İran ordusunda 523 bin etkin işçi olduğunu iddia ediliyor. Bunların 350 bini ordunun ana gövdesinde, 150 bini İhtilal Muhafızları’nda, 20 bini ise İhtilal Muhafızları’nın donanma birliklerinde bulunuyor. Bu sonuncu kümenin Hürmüz Boğazı’nda silahlı olarak nöbet tuttuğu ve 2019’daki tanker kaçırma olaylarının gerisinde olduğu düşünülüyor.
İhtilal Muhafızları, Besiç milis güçlerini de denetim ediyor. Gönüllülerden oluşan bu birlikler ülke içindeki isyanları bastırıyor. Besiç milislerinin de yüz binlerce milisi mobilize etme gücü var. İhtilal Muhafızları 40 yıl evvel İslam İhtilali’ni korumak için kuruldu ve o tarihten beri askeri, siyasi ve ekonomik bir güç haline geldi. Ordudan daha az mensubu bulunsa da İran’daki en tesirli askeri güç olarak görülüyor.
YURT DIŞI OPERASYON KAPASİTESİ NASIL?
General Kasım Süleymani’nin yönettiği Kudüs Gücü, ülke dışında operasyonlar yürütüyor. Bu yapı, doğrudan İran Ruhani Lideri Ayetullah Ali Hamaney’e bağlı. Kudüs Gücü’nün 5 bin bireyden oluştuğu düşünülüyor. Bu birliğin mensupları Suriye’ye de gönderildi, Suriye Ordusu’na ve Devlet Başkanı Beşar Esad yanlısı milislere danışmanlık yaptılar. Irak‘ta ise, IŞİD’in yenilmesine yardımcı olan ve Şiilerin denetiminde bulunan bir milis gücüne takviye verdiler.
ABD, Kudüs Gücü’nün Orta Doğu’da terörist ilan ettiği yapılara fon sağladığını savunuyor. Bunlar ortasında Lübnan’daki Hizbullah ve Filistin’deki İslami Cihat da var.
Ekonomik problemler ve yaptırımlar, İran’ın silah ithalatını etkiledi. Bölgesindeki başka ülkelere kıyasla İran çok az petrol ithal edebiliyor. Örneğin Suudi Arabistan’ın yüzde 3,5’i kadar. İran’ın silah ithalatının birden fazla Rusya ve Çin’den.
İRAN’IN FÜZELERİ VAR MI?
Evet. İran’ın füzeleri ordusunun değerli bir kesimi. Bilhassa de Suudi Arabistan ve İsrail üzere rakipleriyle hava kuvvetleri bakımından rekabet edememesi, füzelerin değerini artırıyor.
ABD Savunma Bakanlığı’nın hazırladığı bir rapora nazaran İran, Orta Doğu’da en fazla füzeye sahip olan ülke. Bunların birden fazla kısa ve orta menzilli. Raporda İran’ın kıtalararası balistik füze üzerinde çalıştığı da belirtiliyor.
Bu çalışmalar 2015’teki nükleer mutabakat ile durma noktasına gelmişti. Ancak ABD’nin bu muahededen çekilmesiyle İran tekrardan bu faaliyetlerine başlamış olabilir.
Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri İran’ın mevcut kısa ve orta menzilli füzelerinin amacında. Muhtemelen İsrail’deki kimi noktalar da… ABD geçen yıl İran ile tansiyonun artması üzerine Orta Doğu’ya Patriot füze savunma sistemi göndermişti.
KONVANSİYONEL OLMAYAN SİLAHLAR VAR MI?
İran yıllardır devam eden yaptırımlara karşın insansız hava aracı (İHA) geliştirmeyi başardı. 2016’da Irak’ta, İran İHA’ları IŞİD’e karşı savaşta kullanıldı. İran’ın Suriye’den yönettiği silahlı İHA’larla İsrail hava alanına da girdiği belirtiliyor. İran Temmuz 2019’da ABD’ye ilişkin bir müşahede İHA’sını düşürmüştü.
BBC Savunma ve Diplomasi Muhabiri Jonathan Marcus’a nazaran İran’ın İHA programının bir öteki özelliği de, bölgedeki müttefikleri ve vekillerine bu araçları satmakta istekli olması.
2019’da Suudi Arabistan’da iki kıymetli petrol üretim tesisine İHA’lar ve füzelerle taarruz düzenlendi. Hem ABD hem de Suudi Arabistan bundan İran’ı sorumlu tutsa da Tahran suçlamaları reddetti.
İNTERNETTEKİ GÜCÜ NE DÜZEYDE?
2010’da İran’ın nükleer tesislerine düzenlenen büyük bir siber taarruzun akabinde İran siber kapasitesini yükseltme kararı aldı. İhtilal Muhafızları’nın içinde bir siber komutanlık olduğu ve bu ünitenin ticari ve askeri sırları çalmakla uğraştığı iddia ediliyor.
2019’da yayımlanan bir ABD askeri raporuna nazaran İran havacılık, savunma, güç ve doğal kaynaklar konusunda faaliyet yürüten şirketleri amaç alıyor.
2019’da da Microsoft İran kökenli ve İran hükümetiyle temaslı bir hacker grubunun ABD başkanlık seçimi kampanyasını maksat aldığını ve ABD hükümet üyelerinin hesaplarına sızmaya çalıştığını açıklamıştı.
:
