İndirimdeki eseri kaçırdım diye üzülüyorsanız tüketim bağımlısı olabilirsiniz
Aldığınız eseri kullanmıyorsanız tüketim bağımlısısınız
BURSA – Uzun yıllardır tüketim bağımlılığı üzerine araştırma yapan uzman uyardı. Bilgisayarın başına oturduğumuz vakit evvel alışveriş sitelerini ziyaret ediyorsanız tüketim bağımlısı olabilirsiniz.
Türkiye’de tüketim bağımlılığı üzerine araştırmalar yapan ve bu mevzuda binlerce beşerle görüşen Tüketim Kültürü Araştırmaları Uzmanı İnegöl Meslek Yüksek Okulu Pazarlama Programı Öğretim Vazifelisi Cihad Doğan, ülkemizdeki birçok kimsenin tüketim bağımlısı olduğunu, lakin bunun farkında bile olmadıklarını belirtti.
Tüketim bağımlılığının dünyada araştırılmaya başlandığını söz eden Doğan, “Haftada en az iki defa alışveriş merkezine gidip ziyaretten bulunuyorsanız, nizamlı olarak kredi kartından alışveriş yapıyorsanız ya da muhakkak bir eseri satın alıyor ve satın aldığınız bu eseri kullanmıyorsanız tüketim bağımlısı olabilirsiniz. Tüketimi arttıran ve insanları teşvik eden en değerli sebeplerden birisi statü gayretidir. Beşerler kendi karakterleri, eğitim, gelir ve sahip oldukları mesleklerle toplumda bir toplumsal mevki elde edemedikleri vakit bu toplumsal pozisyon elde etme çabasını tüketim üzerinden kurmaktadırlar. Taklit olarak satılan eserler ekseriyetle global markalı eserlerdir. Zira beşerler global markalı eserlere ulaşmaları kolay değildir. Maddi pahası kolay eserlere ulaşmak daha kolaydır. Bu yüzden ötürü beşerler markalı eserlerin taklitlerine yönelmektedirler” dedi.
“Sürekli alışveriş merkezlerini ziyaret ediyorsanız bağımlısınız”
Tüketim bağımlılığı kavramının psikoloji literatürüne yeni girmiş olan bir kavram olduğunu belirten Doğan, “Psikologlar ve psikiyatrisiler tarafından bu kavram değerli ölçüde incelenmektedir. Mesela global indirim günleri gerçekleşiyor. Bu indirim günlerinde beşerler indirime girmiş bir eseri satın alamadıklarında bir pişmanlık yaşamaktadırlar bu o insanların tüketim bağımlısı olduğunu gösteriyor. Tertipli olarak alışveriş merkezine gidip ziyarette bulunuyorsak, kredi kartından alışveriş yapma sıklığını arttırıyorsak, bilgisayarın başına oturduğumuz vakit birinci olarak alışveriş sitelerini ziyaret ediyorsak ve konutta var olan bir eseri hala yenisiyle değiştirmeye çalışıyorsak, bizler birer tüketim bağımlısı olabiliriz. Beşerler tüketim bağımlısı olduğunun farkında değiller. Farkında olmamalarının sebebi ise daima gereksinim ve istek kavramının bir birlerinden çakışması. Bizler dışarıdaki ögelere bağlı olarak isteklerimizi ihtiyaçmış üzere kabul etmekteyiz. Kabul edilen gereksinimlerde karşılanılması zarurî olan, karşılanmadığı vakit da insan psikolojisinde tansiyon oluşturan etkenlere dönüşmektedir. İnsanların istek ve gereksinim kavramlarını bir birinden ayırması gerekiyor. Tasarruf kültürü toplumun temel yapılarından bir adedidir. Tasarruf etme emeli olarak da yapılması gereken, ‘Benim bu esere gereksinimim var mı” sorusunu kendilerine sormaları gerekiyor” biçiminde konuştu.
