– Türk bilim insanları, kök hücreler ile 3 boyutlu biyo-yazıcı teknolojilerini birleştirerek yapay insan dokuları üretiyor. Son olarak kök hücre ve 3 boyutlu biyo-yazıcı teknolojilerini birleştirerek deri ve kornea üreten Türk bilim insanlarının sıradaki maksadı kalp ve karaciğer. Bu sistemle organ üretimi gerçekleştirilip seri hale getirilebilirse ileride organ bağışına gerek kalmayacak.
Türkiye‘de 26 bin şahıstan fazla organ nakli bekleyen hasta var ve bu sayıya her yıl yaklaşık 5 bin kişi ekleniyor. Sağlık Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye nazaran ise geçtiğimiz yıl yapılan nakil sayısı 5 bin 592.
Yıllık eklenen hasta kadar nakil yapılabiliyor lakin geriye kalan havuzdaki bireyler organ bulamadığı için ömrünü kaybediyor. Bu noktada Türk bilim insanları organ bekleyen hastalara umut olacak çalışmalara imza atıyor. Son olarak kök hücre ve 3 boyutlu biyo-yazıcı teknolojilerini birleştirerek deri ve kornea üreten Türk bilim insanlarının sıradaki amacı kalp ve karaciğer. İnsan sıhhati için değerli sonuçlar doğurabilecek bu prosedürle, organ üretimi gerçekleştirilip seri hale getirilebilirse, bağışa gerek kalmayacak.
ÇOK ÖNEMLİ YATIRIMLAR YAPILIYOR
İstinye Üniversitesi 3B Tasarım ve Prototipleme Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde yürütülen çalışmalar hakkında bilgi veren üniversitenin rektör yardımcısı Prof. Dr. Erdal Karaöz, “Hem kök hücre teknolojilerini hem de 3 boyutlu biyo-yazıcı teknolojisini birleştirerek laboratuvar şartlarında 3 boyutlu doku ve organlar yapmaya çalışıyoruz. Bir kısmını yaptık, bir kısmı da planlamalar içerisinde” dedi.
Asıl maksatlarının üretilen organları gelecekte insanlarda kullanmak olduğunun altını çizen Prof. Dr. Erdal Karaöz, “Karaciğer ve kalp hedeflenen öbür organlar. 3 boyutlu biyo-yazıcı teknolojisi kök hücrelerle bir arada sahiden insan sıhhati için değerli açılımlar, kıymetli sonuçlar doğuracak. Bugün bir çok gelişmiş ülkeler bu alana çok önemli yatırımlar yapıyor” diye açıklamada bulundu.
KÖK HÜCRE VE 3 BOYUTLU YAZICI BİRLEŞTİ
3B Tasarım ve Prototipleme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Hakan Darıcı ise, “Canlı doku ve organları 3 boyutlu olarak basabiliyoruz. Buradan yola çıkarak evvel dokular akabinde organlara geçecek halde çalışmalar yürütüyoruz. Geliştirdiğimiz eserler ortasında yapay deri, kornea, kıkırdak ve kemik çalışmalarımız var. Hatta yaptığımız kemikleri 3 boyutlu yazıcılarda basarken olağan insan kemiğinden daha da sağlam olacak biçimde tasarlıyoruz. 3 boyutlu yazıcılarla üretilmiş robotik kollar, protezler mevcut. Doku mühendisliğini ve kök hücrelerle birleştirerek bu mekanik gereçlerin üzerine gerçek insan derisi kaplayarak gerçekçi bir görünüm vermek. Bununla alakalı yürüttüğümüz TÜBİTAK projelerimiz de mevcut” formunda konuştu.
EKLEM HASTALIKLARINA DA DEVA OLACAK
“Doku kademesinden başladık. Bunlarla ürettiğimiz deri, damar üzere biraz daha kompleks olan yapılara geçtik” sözlerini kullanan Dr. Öğr. Üyesi Hakan Darıcı, “Bunların üçüncü evresi ise karaciğer yahut yapay eklemler. Eklem rahatsızlığı olan bireylere protez takmak yerine kendi hücrelerinden oluşturulmuş gerçek insan eklemleri takıp hastanın güzelleşmesini sağlamak mümkün olacak” dedi.
ORGANLAR HASTALANDIKÇA YERİNE YENİSİ ÜRETİLEBİLECEK
3 boyutlu biyo-yazıcılar ve doku mühendisliğinin geleceğin tıbbı olarak isimlendirildiğini vurgulayan Dr. Öğr. Üy. Darıcı, “Gelecekte hastalıkların tedavisinde organ bağışına alternatif olarak kullanılacak bir metot. Tahminen 10-15 yıl içerisinde insanların organları hastalandıkça, bunların 3 boyutlu biyo-yazıcılardan üretilmiş versiyonları ile değiştirilip kullanılabilecek hale gelecek” biçiminde açıklama yaptı.
– İstanbul