Son devirde yapılan tıbbi çalışmalar kalp ve damar hastalıklarının hava kirliliği, bilhassa de ince partikül (PM2.5) kirliliği ile bağlı olduğunu ortaya koyarken, Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran PM2.5 ortalamasının 25 mikrogram/metreküpü geçmemesi gerekiyor. Öteki bir kirlilik ölçüsü PM 10 ortalamasının ise sağlıklı bir ömür için 50 mikrogram/ metreküpü aşmaması gerekiyor. Fakat Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu‘nun evvelki gün paylaştığı ölçümlere nazaran metro ve Marmaray istasyonlarında bu pahalar ziyadesiyle aşılıyor.
Pazar günü Üsküdar’daki konutunda el aygıtıyla ölçüm yapan Kadıoğlu, PM 2,5 oranının 23 olduğunu saptadı. Akabinde Üsküdar’daki Marmaray İstasyonu’na giden Kadıoğlu, istasyon girişinde tekrar ölçüm yaptı. Aygıt burada, PM 2.5 oranının 25 mikrogram/metreküp, PM 10 oranının ise 34 mikrogram/metreküp olduğunu belirtti. Bu bedeller DSÖ’nün düzeylerinin altında kalırken, istasyona inildiğinde ise kirlilik oranı 3’e katlandı. İstasyonda, PM 2.5 oranını; 87 mikrogram/metreküp, PM 10 oranını ise 124 mikrogram/metreküp oarak ölçen Prof. Dr. Kadıoğlu, vagon içinde de PM 2,5 düzeyinin 49 mikrogram olduğunu saptadı.
Milliyet’te yer alan habere nazaran; Prof. Dr. Kadıoğlu yaptığı testi şöyle anlattı; “Bütün dünyada metrolarda özel bir hava kirliliği var. Etkilendiğim için bu testi yapmak istedim. Metro ile giderken farkettim ki daha fazla öksürüyorum. Merak ettim ölçtüm. Yaptığım ölçüm anlık bir ölçüm. Partikül husus 2.5 düzeyi istasyona yaklaştığım vakit artıyor. Nedeni yetersiz havalandırma olabilir. Dünyadaki ülkeler neler yapıyor, nasıl çaba ediyor bunun uzmanlara sorulması lazım. Havalandırma, paklık, frenleme sistemi üzere tahliller olabilir. Toza karşı hassasiyeti olanların maske ile girmesinde yarar var.”
Türk Toraks Derneği Lideri Prof. Dr. Hasan Yıldırım da istasyonlardaki ölçüme dair şunları söyledi:
Sonuç alarm verici
“Metro istasyonlarında sürtünmeyle oluşan bir partikül kirliliği olabiliyor. Bunun için havalandırmanın düzgün olması ve kirlilik kaynaklarının olabildiğince düşürülmesi gerekiyor. Genel olarak partikül kirliliğinin insan sıhhatine bilhassa kalp-akciğer sıhhatine çok olumsuz tesirleri olduğu biliniyor. PM 2.5, akciğerin en uç noktasına kadar gidip oradan da kan sirkülasyonuna karışarak tüm vücutu etkileyebilecek bir çap. Hiçbir hastalığı olmayan bireyde hava kirliliği ağır olarak alındığı vakit astım, KOAH ve kalp hastalıklarının oluşma riski var. Yetkililerin tedbir alması gerekiyor. Alınan sonuç doğruysa bu alarm verici bir durum. Kaynaklar neler, partiküller nerelerden geliyor diye bakılması gerek.”
Çalışanlar takmalı
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros da, Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran bütün kentlerin havasının kirli olduğuna dikkat çekti: “Metro istasyonunda tren hareket ettikçe toz havaya karışır. İstasyon bekleme noktalarında birikmeler oluşabilir. İçerideki tren yolu boyunca iç kabinlerde toz var ve rüzgarla taşınıyor. Yolcuların beklediği yerlerde birikiyor manası çıkabilir. Üst teneffüs rahatsızlığı olanlar için tehlikeli bir durum. PM 2.5’in en değerli özelliği çok küçük olması sebebiyle bizim teneffüs sistemlerimize rahatlıkla girebilmesi. Hasebiyle nefes çekince ciğerlerden sirkülasyon sistemi ve beyne kadar gidebiliyor. Önemli tehlikelerle karşı karşıya kalınabilir. Yolcuların fazla beklememesi avantaj. Lakin oradaki güvenlik vazifelilerinin maske takmalarında yarar var. İstanbul’da önümüzdeki periyotlarda 20-30’lu bedellerin altına düşürmeliyiz.”
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin de, Prof. Kadıoğlu’nun paylaşımının ardından metrolarda hava kalitesine ait çalışma başlattığı öğrenildi.
