AYAĞIN muhakkak bölgelerinde şiddetli ağrı ve şişlik belirtisiyle ortaya çıkan ‘stres kırığı’, çok spor yapanlarda görülüyor. Tedavi edilmeyen gerilim kırığının ayakta form bozukluğuna yol açacağını belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, “Kadınlar, yüksek topuklu, sivri burunlu ayakkabılardan, erkekler ise sert köselelerden uzak durmalı” dedi.
Gerilim kırığı ismiyle ortaya çıkan ve atlet hastalığı olarak bilinen bu rahatsızlık bayan ve erkek herkesi etkiliyor. Hastalığın ismi üzere gerilim kaynaklı olmadığının altını çizen Memorial Bahçelievler Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, değerli ihtar ve tavsiyelerde bulundu.
“İKİ ÇEŞİT GERİLİM KIRIĞI VAR”
Gerilim kırığının iki tip olduğunu anlatan Prof. Dr. Ufuk Özkaya, “Normal bir kemiğin kaldırabileceğinden fazla yüke maruz kalması gerilim kırığına yol açar. Bir askerin kilometrelerce yürümesi ya da bir atletin yük kaldırması üzere durumlarda gerilim kırığı gelişir. Yani muhakkak bir tartısı kaldırmaya programlanmış kemiğin bunun çok çok üzerinde bir yüke maruz kalması kemiğin bütünlüğünü bozar. Bu durum travma kemikte oluşan kırıktan çok da farklı bir durum değildir. Yer değiştirmemiş bir kırıktır ya da halk ortasındaki tabiriyle bir çatlaktır. İkinci tip gerilim kırığında ise kemiğin yapısı bozuktur. Yani burada kemik olağan değildir. Kolay bir travmayla bile bu kırık yada çatlak ismini verdiğimiz tablo ortaya çıkar” diye konuştu.
“YÜZDE 95’İ AĞRIYLA BAŞVURUYOR”
Gerilim kırığının en sık ayakta görüldüğünü anlatan Prof. Dr. Özkaya, “Bunun haricinde dizinde kireçlenmesi olan bir insanın kaval kemiğinde görülebilir. Leğen kemiğinde yaşla birlikte kimi bayanlarda görülebilir. Omurgada da yaşanabilir. Fakat en sık görüldüğü yer ayak kemiğidir. Daha fazla tarak ve topuk kemiklerinde görülür. Hastalarımız yüzde 95’i ağrıyla bize başvururlar. Röntgen çektirdiğinizde bir şey göremezsiniz. Şayet doktor hastanın öyküsünde böyle bir hastalıktan şüpheleniyorsa kapsamlı görüntüleme yollarıyla bunu belirleyebilir” tabirlerini kullandı.
AYAKTA BİÇİM BOZUKLUĞUNA DİKKAT
Çok spor yapanların birinci sırada olduğunu anlatan Prof. Dr. Özkaya, şöyle devam etti:
“Bunu kemik metabolizması bozuk olanlar takip eder. Bilhassa burada bayanlar gündeme geliyor. Osteoporoz sonrasında bayanlarda daha fazla görülebilir. Yıllardır spor yapmamış birisi ağır bir formda birden spor yapmaya başlarsa onlar da risk altındadır. Sistemli spor yapanlarda çok fazla görülmez lakin apansızın kemiğe yüklenenlerde daha fazla görülür. Tedavi edilmeyen gerilim kırığı ayakta form bozukluğu yapabilir. Ancak öncesinde âlâ bir teşhis koymak değerlidir.”
AYAKKABI SEÇİMİ ÖNEMLİ
Prof. Dr. Ufuk Özkaya, gerilim kırığına karşı alınması gereken tedbirleri şöyle anlattı:
“Yüksek topuklu sivri burunlu göze beğenilen gelen ayakkabılardan bayanların uzak durması gerekiyor. Bu ayakkabılar ayağı hiç anatomik olmayan postürü zorlar. Tarak kemiklerinin başına alırı yük biner. Bu nedenle her ne kadar şıklığı sağlasa da bu tip ayakkabılardan uzak durmak gerekir. Erkekler içinde altı kösele ya da çok sert deriden yapılmış ayakkabılar tercih edilmemelidir. Varlığı ve yokluğu muhakkak olmayan ayakkabılar tercih edilmeli. İnsan sonlarını bilmeli ve spora apansızın başlamamalıdır.”
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tedavide öncelikle çok yükten kurtulmak gerektiğinin altını çizen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Ufuk Özkaya, “İlk evvel etken olan şey çok yük ise bundan kurtarmak ve ayağı istirahate almak lazım. Şayet altta yatan bir metabolik bozukluk ise ona yönelik tedavi gerekir. Alçı, bileklik üzere genelde alçı dışı usuller kullanılır. Büsbütün ayağı istirahate almak gerekir. onlarda ihmal edilirse ender de olsa cerrahi uygulanır. Bilhassa osteoporoz kaynaklı leğen kemiği kırıklarında son vakitlerde biraz daha fazla cerrahi yüklü düşünmeye başlanır” değerlendirmesinde bulundu.
