BAĞIRSAKLARDA var olan yeterli ve makûs bakterilerin istikrarı bozulduğunda, bağırsaklar düzensizce çalışmaya başlıyor. Bu durumun insan bedenindeki birçok sistemi etkilediğini ve bu nedenle birçok farklı hastalığın gelişebildiğini söyleyen Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Demirci, gaita naklinin bu noktada devreye giren bir tedavi tekniği olduğunu söz etti. Demirci, “Amaç, bozulmuş floranın yenilenmesi ve sağlıklı şahıstan alınmış, istikrarlı ve çeşitliliğe sahip floranın verildiği bağırsakta tutunmasını sağlamak” dedi.
Bağırsaklarda yer alan bakteri çeşitliliği, sıhhat durumunu birebir etkiliyor. Bu bakterilerin istikrarının bozulmasının sindirimin sistemini etkilediğini belirten uzmanlar, sıhhatsiz bağırsağın, memnunluk hormonu denilen ‘serotonin’ eksikliğine bile yol açtığına dikkat çekiyor. Sindirim sisteminin, yiyeceklerin işlenip sindirildiği bir sistemden çok daha fazlası olduğunu vurgulayan VM Medical Park Pendik Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Demirci, “Bağırsaklarımızda 100 – 150 trilyon kadar bakteri yaşıyor. Bu sayı, bedenimizdeki toplam hücre sayısından çok daha fazla diyebiliriz. Bedenimizdeki öbür organlardan çok farklı olarak bağırsaklar başta olmak üzere, tüm sindirim sistemi kendi başına işleyebilir. Kendi salgıladığı hormonlar sayesinde çalışma sistemini kendisi oluşturma özelliği vardır. Bu bağlamda her vakit beyinden gelen komutlara muhtaç değildir. Bu bağımsız sisteme Enterik Hudut Sistemi deniyor. Bu sistem, merkezi hudut sisteminden bağımsız olarak çalışabiliyor. Yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar olmak üzere tüm sindirim sistemi üzerinde tesir sağlıyor” dedi.
BAĞIRSAKLARDAKİ BAKTERİ İSTİKRARINA DİKKAT
Mikrobiyota bozulduğunda, yani bağırsaklardaki uygun ve berbat bakteri istikrarı bozulup sistemsiz çalışmaya başladığında, bedendeki birçok sistemin etkilendiğini ve akabinde çok farklı hastalıkların gelişebileceğini söyleyen Doç. Dr. Demirci, gaita naklini şöyle aktardı:
“Gaita nakli sağlıklı donörden alınan gaitanın, çeşitli süreçlerden geçirilerek, hasta kişinin bağırsağına endoskopi, kolonoskopi üzere prosedürlerle yerleştirilmesi sürecine deniyor. Gaita nakli yoluyla alıcının yeni bir hastalığa maruz kalmaması için, donörlerin detaylı incelenmesi epeyce ehemmiyet taşıyor. Gaita naklindeki hedef, bozulmuş floranın yenilenmesi ve sağlıklı şahıstan alınmış, istikrarlı ve çeşitliliğe sahip floranın verildiği bağırsakta tutunmasını sağlamak. Şayet bu başarılabilirse yeni mikrobiyota, hastanın bağırsağında sistemli çalışmaya başlayacak ve soruna neden olan hastalıkların düzelmesini sağlayacaktır. Tedavinin çıkış noktası olan mikrobiyota öncelikle bağırsak hastalıklarını akla getiriyor. Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA) ilaçlara dirençli ve antibiyotiklere bağlı gelişen kronik ishal hastalığında (Psödomembranöz enterokolit) gaita nakline onay verdi. Bunun yanında Crohn hastalığı ve ülseratif kolit üzere inflamatuar yani iltihaplı bağırsak hastalıkları, hassas bağırsak sendromu, kronik ishal, kabızlık ve kronik yorgunluk sendromlarında gaita nakli tedavisi yapılabiliyor. Lakin, mevcut tıbbi tedavi seçenekleri dikkatlice değerlendirilmeli ve gaita nakli her şeyin üstünde mucizevi bir tedavi olarak düşünülmemeli. Bu düzgünleşme kavramı her hastada birebir oranda gözlenmiyor. Kimi hastalar kıymetli güzelleşmeler gösterirken, birtakım hastalarda bu durum kısmi düzelme formunda gerçekleşiyor. Kimi hastalarda ise tedaviye yanıt alınamıyor.”
İLTİHAPLI BAĞIRSAK HASTALIKLARINDA DA KULLANILIYOR
Gaita nakli tedavisinin en sık C. Difficile isimli bakteriye bağlı gelişen ve antibiyotik tedavisine dirençli kronik ishal olayları (Psödomembranöz enterokolit), iltihaplı bağırsak hastalıkları (Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı), kronik kabızlık ve ishal, hassas bağırsak sendromu (Huzursuz bağırsak sendromu) hastalıklarında kullanıldığını tabir eden Doç. Dr. Demirci, “Bu hastalıkların yanı sıra, araştırmaların olumlu istikamette devam ettiği multiple skleroz, otizm, obezite üzere hastalıklarda da kullanılabiliyor. Bağırsak mikrobiyotası beyin ve bağırsak ortasında karşılıklı bir irtibat oluşturarak insan sıhhati üzerinde çok kıymetli bir rol üstleniyor. Multiple skleroz, otizm, anksiyete, depresyon üzere birçok nöropsikiyatrik hastalıkla, bağırsak mikrobiyotası ortasında kıymetli temas olduğuna dair güçlü deliller bulunuyor. Yapılan araştırmalar, gastrointestinal sistemde yaşayan faydalı ve ziyanlı mikroorganizmaların bağışıklık sistemini, hudut yollarını ve merkezi hudut sistemini etkilediğini gösteriyor. Bu sisteme bağırsak – beyin aksı deniliyor. Belirtilen hastalıkların temelinde yatan değerli faktörlerden biri olduğu düşünülüyor” diye konuştu.
MEMNUN BAĞIRSAK KEYİFLİ İNSAN DEMEK
“Başta antibiyotikler olmak üzere gereksiz ilaç kullanımı, idman yapmamak, obezite, sıhhatsiz ve sistemsiz beslenme, alkol, sigara, gerilim ve sistemsiz uyku bağırsak sıhhatini makus tarafta etkiliyor” diyen Doç. Dr. Demirci, “Özellikle antibiyotikler, ziyanlı bakterilere karşı savaşırken bağırsakta yaşayan yararlı bakterileri de öldürüyor. Böylelikle bağışıklık sistemimiz zayıflıyor ve bedenimiz hastalıklara daha açık hale geliyor. Bağırsaklarımızda bulunan bakterilerin sayısı ve çeşitliliği ne kadar zenginse o kadar sağlıklı bir mikrobiyotamız var demektir. Bu zenginlik ve çeşitlilik bizi birçok hastalıktan koruyor ve bedenimizin sağlıklı çalışmasını sağlıyor. Bağırsaklarımız ve bağırsak bakterileri birçok nörokimyasal sentezleyerek beynin duygu-durum, ruh, hafıza ve öğrenme işlevlerini da etkiliyor. Sıhhatsiz bağırsak, memnunluk hormonu dediğimiz ‘serotonin’ eksikliğine yol açıyor. Serotonin eksikliğinde mutsuzluk, huzursuzluk, gerilim, hayattan keyif alamama, telaş, sonluluk ve depresyon gibi belirtiler görülür. Yani farklı bir deyişle sağlıklı ve keyifli bağırsaklar, sağlıklı ve keyifli bir insan demektir” sözlerini kullandı.
BAKTERİLER METABOLİZMA SURATINI DA ETKİLİYOR
Mikrobiyotamızın yani bağırsaklarımızda bizimle birlikte yaşayan bakterilerin, bedenimizdeki güç metabolizmamız dahil birçok sistemi yakından etkilediğini de kelamlarına ekleyen Doç. Dr. Demirci, “Bu bakterilerin sayısı ve çeşitliliği ne kadar fazla olursa o kadar sağlıklı bir metabolizmaya sahip oluruz. Kilo denetimi de bu faktörlerden biridir. Bu bakteriler yenilen besinlerin güce ve yağa dönüştürülmesi konusunda değerlidirler. Yani metabolizma süratimizi etkileyen faktörlerden biridir. Bu nedenledir ki tıpkı ölçüdeki ve çeşitteki besinleri alan farklı bireylerdeki kilo alma durumu da farklıdır. Yapılan araştırmalarda obez bireylerin mikrobiyotalarında çeşit ve sayının azaldığı ve bakterilerin bir tarafta ağırlaştığı görülüyor” dedi.
