TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye’de yaşlı nüfusun 2023 yılına kadar yüzde 10,2’lik bir oranla artış göstereceğini savunan Halk Sıhhati Uzmanı Dr. Nurten Elkin, hızlı yaşlanma olarak tanımlanan ‘gri tsunami’nin geldiğini belirterek, “Avrupa ülkelerinin 100 yıla yakın bir müddette yaşadığı dönüşümü biz 20 yıllık bir müddette yaşıyoruz. Bu da dünyanın en süratli yaşlanan ülkelerinden olduğumuz manasına geliyor” diye konuştu.
Türkiye’nin giderek yaşlandığını ve artan yaşlı sayısı ile birlikte ‘gri tsunami’ ( süratli yaşlanma) beklendiğini lisana getiren Halk Sıhhati Uzmanı Dr. Nurten Elkin, bu kıymetli değişimin ön görüsüyle 1’inci Memleketler arası İstanbul Gerontoloji Çalıştayı düzenlediklerini söyledi. İstanbul Gelişim Üniversitesi’nde 5 Kasım’da gerçekleşecek olan çalıştayda, birçok kıymetli bilim beşerinin katılacağına dikkat çeken Elkin, “Yaşlılık ve yaşlanmanın biyopsikososyal açıdan arz ettiği riskler bu olguları tıpkı vakitte bir halk sıhhati sorunu haline getiriyor. Yaşlıların fizikî, ruhsal ve toplumsal uygunluk halini sağlayacak her türlü gözetici tedbirin alınması yaşlılarımızın sağlıklı yaş almasını sağlayacaktır. Yaşlılık bir hastalık hali değil fizyolojik ve toplumsal bir durumdur. Bu durumun doğumdan vefata dek uygun bir tasarlanma süreci ile yönetilebilmesini sağlayan multidisipliner çalışmalar ve hizmet modelleri demografik değişim kadar süratli bir formda değer kazanmaktadır” diye konuştu.
BİLİMSEL PAYLAŞIMLARDA BULUNULACAK
Türkiye’nin birinci gerontoloğu, Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Gerontoloji Kısmı, Tazelenme Üniversitesi ve Ulusal Toplumsal ve Uygulamalı Gerontoloji Derneği Lideri Prof. Dr. İsmail Tufan, ülkesinde “Alzheimer’ın Einstein’ı” olarak anılan Avustralya-Melbourne Victoria Üniversitesi’nden Prof. Dr. Terence Seedsman, Türkiye’de geropsikiyatri alanının öncülerinden Ulusal Geropsikiyatri ve Türkiye Alzheimer Vakfı Lideri Prof. Dr. Engin Eker, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Yüksekokulu Gerontoloji Kısmı’ndan Öğr. Gör. Uzm. Gerontolog F. Sıla Ayan, İGÜ Gerontoloji Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Nurten Elkin moderatörlüğünde çalıştay kapsamında bilimsel paylaşımlarda bulunacak.
GERONTOLOJİ NEDİR?
Gerontolojinin, yaşlılık ve yaşlanmaya çok istikametli ve bütüncül bir açı ile bakan bir bilim dalı olduğunu belirten Elkin, “Ülkemizde 2006 yılında Akdeniz Üniversitesi’nde Prof. Dr. İsmail Tufan tarafından kurulan bu yeni alan 2019 – 2020 öğretim yılı itibariyle İGÜ Sıhhat Bilimleri Yüksekokulu bünyesinde eğitim-öğretim vermeye başladı. TÜİK bilgilerine nazaran ülkemizde yaşlı nüfus 2023 yılında 8,6 milyon şahsa yani yüzde 10,2’lik bir orana yükselecektir. Bu öngörü Avrupa ülkelerinin 100 yıla yakın bir müddette yaşadığı demografik dönüşümü yaklaşık olarak 20 yıllık bir müddette yaşadığımız ve dünyanın en süratli yaşlanan ülkelerinden biri olduğumuz manasına gelmektedir. Yaşlanan nüfusun yaşlanma sürecine yönelik bilimsel müdahalelerin multidisipliner bir anlayışla yapılması ferdî ve toplumsal hayat kalitesinin yükseltilmesi, kaynakların efektif kullanımı, sağlıklı ömür uzunluğunun maksimize edilmesi üzere sürdürülebilir kalkınma için elzem amaçlara ulaşılmasını sağlayacaktır” diye konuştu.
“SAĞLIKLI YAŞLANMA İÇİN NELER YAPILMALIDIR?”
Yaşlılık ve yaşlanma, kayıplardan ibaret bir periyot değildir diyen Dr. Öğr. Üyesi Nurten Elkin, “Yaşlılık bir talih ve ayrıcalıktır. Yaşlılık periyoduna adım atabilme talihini yakalayan bireylerden olmak ömrün daha erken periyotlarında biyopsikososyal açıdan esirgeyici ve sağlıklı bir hayat usulü ve olumlu bir bakış açısı kazanmaya bağlıdır. Gerontoloji ise yalnızca yaşlılık periyodundaki risklerin idaresini ve bakım gereksinimini karşılayan bir bilim kolu olmaktan fazla tüm bunların yanında sağlıklı ve etkin yaşlanmayı sağlamaya çalışan bir yaklaşım benimsemektedir” dedi. Elkin konuşmasına şöyle devam etti:
“Bu açıdan sağlıklı bir yaşlanma için spor yapmak, sağlıklı beslenmek, tertipli uyku, ziyanlı alışkanlıklardan kaçınmak, periyodik sıhhat denetimlerini takip etmek, bulaşıcı olmayan hastalıkların idaresinde tedaviye yüksek seviyede ahenk sağlamak, sosyalizasyonu sağlamak ve üretken bir hayat sürmek, yeniliklere açık olmak, risk almaktan kaçınmamak, ömür uzunluğu öğrenmek ve gelişmek sağlıklı ve uzun bir ömür için elzemdir.”
“GENETİK YAPIDAN KAYGI DUYMAYIN”
Tek yumurta ikizleri üzerinde yapılan çalışmaların yaşlanma süreçlerinin, genetik yapıdan çok, çevresel faktörler ve ferdî davranışlar ile ilgili olduğunu gösterdiğini belirten Elkin, “Bu açıdan genetik yapımızdan ötürü kaygı duymaktan yahut ailemizde uzun ömürlü bireylerin sayısının çok olmasına güvenerek rehavete kapılmaktan fazla yanlışsız tercihler ve davranışlarla süreci yönetmeliyiz” dedi.
