Prof. Dr. Ahmet Bilici son 15 yılda akciğer kanseri tedavisinde kemoterapinin yanı sıra yeni tedavilerin geliştiğini belirterek “Günümüzde maksada yönelik ilaçlar ve immünoterapiler akciğer kanseri hastalarımızın tedavisindeki en yeni ve umut vaat eden prosedürler oldu” dedi.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Tıbbi Onkoloji Kısmından Prof. Dr. Ahmet Bilici, akciğer kanseri tedavisinde tek seçeneğin kemoterapi olmadığına dikkat çekti. Prof. Dr. Bilici, akciğer kanserinin hem erkeklerde hem bayanlarda kansere bağlı ölümlerin en sık nedenini oluşturduğunu belirterek “Dünyada hem bayanlarda hem de erkeklerde en sık görülen ikinci kanser tipidir. Akciğer kanseri tedavisinde uzun mühlet sadece kemoterapi tek tedavi formülü olarak kullanıldı ve hala kullanılıyor. Öte yandan öteki kanser çeşitlerinde olduğu üzere akciğer kanserinin tedavisinde de bilhassa ileri evre hastalıkta son yıllarda değerli gelişmeler kaydedildi ve yeni tedaviler pratiğe girdi” tabirlerini kullandı.
ŞAHSA HAS TEDAVİLERİN FARKI
Son 15 yılda akciğer kanseri tedavisinde yeni formüllerin geliştiğine işaret eden Prof. Dr. Bilici, şu değerlendirmede bulundu:
“Akciğer kanseri tedavi kararı verirken evvelce hastaları sırf küçük hücreli ve küçük hücreli olmayan diye ikiye ayırmak kafiydi. Hastalar bu iki tipten hangisine dahilse hepsi benzeri kemoterapilerle tedavi ediliyordu. Yani farklılaştırılmış, şahsa mahsus bir tedavi yaklaşımı bulunmuyordu. Lakin bilhassa son 15 yıl içerisinde akciğer kanserinin moleküler patolojik ve biyolojik özelliklerinin öğrenilmesi yeni tedavilerin araştırılmasına yol gösterici oldu. Öncelikle küçük hücreli dışı akciğer kanserinin farklı patolojik alt tiplerinin ve bunların farklı biyolojik özellikleri olduğunu, tedavisinin farklılaştığını öğrendik. Bundan sonra ise bilhassa akciğer kanseri hücrelerinin oluşmasında rol oynayabilen ‘mutasyon’ ismi verilen kimi genlerde çeşitli genetik değişiklikler saptandı. Daha sonra da bu genetik değişiklikleri gaye alan bireye has ya da ‘hedefe yönelik’ tedaviler olarak isimlendirilen tedaviler geliştirildi.”
ÖMÜR KONFORUNU ETKİLEMEZ
Prof. Dr. Bilici, hedefe yönelik ilaçların kemoterapiye göre daha az yan tesiri olduğunu belirterek, şu bilgileri paylaştı:
“Hedefe yönelik ilaçların en kıymetli özelliği, hastanın akciğer kanserine has saptanan bir genetik mutasyon üzerinden tesir ederek, kanser hücrelerini yok edebilmesidir. Bu yüzden şahsa has ya da akıllı ilaçlar olarak da isimlendirilebilirler. Bu ilaçların öteki bir özelliği de, kemoterapi üzere hem olağan hem de akciğer kanseri hücrelerini etkilemez. Daha çok akciğer kanseri hücrelerinin taşıdığı ilgili mutasyon üzerinden daha çok kanser hücrelerini tesirler, olağan hücreler üzerine ise çok az ya da hiç ziyan vermez. Bunun hasta açısından kıymeti, kemoterapiden farklı olarak, saç dökülmesi, bulantı, kusma, ishal, ağız yarası üzere hastanın hayat kalitesini olumsuz etkileyebilecek yan tesirler ya hiç görülmez ya da hafif görülür. Böylelikle akciğer kanseri hastamızın olağan günlük ömürleri devam eder ve hayat konforları korunabilir.”
GENETİK TESTLER VE MAKSADA YÖNELİK İLAÇLAR
Amaca yönelik tedavilerde muvaffakiyet oranının da daha yüksek olduğunu tabir eden Prof. Dr. Bilici “Kemoterapilerde lakin yüzde 30 üzere tedaviye yanıt oranı alabilirken, amaca yönelik tedavilerde oran yüzde 70 ila 80’lere kadar çıkabiliyor. Böylelikle, hastalığın ilerlemesi daha uzun mühlet engellenebiliyor ve hastalarımızın tedavi muvaffakiyetleri da 2-3 kat artıyor. Lakin, şahsa mahsus tedaviler şu an için yalnızca ileri evre hastalarda kullanılıyor” dedi.
Prof. Dr. Bilici, şöyle devam etti:
“Tüm ileri evre küçük hücre dışı akciğer kanserli hastalarımızda, bilhassa skuamöz hücre dışı tiplerde, teşhis vaktinde bu cins maksada yönelik tedavilere uygunluğu araştırmak açısından gerekli genetik testleri standart olarak istiyoruz. Şu an için EGFR, ALK, ROS-1, B-RAF testleri maksada yönelik ilaçlar için istediğimiz genetik testleri oluşturuyor. Aslında küçük hücreli dışı akciğer kanserinde çok sayıda genetik mutasyon olmasına karşın tedaviyi yönlendirici bu cins mutasyonların oranı yüzde 20 ila 30 civarında saptanabiliyor. Şayet bunlardan birisi bulunursa, buna uygun ilaçlarla hastaları tedavi ederek daha başarılı sonuçlara ulaşabiliyoruz.”
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ DEVREDE
Prof. Dr. Bilici, akciğer kanseri tedavisindeki başka bir değerli gelişmenin de immünoterapiler olduğuna değinerek şu tabirleri kullandı:
“Birçok tümörde bağışıklık sistemini hücrelerinin kanser hücrelerini tanıma ve yok etmede bir eksikliği olduğunun anlaşılması, bu bozukluğun düzeltilmesine yönelik ilaçların araştırılmasına yol açtı. Akciğer kanserinde de misal hedefle immünoterapiler araştırıldı ve son periyotta ileri evre akciğer kanseri tedavisinde üç ilacın aktifliği gösterildi. İmmünoterapiler, hastanın kendi bağışıklık sitemindeki T-lenfositleri üzerinden tesir göstererek bağışıklık sistemindeki tümörü tanıma ve yok etmedeki bozukluğun düzeltilmesini sağlayarak tümöre karşı bir savaş başlattı. Bu ilaçlarla öncelikle ileri evre küçük hücreli dışı akciğer kanserinde çok olumlu sonuçlar alındı ve tüm dünyada kullanılmaya başlanıldı. Öbür taraftan yakın vakitte bölgesel lenf bezlerine yayılımı olup uzak organlara yayılımı olmayan küçük hücreli dışı akciğer kanserinde kemoterapi ve radyoterapi sonrası, idame yani pekiştirme tedavisi olarak ve en son olarak da daha agresif gidişli küçük hücreli akciğer kanserinin metastatik evresinde de immünoterapilerin aktifliği gösterildi. Standart kemoterapiye kıyasla hasta sonuçlarını olumlu olarak attırdığı gösterildi. Böylelikle, amaca yönelik ilaçlar ve immünoterapiler akciğer kanseri hastalarımızın tedavisindeki en yeni ve umut vaat eden tedavilerdir.”
