Sindirim sistemini önemli oranda etkileyen ve hayat kalitesini düşüren crohn hastalığı, isim olarak çok bilinmese de yaygın bir hastalıktır. Binlerce kişinin mustarip olduğu bu hastalık, bağırsaklardan yemek borusuna kadar geniş bir alanı etkilemekte ve hasar vermektedir.
Crohn hastalığı nedir?
İnflamatuar bağırsak hastalığı olan crohn, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklardaki bir yahut birkaç kısmın bulunduğu bölgede kalınlaşma ve ülsere yol açan bir hastalıktır. İltihabik bir hastalık olan bu durum, genel olarak ince bağırsak ve ince bağırsağın kalın bağırsak ile birleşim bölgesinde meydana gelir. Daha çok 35-40 yaşları ortasında sıklıkla rastlanılan crohn hastalığı, erkek ve bayanlarda eşit olarak görülerek geniş bir yaygınlığa sahiptir. Bağırsakta kalınlaşma ve bu bölgelerde darlaşmalara neden olabilir. Hastalığın tesir ettiği bölgeler birkaç santim uzunluğunda olabileceği üzere bir metreyi dahi aşan uzunluklara erişebilir.
Crohn hastalığı bulunan şahısların yaklaşık 3’te birinin yalnızca kalın bağırsağı, başka üçte birininse ince bağırsağı etkilenir. Kalan başka 3’te 1’inin hem ince hem de kalın bağırsağı bu durumdan etkilenebilir. Çok seçkin olarak mide, yemek borusu ve ağız da etkilenebilir.
Crohn hastalığının belirtileri nelerdir?
Crohn hastalığının ortaya çıktığı bölgeye nazaran farklı şikayetleri vardır. Fakat en sık görülen belirtileri karın ağrısı ve ishaldir. Karın ağrısı şikayeti yaşayanlar daha çok yemek yedikten sonra göbek etrafı ve göbek altı bölgesinde yaşanan ağrılardan yakınırlar. Şayet bağırsakta önemli oranda bir daralma kelam konusu ise o vakit hastalarda kusma, şişkinlik ve kabızlık görülebilir. Crohn hastalığı kalın bağırsakta görülüyorsa dışkıda kan görülmesi de sık rastlanılan bulgular ortasındadır. Tüm bunların yanı sıra;
Yorgunluk ve halsizlik,
İştahsızlık,
Kilo kaybı,
Acil dışkılama gereksinimi,
Sık sık tuvalete çıkma muhtaçlığı,
Tuvalete çıktıktan sonra bile geçmeyen doluluk hissi,
Çocuklarda gelişme geriliği,
Sebebi açıklanamayan yüksek ateş,
Anüs etrafında çatlak ve iltihaba yol açan apseler, yaralar da görülebilir.
Crohn hastalığı neden ortaya çıkar?
Crohn hastalığının neden ortaya çıktığı tam olarak bilinmemektedir. Lakin kimi genetik ve çevresel faktörlerin tesiri olduğu düşünülmektedir. Şöyle ki, ailesinde crohn hastalığı bulunan bir çocukta bu hastalığın gelişme riski sağlıklı ailelerin çocuklarına nazaran maalesef artış gösteriyor. Bunun yanı sıra sigara ve alkol üzere berbat alışkanlıklar, besinlerle birlikte alınan çeşitli bakteri ve virüsler, kullanılan kimi ilaçlar bu hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayabiliyor. Gerilim her ne kadar hastalığı yaratan direkt sebepler ortasında yer almasa da hastalığın şiddetlenmesinde tesirlidir.
Crohn hastalığı nasıl teşhis edilir?
Belirtileri ve bulunduğu yer itibariyle ülseratif kolit ile sıklıkla karıştırılan crohn hastalığının en yanlışsız formda teşhis edilebilmesi için birçok test uygulanmaktadır. Bunlar;
Kan testi,
Dışkı testi,
Biyopsi,
Bilgisayarlı Tomografi,
MR,
Kolonoksopi,
Endoskopi.
Crohn hastalığı nasıl tedavi edilir?
Crohn hastalığının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte daha çok hastalığın ilerlemesini önlemeye ve şiddetini azaltmaya yönelik bir yaklaşım kelam bahsidir. Bunun için daha çok sindirim sistemindeki iltihapları azaltmak için steroid ilaçlar, bağışıklık sistemini baskılamak için bağışıklık sistemine yönelik ilaçlar ve ileri evreler için biyolojik ilaçlar tercih edilir. Bunun yanı sıra beslenme de crohn hastalığının tedavisinde hayli kıymetlidir. Crohn hastası bireyler hayatları boyunca özel bir beslenme programı çerçevesinde hareket etmelidir.
