İSTANBUL’da, 2 çocuğu da doktor olan Filiz Erdal (52), 5 yıl evvel kalp krizi geçirdi. Krizden sonra ritim bozukluğu da başlayınca kalp pili takıldı. Lakin Erdal’ın kalbi gitgide berbatlaştı, birkaç yıl içinde kalp işlevleri yüzde 15’e kadar düştü. Kalbinde takılı olan pilin bir gecede 38 kere şok verdiği oldu. Son 6 ayını daima ağır bakımda geçirip yatağa bağımlı hale geldi, tek deva kalmıştı; kalp nakli. Lakin Türkiye’de organ bağışı yetersiz olduğu için Filiz Erdal’ın aylarca kalp beklemeye vakti yoktu. 1,5 ay evvel takılan yapay kalple sıhhatine kavuşan Filiz Erdal, artık her işini yapabiliyor; 7/24 omzunda olan çantasının varlığını bile hissetmiyor. Erdal, “Ben bu çantayla asla yaşayamam diyordum, artık tekrar doğmuş üzereyim. Önümüzdeki yıl spora bile başlayacağım” diye konuştu.
ÜÇ AYDA 100 BİN KİLOMETRE YAPAN ARAÇ GİBİ
Operasyonu gerçekleştiren Başkent Üniversitesi İstanbul Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi’nden Prof. Dr. Küçükaksu, yapay kalbin son evreye gelmiş acil kalp nakli bekleyen hastalar için umut olduğunu söyleyerek, “Bu aygıtlar direkt göğüs içine, kalp zarının içine takılıyor. Kalbin zayıflayan pompalama işlevini gerçekleştiriyor. Roketlerden esinlenerek yapılan güçlü bir motoru var. Dakikada dönüş suratı 3 ayda 100 bin km yapan bir otomobil motoru performansı üzere, çok yüksek. O nedenle dayanıklılık gerektiriyor. Gereçleri de ona nazaran seçiliyor. Sistemin mekanik ömrü biyomedikal mühendislerce çok uzun vadeli olabileceği öngörülerek planlanıyor. Dakikada ortalama 5 ila 7 litre kan pompalayabiliyor. Acil kalp nakli bekleme listesini yüzde 30 oranında azaltıyor yapay kalp seçeneği. Yeni teknolojilerle birlikte birkaç yıla kadar büsbütün göğüs içinde kalan, mikro boyuttaki yapay kalplerle artık kalp nakline çok daha az muhtaçlık duyulacak” dedi. MİKRO BOYUTTA YAPAY KALP ÇALIŞMALARI VARTürkiye’de yaklaşık 2 milyon kişinin kalp yetmezliği hastası olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Küçükaksu, “Her yıl bu hastaların yaklaşık 10 bini son evre kalp yetmezliğine giriyor. Kalp nakli yahut yapay kalp, son evre hastaların tek seçeneği oluyor. Filiz Hanım iki doktor annesi. Onlar vasıtasıyla bana ulaştılar. Ömrünün son 1-2 yılını daima hastane ve ağır bakımlarda geçirmiş. Kalp nakli programına aldık, Sıhhat Bakanlığı’ndan da kendisinin durumu onaylandı, listeye girdi. Lakin organ çıkana kadar bekleme talihi yoktu. Bu nedenle 1,5 ay evvel ameliyatla aygıtı kendisine yerleştirdik. Kalbin pompaladığı kan ölçüsü fikir, kalp yetmezliği bulguları ortaya çıkıyor. Bu durumda bizim en kıymetli tahlillerimizden bir tanesi yapay kalp pompaları. Yapay kalp sistemini çok küçük bebeklerde de kullanabiliyoruz, 75 yaşına kadar hastalarda da kullanabiliyoruz. Bebeklerde özel bir sistem var, bedenin dışına takılıyor pompa. Fakat mikro boyutta yapay kalp çalışmaları var. Sonuçlarını bekliyoruz. Birkaç yıl içinde onları kullanmamız mümkün olabilecek” diye konuştu.KALP NAKLİNE MUHTAÇLIĞI AZALTACAKYakın bir gelecekte kablosuz, büsbütün göğüs içine yerleştirilecek kalp pompalarının da kullanıma girmesiyle kalp nakline olan gereksinimin çok daha azalacağına dikkat çeken Prof. Dr. Küçükaksu, sözlerini şöyle noktaladı: “Her şey büsbütün göğüs içerisinde olup bitecek. Yalnızca cildin üzerinden, enerjiyi transfer eden bir sistem sağlanabilecek. Amerika’da yapılan çalışmada kalp nakli bekleyen bir hastanın, hastaneye yatışları ağır bakım süreçleri vs, yalnızca 3 aylık maliyeti bile yapay kalp fiyatına denk geliyor. Nakil bekleyen yüzlerce hastayı düşündüğümüzde aslında birinci etapta değerli süreçler üzere görünse de uzun vadede ülke iktisadına de kıymetli bir katkısı var. Benim yapay kalple 8-10 yıl yaşayan hastalarım var. 15 yıldır yapay kalple hayatını sürdüren hasta var dünyada. Türkiye’de şu anda bu özelliklere sahip cerrahi takım barındıran ve altyapısı olan 15 civarında kalp nakli merkezi var. Sıhhat Bakanlığı’nın kurallarına nazaran kalp nakli ruhsatı onaylanmış merkezler SGK teminatı ile bu aygıtları takabiliyor. Yeni aygıtların geliştirilmesi ile kalp nakline çok daha az gereksinim duyulacak.”HER GECE MEVT KAYGISIYLA UYUYORDUMFiliz Erdal, kalp krizi geçirmeden evvelki hayatında spor yapan epeyce etkin bir insan olduğunu anlatarak, “Bir gün spora giderken üç kere bayılma yaşadım. Ondan sonra kalp sorunlarımın olduğu tespit edildi. Kardiyoloji takibine girdim. O mühlet içerisinde üç defa kalp krizi geçirdim. Sonuncusu bayağı berbattı. Tabir-i caizse ölmüştüm ve geri geldim. Kalbime pil takıldı ritim bozukluğu da vardı. Kalp krizi geçirdiğim için kalp kaslarım çok ziyan görmüştü. Çok süratli bir formda kalp yetmezliğim ilerledi. Son 6 aydır artık yataktan kalkamıyordum, iki gün evdeysem 2 ay ağır bakımda yatıyordum. Hayat umudum kalmamıştı. Akşam yattığımda sabah kalkabilecek miyim bilmiyordum. Sonra çocuklarım sayesinde Süha Hoca’ya ulaştık. Bu türlü bir seçenek olduğundan bahsettiklerinde evvel soğuk baktım. 7/24 omzumda bir çanta ile dolaşamam sanıyordum. Lakin artık eskisi üzere ayağa kalktım, günlük işlerimi yapabiliyorum. Bir bayanın mutfağa girememesi çok makûs bir şey. Artık yemeğimi yapıp meskenimi toparlayabiliyorum. Özel çantası ile duşumu bile rahatlıkla alıyorum. Hala kap bekleme sırasındayım ancak organ çıkması ülkemizde çok güç. Nakil bekleyen insanların da yaşamaya hakkı var, herkes organ bağışı yapmalı” dedi.ANNEMDEN SONRA ORGANLARIMI BAĞIŞLADIMHastalığı nedeniyle annesinin kalp işlevlerinin birkaç yıl içinde yüzde 15’e kadar gerilediğini anlatan kızı Parıltı Erdal Kolcu ise “Kardeşlerimin ikisi de doktor, doktor bir aileden de gelsek biz de çaresiz kalmıştık. Bir gün sohbet ederken annem konuşmayı unuttu. Beynine pıhtı atmış o an zira. Her an vefatla yüz yüze yaşıyorduk. Yatağa bağımlı yaşamak zorunda kaldı, kalbindeki pil günde 30-40 sefer şoklama yapıyordu ve bu şoklamalar da annemi mahvediyordu. Tabibimiz tek deva var o da kalp nakli deyince çok çaresiz hissettik. Zira kalp nakli o denli, ‘hadi kalp bulundu gel takalım’ halinde kolay bir iş değil ülkemizde. Bağışçı yok, kalp naklinde yalnızca bağış olursa yaşama bahtınız var. Ben annemin bu hastalığından sonra bunun nemini daha âlâ anladım ve çabucak gidip organlarımı bağışladım. Yapay kalp takılmasaydı annemin birkaç aylık ömrü kalacaktı, artık hayata tekrar döndü” dedi.