BBC’nin haftalık The Boss (Patron) yazı dizisi dünyanın değişik noktalarından iş dünyasının önde gelen isimlerinin portrelerine yer veriyor. Bu hafta ABD merkezli aromalı su şirketi Hint’in kurucusu Kara Goldin’le görüştük.
Kara Goldin, farkına bile varmadan sıhhatini son derece olumsuz etkileyecek bir makus alışkanlık sahibi olmuştu: Her gün 10 kutu diyet kola içiyordu.
2001’de Silikon Vadisi‘nde başarılı bir işte çalışmaktaydı. Bugün geriye dönüp baktığında, “Yıllardır diyet kola içiyordum, hakikat olanı yaptığımı düşünüyordum,” diyor.
“Sektördeki insanların dediklerini dinliyordum. ‘Diyet kola iç, hiçbir meşakkat olmaz’ diye konuşuyorlardı.”
Fakat Kara, günde ortalama 3,5 litre kafeinli, yapay tatlandırıcılı bir sıvı içmenin bünyesinde çok halsizliğe neden olduğu sonucuna vardı. Aldığı kilolardan ve sivilcelerinden de diyet kolayı sorumlu tutmaya başladı.
Teknoloji devi American Online’daki üst seviye işinden ayrılıp, çocuklarına bakmak için bir müddet konutta vakit geçirmeye başladığında ise tüm ömür şeklini değiştirmeye karar verdi. Kimyasal içeren meşrubatları içmeyi bıraktı, yalnızca su içmeye başladı.
Kara, bunu izleyen 2,5 hafta içinde tüm sivilcelerinin kaybolduğunu, gücünü geri kazandığını ve 9 kilo verdiğini söylüyor.
Olağan bu değişiklikler Kara’da bir şok tesiri de yarattı. “Tüm dikkatimi bu işe verdim. Zeki bir bayanım, lakin ‘diyet’ sözünün gazabına uğramıştım ve bunun benim için daha sağlıklı bir seçenek olduğunu düşünüyordum” diyor.
Yaşadıkları kaçınılmaz olarak Kara’yı, 2005 yılında bir meşrubat firması olan Hint’i kurmaya itti. Hint, bugün yıllık 100 milyon doların üzerinde ciroya sahip. Yalnızca doğal meyve aromalı su üretimi yapıyorlar ve eserleri hiçbir biçimde yapay tatlandırıcı ya da destek şeker içermiyor.
Kara, şirketi, San Fransisco’daki mutfağından tasarruf hesaplarındaki parayı kullanarak kurduğunu söylüyor. Fakat bu doğal içecek fikri yalnızca sıhhatini düzeltmek isteğiyle ortaya çıkmamış. Bunda can zahmetinin da büyük hissesi varmış.
Kara yalnızca su içmeye karar verdikten kısa bir müddet sonra suyun tadından gına getirmeye başlamış. Biraz beğenilen bir tat versin diye suya çilek, ahududu, nar üzere meyveler eklemeye koyulmuş. Buzdolabında da daima meyve parçacıklarıyla dolu bir sürahi tutuyormuş.
Doğal meyve aromalı, yapay tatlandırıcı içermeyen, şişelenmiş bir su markası arayıp da bulamayınca da bu işe kendisi el atmaya karar vermiş.
“Allah aşkına, neden kimse bu türlü bir eseri şişelemiyor ki, diye sordum kendime” diyor. “Eğer insanların tekrar suyun keyfine varmasını sağlayabilirsem, o vakit yalnızca şeker değil tatlandırıcı da içeren bu meşrubatlar yerine su içmeyi tercih ederler ve böylelikle sıhhatlerini hakikaten düzeltebiliriz.”
Kara’yı bekleyen en büyük zorluk esirgeyici unsur ya da tatlandırıcı eklemeksizin aromalı suyun seri üretimine geçmekti. “Açıkçası, bu bahiste hiçbir fikrimiz yoktu. Zira bir eserin gözetici kullanmadan nasıl geliştirilebileceği konusunda dalın de hiçbir bilgisi bulunmuyordu,” diyor.
Evvel meyve suyunun raf ömrünün uzatılması için nasıl pastörize edildiğini inceledi, akabinde da evvelce patent avukatı olan, şimdiyse Hint’in operasyon yöneticiliğini yürüten eşi Theo’nun da yardımıyla gibisi bir tekniği kendi aromalı su üretimi için geliştirdi.
Kara, “Hiçbir biçimde kollayıcı husus kullanmadan, pastörize bir eser yardımıyla içecek üreten birinci aromalı su markası biz olduk,” diye anlatıyor.
Fakat aromalı suyun seri üretimine nasıl geçeceklerini muvaffakiyetle tespit etmiş olsa da Kara’nın böylesi bir şirketi yönetecek hiçbir tecrübesi yoktu. Bu nedenle start-up firmasını satın almak isteyip istemeyeceklerini görmek için global meşrubat devlerinden biriyle görüşme talebinde bulundu.
Çokuluslu bu şirketin üst seviye bir yöneticisiyle bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Lakin 2015’te Forbes mecmuasına de anlattığı üzere, bu görüşme pek başarılı geçmedi.
Kara, şirket yöneticisinin kendisine “tatlım” diye hitap ettiğini ve bu seksist yaklaşımın ona Hint’i kendisinin yönetmeye devam etmesi için gereken azmi verdiğini söylüyor.
Kara’nın önündeki bir öteki sorun ise kendi su markaları ve bir dizi öteki meşrubat eserine sahip olan Coca-Cola ve Pepsi üzere dev şirketlerin hakim olduğu pazara girmeyi nasıl başaracağıydı. “Meşrubat devlerinin nasıl bir güce sahip olduğu hakkında hiçbir fikrimiz yoktu” diyor.
Kara, öncelikle üst gelirli süpermarket zinciri Whole Foods’u kendi mahallesindeki mağazasının raflarında Hint eserlerine yer vermeye ikna etti. Dördüncü çocuğunun doğumu için hastaneye gitmeden sırf birkaç saat evvel mağazaya birkaç kasa Hint bıraktı. O gece bıraktığı tüm şişeler satıldı.
Büyük çıkışını ise Silikon Vadisi’ndeki irtibatları sayesinde gerçekleştirdi. Hint’i birinci kurduğu vakitlerde, bir mühlet sonra tekrar teknoloji bölümüne dönmeyi de düşünüyordu. Google‘da bir iş görüşmesine gitti.
Görüşme sırasında, bu işle hakikaten ilgilendiğini fakat ilgilendiği öteki bir husus daha olduğunu söyledi ve Hint’le ilgili planlarını anlatmaya başladı.
Görüşmeyi yürüten Google’ın yöneticisi, Kara’nın eserlerini firmaya yönlendirmesi teklifinde bulundu. Bunun üzerine Kara, Google binasına Hint şişeleri taşımaya başladı.
Google dolaplarını Hint’le doldurdukça Silikon Vadisi’ndeki öbür firmalar da onu takip etti. Facebook’un Hint alışkanlığının da büyük bir Hint bağımlısı olduğu söylenen operasyon yöneticisi Sheryl Sandberg’ün Google’dan transfer edilmesiyle başladığı sanılıyor.
51 yaşındaki Kara “Bugün hala Silikon Vadisi’ndeki en büyük içecek firmasıyız,” diyor.
Yıllar içinde Hint, Silikon Vadisi’nin ötesinde istikrarla büyüdü. Bugün ABD’deki alkolsüz içecek pazarının en büyük bağımsız şirketi pozisyonunda. San Fransisco merkezli şirketin 200 çalışanı var ve yatırımcıları ortasında müzisyen John Legend üzere isimler de bulunuyor.
Hint’in kavunlu, şeftalili ve böğürtlenli üzere 26 farklı aroması var, ayrıyeten kafeinli ya da köpüklü versiyonları da mevcut. Çocuklara özel bir eser serisi de geliştirmişler.
Şirket ayrıyeten doğal güneş koruyucuları üretimi de yapmaya başladı ve yakında bir deodorant markasını üretime geçirmeyi planladıklarını duyurdu. Kara, artık ABD pazarının ötesine taşınmayı, diğer ülke piyasalarına açılmayı umduklarını söylüyor.
Araştırma kümesi Mintel’in besin ve içecek dalı yöneticilerinden Alex Beckett, aromalı suyun son yıllarda dünya genelinde popülerleşmeye başladığını belirtiyor.
“Çünkü suyun saflığı ve sıhhat çağrışımları ile şekerli meşrubatlardaki farklı tatları bir ortaya getiriyorlar” diyor.
Beckett, “Kara Goldin, aromalı suyun uzun vadeli potansiyelini görecek ve bu alanda harekete geçecek önseziye ve azme sahipti kesinlikle” diye konuşuyor.
Hint’in yöneticiliğini yürütmesinin yanı sıra, Kara obezite ve tip 2 diyabet hususlarındaki farkındalığı arttırmak için de uğraş harcıyor.
“Toplumsal olarak başımızın sıkıntıda olduğu bildirisini yaymaya çalışıyorum” diyor ve ekliyor: “Tüketicilerimizin dünyanın her yerinde sıhhatlerini geri kazanmalarına yardımcı olabileceğimizi düşünüyorum.”
