Pestisit için ‘sofralardaki zehir’ tanımlaması gündemdeki yerini alırken Prof. Dr. Şükrü Karataş, “Pestisit dozunda ve kurallara uygun kullanıldığında ziyanlı değildir. Eser ölçüsünü ve kalitesini arttırmak ve süratle artan insan nüfusuna kâfi besin unsuru sağlamak için kullanılan en faal formüller ortasında birinci sıradaki yerini korumaktadır.” dedi.
Greenpeace’in domates, biber ve salatalığı inceleme altına aldığı, en çok bu sebzelerin üzerinde pestisit kalıntısına rastlandığı ve yasak pestisit kullanımıyla ilgili çıkan haberler gündemdeki yerini alırken İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Besin Uygulama ve Araştırma Merkezi (GAUM) Müdürü Prof. Dr. Şükrü Karataş kıymetli açıklamalarda bulundu. Pestisit, besin unsurlarının üretilmesi, hasadın taşınması, hasat sırasında bozulmasını önlemek ve raf ömrünü uzatmak için kullanıldığına dikkat çeken Karataş, “2020 yılı itibariyle dünya nüfusu 8 milyara yaklaşırken ve tarıma ayrılan alan sabit kalırken süratle artan dünya nüfusunu beslemek için gerekli olan ziraî besin üretimini nicel ve nitel olarak arttıracak teknikler kullanılması kaçınılmazdır.” dedi.
Prof. Dr. Şükrü Karataş şunları söyledi:
“Dünya nüfusu süratle artarken dünyanın yüzölçümü değişmemekte hatta erozyon, çarpık kentleşme, sanayi alanlarının genişlemesi, küresel ısınma vb. çevresel faktörlerin de tesiriyle tarıma ayrılan yerler giderek azalmaktadır. Besin ve Tarım Örgütü (FAO) raporlarına nazaran dünya nüfusunun büyük bir kısmı yetersiz beslenmekte ve bir kısmı da açlığa terkedilmektedir. Bu nedenle eser verimliliğini nicel ve nitel olarak arttıracak alternatif tekniklere gereksinim duyulmaktadır. Bu tekniklerin içinde pestisit kullanımı, eseri hastalık ve ziyanlı otlardan korumak ve münasebetiyle kaliteli eser elde edebilmek maksadıyla kullanılan bir ziraî gayret sistemi olup günümüz şartlarında şuurlu ve denetimli kullanıldığında üretimi arttıran en aktif yollardan biri olarak kıymetlendirilmektedir. Günümüzde ziraî eserlerin randıman ve kalitesini artırmak için kullanılan pestisitler kısa müddette tesirini göstermesi ve kullanımının kolay olması nedeniyle çağdaş tarımın ayrılmaz ögelerinden biri haline gelmiştir”
“PESTİSİT UYGULAMASI UZMAN BİREYLERCE YAPILMALI”
Pestisit uygulamasını herkesin yapamayacağını belirten Prof. Dr. Karataş “Pestisit uygulamasından eser kalitesi ve verimliliği açısından optimum fayda sağlayıp olumsuz tesirlerini minimuma indirmek için ziraî çabanın şuurlu olarak, alanda uzman bireylerce yapılması, tarım eserlerindeki kalıntı meselelerinin önüne geçilmesi, laboratuvarlarda kalıntı tahlil formüllerinin sıklıkla kıymetlendirilmesi, güncellenmesi, memleketler arası kalite denetim ve kalite teminat sistemlerine nazaran hareket edilmesi değer taşır. Pestisit ilaçlamasını bu mevzuda ehil bireylerin yapması yahut nasıl yapılacağını anlatması gerekiyor. Pestisit tavsiye edilen dozun üzerinde kullanılmamalı. Bu kullanımın aşikâr bir limiti var ve bu limit aşıldığında son derece ziyanlı ve tehlikeli bir hal alıyor. Son ilaçlamayla hasat ortasındaki mühlet ‘hasat dönemi’ müddeti olarak tanımlanmaktadır ve bu devirde muhakkak pestisit kullanılmaması gerekmektedir” diye konuştu.
İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Besin Uygulama ve Araştırma Merkezi (GAUM) Müdürü Prof. Dr. Şükrü Karataş, “Erken hasat yapıldığında ise besinlerin üzerinde pestisit kalıntıları kalabilir. Bu dönüşüm yaşanmadan erken hasat, yanlış kullanım ve bilinçsiz çiftçilerin pestisit kullanması hem yağmur suları vasıtasıyla etrafa, hem de insan sıhhatine ziyan verir” dedi ve ekledi: “Ruhsatlı olmayan pestisitler de kalıntı bırakır. Pestisitin, etiketinde belirtilen eserlerin dışında diğer eserler üzerinde ise mutlaka kullanılmaması gerekir. Pestisit hakikat kullanıldığında ise bir mühlet sonra zararsız kimyasala dönüşür” tabirlerini kullandı. Avrupa ülkeleri ortasında hektar başına en az pestisit tüketen ülkenin Türkiye olduğunu ve dünyada yıllık tarım ilacı kullanımının 3.5 milyon ton olduğu söyleyen Prof. Dr. Karataş’a göre, FAO’nun 2018 yılındaki bilgilerine nazaran; Hollanda 9,34, İtalya 6,96, Almanya 4,03, İngiltere 3,02, Türkiye ise 1,63 (kg/ha) pestisit tüketiyor”
BAKANLIĞIN TAKİP ETMESİ GEREKİYOR
Pestisit kullanımı konusunda daima kontrol ve takip yapılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Şükrü Karataş “Sebze, meyve müdafaası için Besin, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın çok sıkı bir formda kontrol uygulaması gerekir. Aksi takdirde halkın sıhhatiyle oynanmış olur” dedi ve pestisit kalıntısı riskine karşı tüketilen besin hususlarının çok güzel yıkanması ve mümkünse kabuğunun soyulması gerektiğini ekledi: “Bazen meyveye Haziran ayında atılan pestisit Aralık ayına kadar kalıntı olarak kalabiliyor. Bu yüzden yenen her şeyin çok yeterli yıkanması ve kabuğu soyulabilen meyve sebzelerin kabuklarının soyulması gerekir.” halinde konuştu.
“TESCİLLENMİŞ ORGANİK ESERLERDE PESTİSİT BULUNMAZ”
Tescillenmiş organik eserlerde pestisit olmadığını ekleyen Prof. Dr. Karataş, organik pazarlardaki tescillenmiş eserlerde pestisit olmadığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Bir eserin organik olması için toprağının da tohumunun da organik olması gerekir. Besin yetiştiren herkesin eserlerine organiktir demesi yanlıştır. Bir eserin organik olabilmesi için ruhsatlı olması gerekir. Organik eserler ekiminden hasadına kadar daima olarak denetlenir ve sertifikalıdır” diye konuştu. Prof. Dr. Karataş, sözlerini şöyle sonlandırdı “Sonuç olarak pestisit kullanımı insan sıhhatini ve hasebiyle hayat kalitesini arttırmak için zararlılara karşı kullanılan kimyasal çaba teknikleri ortasında süratli sonuç vermesi ve pratik olması açısından en fazla kullanılan bir yol olup, şuurlu ve ehil bireyler tarafından denetimli ve standartlara uygun olarak uygulandığında eseri toksin salgılayan organizmalardan koruyan en faal ve ekonomik formül olarak kabul edilebilir. Lakin pestisitlerin denetimsiz, bilinçsiz ve ehil olmayan şahıslar tarafından kullanımı ömrü tehdit ederek insan sıhhati açısından onarılamayacak tahribata yol açabilir.”
