Toplumda çok yaygın olarak görülen ve körlüğe yol açabilen keratokonus isimli kornea hastalığı; aile hikayesi ve sık yapılan göz ovalama hareketi nedeniyle görülüyor. Bilhassa 10-20 yaş aralığında süratli bir şeklide ilerleyen keratokonus hastalığının erken teşhisi büyük ehemmiyet taşıyor. Tedavi edilmediği takdirde kornea nakline sebep olabilen keratokonus’un ilerlemesi, “Korneal çapraz bağlama” (Corneal Cross-linking) tekniğiyle sağlanabiliyor.
ANSIZIN ORTAYA ÇIKIP SÜRATLE İLERLİYOR
Göz küresinin en öndeki saydam katmanı olan ve etraftaki cisimleri görmeyi sağlayan korneanın öne hakikat bombeliğinin artması (sivrileşmesi) ve birebir vakitte incelmesi ile kendini gösteren hastalığa “keratokonus” ismi verilmektedir. Keratokonus görülme sıklığı tüm dünyada değişkenlik göstermekle birlikte, çoklukla 10’lu ve 20’li yaşlarda başlayarak ilerlemektedir.
GÖZ OVALAMAK KERATOKONUSU TETİKLEYEBİLİYOR
Keratokonus hastalığının nedenleri tam olarak ortaya konulamamaktadır. Yapılan birtakım bilimsel çalışmalar genetik geçiş üzerinde durmaktadır. Yani ailesinde keratokonus bulunun bireyler en riskli sınıfta yer almaktadır. Bununla birlikte birçok keratokonus hastasında tespit edilen alerjik konjonktivit rahatsızlığı ve buna bağlı gözün daima ovalanması da kıymetli risk faktörleri ortasında bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar gözü mekanik olarak ovalamanın kornea yapısını kalıcı ya da süreksiz olarak değiştirebileceğini gösterirken, göz ovalama hareketi hastalığa tetikleyici ya da ilerletici tesir yapabilmektedir. Ayrıyeten Down Sendromu, Marfan Sendromu, Osteogenezis Imperfekta üzere kimi sistemik ve genetik hastalıklara sahip olunması da risk faktörleri ortasında yer almaktadır.
GÖRME DÜZEYİ VE KALİTESİNDE ÖNEMLİ DÜŞÜŞ YAŞANIYOR
Keratokonus hastalığının belirtileri ortasında; kornea formunun ve kırıcılığının değişmesine paralel olarak, hastalarda miyop ve sistemsiz astigmatizmanın artması ile buna bağlı görme düzeyinin ve kalitesinin giderek bozulması yer almaktadır. İleri evrelerde ise görme seviyesi ve kalitesi epeyce düşerken, bu durum hastaların hayat kalitesini olumsuz tarafta etkilemektedir. Çok daha ileri seviyede ve denetim altına alınamayan olgularda ise, korneada ‘hidrops’ ve buna bağlı korneal skar gelişebilmektedir.
KORNEA TOPOGRAFİSİ (HARİTASI) ÇEKİLİYOR
Keratokonus tanısı konulurken 10-20 yaş aralığında, gözlük numarası daima yükselen, sık sık gözlük değiştiren ve alerjik konjonktivit kıssası olan hastalarda keratokonustan kuşku duyulması gerekmektedir. Bu tip olgularda, kesin teşhis koyabilmek için de kesinlikle kornea topografisi (kornea haritası) çekilmelidir.
Korneal çapraz bağlama tedavisi ilerlemeyi durduruyor
Keratokonus hastalığının tedavisi üç ana başlık altında toplanmaktadır. Birinci basamakta mevcut risk faktörlerinin en aza indirgenmesi için gerekli önlemlerin alınması ve hastalara eğitim verilmesi bulunmaktadır. Tedavinin ikinci başlığını ise tedbir alınmasına karşın keratokonusu ilerleme gösteren, görme seviyesi giderek bozulan ve korneası incelen hastalarda uygulanan “Korneal Çapraz Bağlama” süreci oluşturmaktadır. Bu usul hastalığın ilerlemesini durduran en tesirli uygulamadır. Tedavinin üçüncü basamağında ise hastalığa bağlı oluşan görme bozukluğunun düzeltilmesi yer almaktadır. Erken evre keratokonus hastalarına yalnızca gözlük ya da yumuşak kontakt lensler kâfi gelirken, daha ileri olgularda sert gaz geçirgen, yumuşak keratokonus, hibrid ve skleral lensler üzere daha özellikli kontakt lensler kullanılmaktadır. Bununla birlikte kontakt lensleri kullanamayan ve kornea kalınlığı muhakkak bir seviyenin altına inmemiş hastalarda ise kornea içerisine yerleştirilen halka (intrastromal ring) tedavisi hastalarda görme seviyesini artırabilmektedir.
SON EVREDE KORNEA NAKLİ YAPILIYOR
Son yıllarda göz içine, doğal lensler ya da iris önüne yerleştirilebilen bireye özel lensler de görme seviyesinin artırılmasında yüksek muvaffakiyet sağlamaktadır. Tüm bu tedavilerle görme seviyesi artırılamayan ileri evre keratokonus hastalarında son deva olarak kornea nakli yapılmaktadır.