Hollanda‘da bayan sünneti nedeniyle önemli sıhhat sorunu yaşayan genç bayanların sayısında değerli oranda artış olduğu belirlendi. Temsilciler Meclisi, bayan sünnetinin, “ağır bir istismar” olduğunu belirterek, muhakkak sona erdirilmesini istiyor.
5 BİN BAYANIN SÜNNET EDİLME TEHLİKESİ VAR
Bayan sünneti, Hollanda’da bilhassa Somali kökenli aileler ortasında çok yaygın. Rotterdam Erasmus Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Pharos Bilgi Merkezi’nin araştırmasına nazaran, sünnetli bayan sayısı sanıldığından daha fazla. Hollanda’da 2012 yılında 29 bin sünnetli bayan bulunurken, 2018 yılı başlarında bu sayının 41 bin civarında olduğu belirlendi. Önümüzdeki 20 yıl içerisinde yaklaşık 5 bin genç bayanın sünnet edilme tehlikesi var.
SÜNNET OLMAK İÇİN GELDİKLERİ ÜLKELERE GİDİYORLAR
Bayan sünneti nedeniyle yetişkin bayanlar ve kız çocukları ortasında genital sakatlanmalar da giderek artıyor. Afrika kökenli ailelerin birçok, kızlarını sünnet ettirmek için, geldikleri ülkelere gidiyor.
KANAMA SONUCU ÖLÜYORLAR
Bayan sünnetine karşı çaba eden ve kendisi de bir sünnet mağduru olan Somalilandlı eski bakan ve doğum hastanesi yöneticisi Edna Adan İsmail, “sünnet tatillerine” son verilmesini istiyor. İsmail, Hollanda Televizyonu’na (NOS) yaptığı açıklamada, her yıl, “sünnet tatili” için aileleriyle birlikte Afrika’ya giden çok sayıda genç bayanın kanama sonucu öldüğünü söyledi.
“AIDS’İN YAYILMASINA DA NEDEN OLUYOR”
Sünnetin çoklukla keskin taşlar ya da steril olmayan başka materyallerle yapıldığını anlatan Edna Adan İsmail, tıpkı gereçlerle AIDS hastalığına yol açan HIV virüsüne sahip bayanların da sünnet edildiğini hastalığın yayılmasına neden olunduğunu vurguladı.
Somalilandli bayan doktora nazaran, bir öbür olumsuzluk da, sünnet nedeniyle bayanların doğum kanalının ziyan görmesi. Bu durum, doğum sırasında hem bebeğin hem de annenin sıhhatini tehlikeye atıyor. Hollanda Temsilciler Meclisi, giderek artan bayan sünneti sorunu konusunda hükümete, daha fazla tedbir alma daveti yaptı.
“KADIN SÜNNETİ” NE DEMEK?
Kamuoyunda “kadın sünneti” olarak da bilinen bu uygulama, bayanların dış genital bölgesinin taammüden kesilmesi ya da çıkarılması demek.
Çoklukla klitoris yahut vajina dudaklarının kesilmesini içeriyor. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), “tıbbi olmayan nedenlerle bayanların üreme organlarını yaralayan her türlü prosedürü” genital sakatlama kategorisinde kıymetlendiriyor.
Bu uygulamaya maruz kalan bayanlardan biri olan Mısırlı blogger ve sinema imalcisi Omnia İbrahim, bunun çok huzursuz edici ve bayanların bağları ve kendileri hakkındaki fikirleri bakımından ziyan verici olduğunu söylüyor.
“Buz kübüne dönüyorsun. Hiçbir şey hissetmiyor, kimseyi sevemiyor, dilek duyamıyorsun” diyor.
Omnia, yetişkin hayatı boyunca “kadın sünnetinin” ruhsal tesirinde kaldığını söylüyor. İçinde yaşadığı toplumun “İnsan vücudu seks demektir ve seks günahtır” öğretisiyle büyüdüğünü ve “bedenini lanetlenmiş olarak gördüğünü” anlatıyor:
“Kendi kendime soruyordum: Korkmam gerektiğini söyledikleri için mi seksten nefret ediyordum, yoksa canım mı istemiyordu?”
Kenyalı Bishara ise BBC’ye konuşurken kendisinin dört öbür kız çocuğuyla birlikte “sünnet edildiğini” söylüyor. “Gözlerimi ve ellerimi bağladıktan sonra bacaklarımı iki yana açtırıp labyamı (vajinanın dudak kısımları) kestiler.”
“Birkaç dakika sonra keskin bir ağrı hissettim. Bağırdım çağırdım fakat beni duyacak kimse yoktu. Kalkmaya çalıştım lakin biri bacaklarımdan tuttu.”
“Olabilecek en ağır tıbbi müdahalelerden biri olduğu üzere, hiç hijyenik değildi. Oradaki tüm kızlarda da birebir kesici aleti kullandılar.”
Ağrı kesici olarak kullandıkları, klasik bir bitkisel kürden ibaretti: “Yerde bir çukur, çukurda ise bu bitki vardı. Bacaklarımı keçi üzere bağlayıp üzerime sürdüler. ‘Sıradaki, sıradaki’ diye bağırıp öbür kızları aldılar sonra.”
“Kadın sünneti” pek çok ülkede yasak olsa da, Afrika, Asya ve Orta Doğu’da nizamlı olarak yapılan bir süreç.
Bu ülkelerden dünyanın öbür yerlerine göç eden kümeler ortasında da yaygın.
KADINLAR NEDEN SÜNNET EDİLİYOR?
“Kadın sünneti”nin farklı nedenleri olabiliyor: Toplum tarafından kabul edilme isteği, dini inançlar, hijyen konusundaki yanlış bilgiler, bakireliğin korunması, bayanı “evlenilesi” kılmak, erkeğin cinsel zevkini artırmak bunlardan kimileri.
Kimi kültürlerde bu, yetişkinliğe geçiş ritüeli ve evlenmeden evvel yapılması gereken bir ön süreç olarak görülüyor.
Sıhhat yahut hijyenik açıdan rastgele bir yararı olmasa da, bu süreci uygulayan toplumlar bayan vajinasının kesilmesi gerektiğine inanıyor ve “sünnet” olmayan bayanlar sıhhatsiz, pis ya da bedelsiz olarak görülebiliyor.
Çoğunlukla kişinin istek ve iradesi dışında uygulanıyor. Sıhhat vazifelileri bu uygulamayı bayana karşı bir tıp şiddet ve insan hakları ihlali olarak görüyor. Çocuklara uygulandığınıda ise çocuk istismarı olarak görülüyor.
“Kadın sünnetinin” (genital sakatlama) 4 türü
1. Klitoridektomi:Hassas klitoris bölgesi ve etrafındaki derinin tamamı ya da bir kısmının kesilip alınması.
2. Eksizyon: Klitorisin bir kısmı ya da tamamı ile vajinadaki iç dudakların (labya minora) kesilip alınması.
3.İnfibülasyon: Hem iç dudak hem de vajinayı çevreleyen dış dudakların kesilmesi, yapılarının değiştirilmesi. Bu süreç çoğunlukla küçük bir delik bırakacak halde dikilmeyi de içerir.
Bu uygulama epey ağrılı olduğu üzere enfeksiyon riski de barındırır. Vajina ve idrar yolu ortasında yalnızca adet kanaması ve idrarın çıkması için küçük bir aralık bırakılır.
Bu aralık o kadar küçüktür ki bazen cinsel bağ ve doğum için kesmesi gerekebilir. Bu durum, doğumlarda hem bebek için hem de anne için risk yaratıyor.
4.Klitoris ya da genital bölgenin delinmesi, kazınması ve oyulması üzere ziyanlı süreçlerin tamamı.
HANGİ ÜLKELERDE UYGULANIYOR
UNICEF ve Dünya Sıhhat Örgütü’nün çalışmasına katılan bayanların birçok, kendi toplumları içinde “kadın sünneti” hakkında konuşmanın bir tabu olarak görüldüğünü söylüyor. Bu nedenle bu mevzuda verilen sayılar kestirimlere dayanıyor.
Bazen bayanlar dışarıdan tenkide maruz kalma endişesiyle bu bahiste açıktan konuşmuyor. Bazen de, sürecin yasa dışı olduğu yerlerde, ailelerinin yahut sünneti yapan toplum üyelerinin koğuşturmaya uğramasına neden olma korkusu hakim olabiliyor.
BM’e nazaran, Afrika ve Orta Doğu’daki 30 ülkede ağırlaşmış olsa da bayan sünneti Asya ve Latin Amerika’daki kimi ülkelerde de uygulanıyor. Ayrıyeten Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yaşayan göçmen nüfus içinde de bu uygulamaya rastlanıyor.
UNICEF’in Afrika ve Orta Doğu’da 29 ülkeyi kapsayan raporunda, bu ülkelerin 24’ünde “kadın sünnetine” karşı yasal düzenlemeler olmasına karşın hala yaygın olarak uygulandığı söz ediliyor.
Bu hususta uzman avukat Charlotte Proudman, bu sürecin yasak olduğu İngiltere üzere ülkelerde, giderek artan halde bebeklerde uygulandığını ve kız çocukları şimdi okula başlamamış olduğu yahut yetkililere bildirecek yaşta olmadıkları için de “tespit edilmesinin neredeyse imkansız olduğunu” tabir ediyor.
Bir mühlet evvel Uganda kökenli bir anne, üç yaşındaki kızını “sünnet” ettirdiği için İngiltere’de hatalı bulunan birinci kişi oldu. Bu husustaki mahkeme kararı 8 Mart’ta açıklanacak.
