SIHHAT Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özsu, Türkiye‘de birinci olumlu olayın tespit edilmesiyle birlikte test kriterlerinin de değiştiğini söyleyerek “Eskiden son 14 gün içinde riski yüksek ülkelerden gelmiş olan ve belirtileri gösteren şahıslara test yapıyorduk. Artık hangi ülke olduğu fark etmeksizin son 14 gün içinde gelmiş ve belirtileri göstermiş olmak kâfi. İlerleyen günlerde bu kriter daha da genişletilebilir ve yurt dışına çıkmış olma koşulu da aranmayabilir. Yani artık daha çok şahsa test yapma gündemimize girmiştir” dedi.
Akciğer Sıhhati ve Ağır Bakım Derneği (ASYOD) tarafından Antalya’da gerçekleştirilen Ulusal Akciğer Sıhhati Kongresi’ne katılan Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Tevfik Özsu, “Ülkemizde olumlu olayın çıkmasının akabinde test tarifleri da dün değişti. Yeni rehbere nazaran test popülasyonunun endikasyonu genişletildi. Buna nazaran daha çok sayıda şahsa artık test yapılacak. Evvelden yalnızca son 14 gün içerisinde koronavirüs açısından riskli ülkelerden ülkemize giriş yapmış olan ve belirtileri gösteren kuşkulu hadiselere test uygulanıyordu. Artık ülkeye bakmaksızın son 14 gün yurt dışı dönüş öyküsü olan ve belirti taşıyan herkese uygulanacak. Ayrıyeten bu bireylerle teması olmuş bireyler de teste tabi tutulacak” dedi.
DAHA ÇOK BİREYE TEST YAPILACAK
Test sayısının artmasının olay olma mümkünlüğünü da artırdığına işaret eden Prof. Dr. Özlü, “Daha çok hadiseyi yakalamak değerli. Fakat şöyle bir durum var, bunu vurgulamamız lazım. Türkiye’de şimdi bir salgın yok. Kuşkulu olguların hepsine bu test yapıldı ve şimdiye kadar da tek bir müspet hadisemiz çıktı. Şayet müspet çıkması gereken şahıslar olsaydı, bunlar da zati risk kümesi olan ve hadise tarifine uyan kimselerdi ve bunları da yakalardı. Bu test bir tarama aracı olarak kullanılamaz. Yani herkese test, uygun değil, ekonomik de değil, bu türlü kullanan da yok dünyada. Lakin semptomu olan şahıslara bunu yapabiliriz. Lakin ilerleyen süreçte yerli olgular da çıkmaya devam ederse yurtdışı ile teması olmayan olguların sayısı artarsa, Türkiye’de virüsün dolanıma girdiğini fark edersek, daha fazla şahsa test yapmak gündemimize girebilir ve bu tarif değişebilir” sözlerini kullandı.
TOPLU TAŞIMA KULLANMADAN SIHHAT KURUMUNA BAŞVURUN!
Şüpheli belirti gösteren vatandaşların nasıl davranması gerektiğini de anlatan Prof. Dr. Tevfik Özsu, hastaneye müracaat yapılacaksa toplu taşıma araçlarının kullanılmaması gerektiğini belirterek şu ikazlarda bulundu: “Diyelim ateşiniz var, kuru öksürüğünüz var, teneffüs probleminiz var ve birebir vakitte da 14 gün içinde yurt dışından dönmüşsünüz yahut bu türlü biriyle temas hikayeniz var. O vakit yapmanız gereken şey, çabucak bir maske kadronuz ve toplu taşıma aracı kullanmadan mümkünse kendi aracınızla sıhhat kurumuna gitmeniz. ya da en yakın sıhhat kurumuna başvurmanız… Oraya gittikten sonrasının idaresi ilgili sıhhat kurumundaki bireylerce yapacaktır. Bütün sıhhat çalışanları bu hususta bilgilendirildi ve nasıl hareket edeceklerini biliyorlar. Toplu taşıma araçlarının kullanılmaması kıymetli bir husus. Kliniğimiz ağırsa, önemli bir teneffüs kahrı yaşıyorsanız, morarma, baş dönmesi, bayılma üzere durumlar da varsa 112’yi aramak gerekiyor. Lakin 112’yi standart bir rutin taşıma aracı olarak kullanmamak gerekiyor. Genel durumu düzgün olan hastaların kendi imkanlarıyla mümkün olduğunca etrafla çok temas etmeden sıhhat kurumlarına gitmesi daha uygun. Kişi, daha konutta bile olsa maskeyi çabucak takmalı ki aile halkını da koruyabilsin.”
ALTI VİLAYETTE LABORATUVAR VAR
Testlerin merkezi laboratuvarda yapıldığını fakat gereksinim halinde öteki laboratuvarların da devreye girebileceğini anlatan Prof. Dr. Tevfik Özlü, sürecin nasıl işlediğini ise şöyle özetledi: “Şu geldiğimiz basamakta artık İstanbul’da bir laboratuvar oluşturuldu, orada da yapılıyor. Ayrıyeten Erzurum’da bir laboratuvar oluşturuldu orada da yapılabiliyor. İzmir, Adana’da ve Samsun’da da her şey hazır, ilerleyen süreçte muhtaçlık duyulursa oralarda da test yapılabilecek. Lakin örnekler şu anda Ankara’daki merkez laboratuvara gidiyor ve orada bakılıyor. Süreç de şöyle işliyor: Hasta mümkün olay tarifine uyuyorsa çabucak hem teneffüs sistemi enfeksiyonlarına yol açabilecek öbür bakteri ve virüslere ilişkin testler yapılıyor hem de yeni koronavirüs testi için örnekler alınıyor. Bu örnek Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’nün uyumu ile çabucak merkez laboratuvarına uygun şartlarda gönderilir. Bu örneklerin nasıl alınacağı, hangi şartlarda koruma edileceği, nasıl taşınacağı, hepsi bir kurallar çerçevesinde yürütülür. Merkez laboratuvar da bu örnekleri çabucak çalışıyor, 2-3 saat içinde sonuç elde edilebiliyor artık. Şayet negatif gelirse test sonucu, hasta da kuşkulu hadise ise ikinci bir örnek daha alınıyor ve bu da negatif gelirse o vakit hasta negatif denebiliyor. Fakat bu mühlet içerisinde de hasta izole ediliyor. Durumu yeterliyse kendi meskeninde, teneffüs külfeti vs yaşıyorsa hastanede izolasyon altında takip ediliyor. Olumlu çıkan hadisenin takibi ise kliniğine ve kimi bulgulara nazaran yapılıyor. Ateşini düşmesi, öksürüğünün kaybolması, radyolojik bulguların gerilemesi ve akabinde yeniden iki kere tekrarlanan testinin negatif çıkması gerekiyor. Semptomlar bitmiş olsa da test kesinlikle iki defa tekrarlanır zira bazen olumlu çıkabiliyor. O nedenle birkaç gün daha takibi gerekebiliyor.”
OKULLARIN TATİL EDİLMESİ İÇİN MATEMATİK BİLGİLERE BAKIYORUZ
Okulların tatil edilmesi için daha çok bilgiye muhtaçlık olduğunu da anlatan Prof. Dr. Özlü, şunları söyledi: “Bugün için bunu vakti gelmiş midir gelmemiştir şimdi net değil. Kimi önlemleri vakti gelince almanız değerli. Türkiye bugüne kadar gerçek vakitte yanlışsız önlemleri alarak bu salgının Türkiye girişini gecikmiştir. Bu evrede da okullardaki bulaşmayı engelleyecek formda bir tatil gündeme gelsin mi, bu hususta varsayım yahut varsayım üzerinden hareket etmek gerçek değil. Bilgilere gereksinimimiz var. Okulda tehdit oluşturacak seviyede bir yaygınlık olur mu bunun matematiksel hesapları var ve bunlara nazaran bir karar verilecektir. Bana nazaran okullar devam etsin ya da hayır kapatalım halindeki kuru tartışmalarla karar verilemez.”
– Karabulut
Kaynak: DHA
