Çocukların palavraya başvurmasının nedenlerinden birinin okul sürecinde yaşanılan zorluklar olduğunu belirten Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seheryeli Yılmaz, “Okulda arkadaşlarıyla yaşadığı sıkıntılar, ailesi ve öğretmeninin onu anlamadığını düşünmesi, birtakım derslerde zorlanması, uykusunu alamaması çocuğu palavraya sevk edebilir” dedi.
Küçük çocukların palavrayla gerçeği ayırt edemeyeceklerini söz eden Emsey Hospital Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seheryeli Yılmaz, anne ve babalara çocuğun kendisini güç durumdan korumak için yanlış bilgi vermesini ‘yalan’, çocuğu da ‘yalancı’ olarak adlandırmamalarını tavsiye etti. Çocukların söylediği palavraların pak ve hayal dünyasından kaynaklandığını ve sıklıkla olumsuz sonuçlardan kaçma hedefi taşıdığını anlatan Uzm. Dr. Seheryeli Yılmaz, “Öncelikle ebeveynler çocuğunu yeterli tanımalı ve ona karşı sakin ve hassas olmalıdır. Çocuğunuzun palavra söylemesi durumunda; çok reaksiyon göstermeden, sakin ve hoşgörülü bir yaklaşımda bulunmak ve çocuğunuzla bu mevzuyu konuşmak kıymetlidir. Aksi halde çocuk anne-baba öfkesinden kendini korumak için palavra söylemeye devam edebilir” diye konuştu.
OKULA GİTMEMEK İÇİN MAZERETLER SIRALAYABİLİRLER
Çocukların palavraya başvurmasının sık nedenlerinden birinin okul sürecinde zorlanmalar olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Seheryeli Yılmaz, çocuğun sergilediği davranışları şöyle sıraladı:
“Okulda arkadaşları ortasında yaşadıkları problemler, öğretmeni tarafından anlaşılmadığını düşünmesi, birtakım derslerde olan zorlukları, uykusunu alamaması, çeşitli korkuları ve o gün için diğer planlar kurması çocuklarda okula gitme isteksizliğini tetikleyebilir. Yeni bir ortama girme, yeni arkadaşlarla tanışmak herkes için birebir derecede kolay olmayacaktır. Çocuklarda okula gitme isteksizliği (okul reddi) (okul fobisi) durumunda ‘anne başım dönüyor, karnım ağrıyor’ üzere şikayetler olabilir. Vakit zaman bu şikayetler ebeveynler tarafından “okula gitmemek için bahane” biçiminde de yorumlanabilir. Bu şikayetlerin hem psikiyatri hem öteki tıp alanları açısından araştırılması kıymetlidir. Zira ‘yalan söylemek ve mazeret uydurmakla’ suçlanan çocuk kendini bedelsiz hisseder. Bu süreçte yapılması gereken şey çocukla sağlıklı bir irtibat kurmaya çalışmak, onu dinlemek ve ona gerekli tıbbi ve ruhsal dayanağı sunmaktır.”
“MÜKEMMELLİYETÇİ OLMAKTAN VAZGEÇİN”
Anne ve babaların mükemmeliyetçi yaklaşımları ve yüksek beklentilerinin, çocuğun palavraya başvurmasını kolaylaştıracağını tabir eden Uzm. Dr. Yılmaz, “Çocuklarda yalan söyleme davranışının, aile ve etrafından kaynaklanan ağır beklentilerle bağlantısı olabilmektedir. Anne-baba mükemmeliyetçi olmaktan vazgeçtiğinde çocuğun palavraya başvurma muhtaçlığı azalmaktadır. Onu şartsız sevdiğinizi hissettirin; çocuğunuzun ona olan sevginizin, muvaffakiyet yahut başarısızlıkla ilgili olmadığını bilmesi değerlidir. Çocuklarınızı diğerleriyle kıyaslamayın ve onlardan başarabilecekleri şeyleri bekleyin” tavsiyesinde bulundu.
“ANNE VE BABA AYNA VAZİFESİ GÖRÜR”
Dürüstlüğün kıymetini anlaması ve itimat hissinin sağlıklı gelişebilmesi için anne ve babalar, aile büyükleri ve etraftakilerin çocuğa palavra söylememe konusunda örnek olması gerektiğini vurgulayan Yılmaz, anne-babanın söyleyemediği şeyleri çocuk aracılığıyla söyletmesinin yanlışsız olmadığını aktardı. “Çocuğunuzdan “annem şu an konutta değil” demesini istemek, ya da çocuğunuza “bu yaptığımız ortamızda kalıyor babana yahut hiç kimseye söylememelisin, kimse duymasın” halindeki palavra ve bilgi saklamaya yönelik yaklaşımlarda bulunmaktan kaçınmak önemlidir” dedi. Yılmaz, “Çocuğunuza büyükler de söylese, palavranın güzel bir şey olmadığı bildirisini vermeniz kıymetlidir. Hangi yaşta olursa olsunlar, anlayabilecekleri kadarı ve anlayabilecekleri haliyle çocuklara doğruyu söylemek gerekir” tabirlerini kullandı.
“ONU YALANCILIKLA SUÇLAMAYIN”
Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Seheryeli Yılmaz son olarak ailelere şu tavsiyelerde bulundu:
“Çocuğun içinde bulunduğu düşünce ve dertleri sizinle paylaşabileceği ortamı oluşturarak, onu dinleyerek tahlil yolu bulmasına yardımcı olun. Çocuğunuzun palavra söylediğini anladığınızda onu asla ‘yalancısın sen’ diyerek suçlamayın. Bu süreçte palavra söylemenin yanlış bir şey olduğunu ona sevgiyle anlatın. Çocuğunuzun kendisini inançta hissetmesi ve ne yaparsa yapsın sizin ona olan sevgi ve dayanağınızı geri çekmeyeceğinizi bilmesini sağlayın. Çocuğunuza, gerçeği söylerse kızmayacağınızı ve sizin için gerçeğin her şeyden daha değerli olduğunu anlatın. Sonra sakince çocuğunuzu dinleyin, suçlamak yerine; yanlış davranışa ve sonuçlarına odaklanın.”
Kaynak: DHA
