Türkiye‘de bebek ölümlerinin yaklaşık yüzde 65’inin prematüre doğumdan kaynaklandığını lisana getiren Neonataoloji Uzmanı Prof. Dr. Nurdan Uraş, “10 bebekten 1’i prematüre doğuyor. Bu bebeklerin ileriki yaşlarda sıhhat sıkıntıları yaşamaması için denetimlerinin ilkokul çağına kadar aksatmadan yapılması gerekiyor” dedi.
Son istatistiklere nazaran Türkiye’de yılda yaklaşık 1,5 milyon doğum gerçekleşiyor ve bebeklerin yüzde 11’i prematüre olarak dünyaya gözlerini açıyor. Yeni doğan ağır bakım ünitelerinde tedavi ve bakımları gerçekleştirilen prematüre bebekler için “1. Ulusal Yeni Doğan Ağır Bakım Ünitesi Hemşireliği Sempozyumu” gerçekleşti. İstinye Üniversitesi Hastanesi Bahçeşehir Liv Hospital’da gerçekleşen sempozyuma Türkiye’nin pek çok yerinden iştirak oldu. Prematüre bebeklerin büyük bir çoğunluğunun ağır bakım ünitelerinde yattığını belirten İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Neonatoloji Uzmanı Prof. Dr. Nurdan Uraş, “Prematüre bebeklerin yarısı bin 500 gramın altında olup ağır bakım ünitelerine alınıyor ve tedavileri yapılıyor. Ağır bakıma giren 23-24 haftalık bir bebek, yaklaşık yüzde 60-70 oranında yaşayabilme ihtimaline sahip. Prematüre bebeklerin taburcu olduktan sonra birinci bir yıl içerisinde hayatını kaybedebildikleri de gözlemleniyor bu yüzden adolesan yaş kümesine kadar takip edilmeleri gerekiyor” sözlerini kullandı.
PREMATÜRE DOĞUM HER YIL ARTIŞ GÖSTERİYOR
Prematürenin Türkiye’nin kıymetli problemlerinden biri olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Nurdan Uraş, “Şu anda yaklaşık yüzde 65 oranında bebek vefat sebepleri de prematüre oluyor. Prematüre doğumun sebebi tam olarak bilinmiyor, hala sebebi bilinmeyen ve önlenemeyen bir durum. Annenin yaşamış olduğu kimi hastalıklar; annenin sigara kullanımı, annenin geçirmiş olduğu enfeksiyonlar, prematüre doğumu tetikliyor. Prematüre doğum sayısı da her yıl gittikçe artış gösteriyor. Prematüreyi önlemeyle ilgili hem literatürde, hem ülkemizde, hem de yurtdışında pek çok çalışmalar mevcut lakin ortak bir görüş birliğine şimdi varılmış değil. Prematüre doğum, hala sebebi bilinmeyen, önlenemeyen ve öngörülemeyen bir sorun olarak giderek ehemmiyetini korumakta” dedi.
“YÜZDE 70 YAŞAMA İHTİMALİ”
Yeni doğan ağır bakım ünitelerinin büyük bir kısmının prematüre bebeklerden oluştuğunu vurgulayan Prof. Dr. Uraş, bu bebeklerinin ömür oranlarının giderek arttığını söyledi.
Uraş, “Gebelik haftası ne kadar azalırsa; doğum yükü ne kadar düşük olursa bebeklerin hayat oranları da giderek azalıyor fakat bilhassa yeni doğan alanındaki son 20-30 yıldaki gelişmelerle birlikte bu bebeklerin yaşam kalitesi, hayat oranlarının arttığı ve ömür kalitelerinin yükselmeye başladığı görülüyor. Ağır bakıma giren 23-24 haftalık bir bebek, yaklaşık yüzde 60-70 oranında artık yaşayabilme ihtimaline sahip ve taburcu olabiliyorlar. Bu bebekleri 32 haftanın altındaki bebekler olarak kabul edersek, ömür oranları tekrar yüzde 70-80’lere kadar yükselmekte. Hasta taburcu olduktan sonra da bu bebeklerin bakımı çok önemli” ifadelerini kullandı.
“KONTROLLERİN OKUL ÇAĞINA KADAR YAPILMASI ŞART”
Prematüre bebeklerin taburcu olduktan sonra birinci bir yıl içerisinde hayatını kaybedebildiklerini söyleyen Prof. Dr. Uraş, sözlerini şöyle tamamladı:
“Ani bebek mevti sendromu bu bebeklerde çok olabiliyor. Prematüre bebeklerin hayat kalite oranlarının artmasıyla birlikte, ömür kalitesini arttırmak da bizim amacımız. Bunların bedensel ve zihinsel engelli olmaması, topluma sağlıklı bireyler olarak yetişmesi için de yine taburculuk sonrası bakım süreçlerini de devam ettirmek gerekiyor. Prematüre bebeklerin adolesan yaş kümesine kadar takip edilmeleri gerekiyor. Bilhassa bu bebeklerin rutin takiplerini ilkokul çağına kadar devam ettiriyoruz zira okul yaş devrinde dikkat eksikliği ve hiperaktivite, bedensel yahut zihinsel sorunlar, başka sıkıntılar yaşanabilir. İşitsel, görsel sorunlar, körlük üzere sıkıntılar da görülüyor. Bu yüzden bu bebeklerin takibi adolesan yaş grubuna kadar devam etmeli.”
PÜF NOKTA: ÇOK UYGUN MÜŞAHEDE, AZ TEMAS
Hastanenin hasta bakım hizmetleri müdürü Şenay Gelir ise, yeni doğan ağır bakım ünitelerinde bakanlık kriterlerinin temel alındığına dikkat çekti.
Prematüre bebeklerle ilgili doktorların, hemşirelerin ve ailenin çok güzel ekip çalışması yapması ve ailelerin sabırlı olması gerektiğini söyleyen Gelir, “Üniteler, izolasyon odası olan, kendi de izole, dışarıyla temas etmeyen, tüm enfeksiyon kurallarının uygulandığı, tanımlanmış çok özel ünitelerdir. Enfeksiyon riski çok kritik bir durum. Bakımdaki en kıymetli ve en kritik nokta ise; çok uygun müşahede, delile dayalı hemşirelik ve az temastır” tabirlerini kullandı.
– Karaköse
