Zeytinyağı, soframızdaki besinlerden sıhhat eserlerine kadar geniş bir yelpazede kendisine yer buluyor. Birçok hastalığa karşı kalkan misyonu görmesi, zeytinyağını sıhhatimiz için vazgeçilmez besinlerden biri haline getiriyor. Zeytin açısından epeyce güçlü bir coğrafyada yaşıyor olmak da zeytinyağından faydalanmak için büyük avantaj sağlıyor. Fakat bu faydayı azamî seviyede sağlamak ismine zeytinyağı alırken, saklarken ve tüketirken kimi kurallara uymak gerekiyor.
KALİTEYİ ASİTLİK DERECESİ BELİRLİYOR
Konutumuzun ve kültürümüzün vazgeçilmez kesimi zeytinyağının natürel, natürel birinci, organik natürel, erken hasat, soğuk sıkım, rafine, riviera üzere birçok çeşidi bulunmaktadır. Doğru seçimi yapabilmek ismine bilinmesi gereken şeyler aslında hayli kolaydır. Zeytinyağı oleik asit denen yağ asidinden varlıklı bir besindir. Oleik asidin yağ içerisinde birçok formu bulunur lakin hür formu, ne kadar az olursa zeytinyağının lezzeti ve kalitesi o kadar çok olur. Zeytinyağı kalite kriterlerinde başta gelen asitlik derecesi, özgür oleik asit formu ile belirlenmektedir.
RİVİERA ZEYTİNYAĞI TERCİH ETMEYİN
Natürel sızma zeytinyağı, tadında ve kokusunda kusur olmayan asitlik derecesi yüzde 0,8 oranında olan, yemeklerden salatalara kadar tüm besinlere eklenebilen sınıfının en kaliteli versiyonu olarak bilinmektedir.
Rafine zeytinyağının asitlik derecesi % 0,3’tür. Zeytinin ham yağının bozulmadan farklı metotlarla rafine edilmesi ile elde edilir. Yemeklerden daha fazla kızartmalarda tercih edilmektedir.
Riviera zeytinyağı, rafine zeytinyağı ile farklı zeytinyağlarının karıştırılması ile elde edilmektedir. Yani tek çeşit saf eser değil karışım ile oluşturulmaktadır. Asitlik derecesi ortalama %1,5 oranındadır. Bireylerin tercihine nazaran yemeklere eklenebilir.
Oleik asit ölçüsünün zeytinyağındaki tadı damak tadıyla algılanabilecek yahut ayırt edilebilecek seviyede değildir. Fakat seçim yaparken etiket üzerindeki bilgileri göz önünde bulundurmak kaliteli bir yağı tercih edebilmek ismine değerlidir. Etikette bulunan üretim yılı, dolum yılı, son kullanma tarihi üzere başka bilgilere dikkat edilmesi gerekmektedir. Hangi sistemle elde edildiği hakkında bilgi tekrar etiket üzerinde vardır. Burada tercihimiz soğuk sıkım zeytinyağı olmalıdır. Renk zeytinyağı için bir kriter değildir. Her çeşit zeytinyağı hasat yahut işlemeden kaynaklı yahut zeytin çeşidine nazaran farklı renkler de olabilir. Etiket üzerinde katkı yahut hami husus içermediğine dair ayrıntı bilgiler mevcuttur, satın alırken bunlara da dikkat etmek yararlı olacaktır.
“ERKEN HASAT” EN YÜKSEK BESLEYİCİLİĞE SAHİP
Bu sınıflandırmadan biraz daha başka tutulması gereken bir öbür çeşit ise “erken hasat” zeytinyağıdır. Zeytinlerin koyu rengini almadan çabucak evvel ekseriyetle Ekim ayında hasat edilmesi ile yapılmaktadır. Erken hasatlarda zeytin ölçüsü ile yağ ölçüsü yanlışsız orantılı değildir. Birebir ölçüde yağ için daha fazla zeytin kullanılmaktadır. Bu nedenle öteki tüm çeşitlere nazaran maliyeti yüksektir. Fakat besleyiciliği başka yağlara nazaran çok daha yüksektir.
KOYU CAM ŞİŞE YA DA PASLANMAZ KROM NİKEL TENEKE KUTULARDA KORUMA EDİN
Yanlışsız zeytinyağı seçilip mutfağa geldiğinde korumasında da uyulması gereken bir kadro kurallar bulunmaktadır. Zeytinyağını ışıktan, nemden, kokudan mümkün olduğunca uzak tutmak ve saklama ısısının bedellerini sabit hale getirmek kıymetlidir. Zeytinyağı en güzel koyu renk cam şişelerde yahut paslanmaz krom nikel teneke kutularda koruma edilmelidir. Saklama ısısı bulundurduğumuz ortama nazaran 14-22 derece civarında olabilir. Unutulmamalıdır ki zeytinyağı hava ile uzun vadeli temas ederse oksitlenme başlar yani yağ acılaşır ve bozulur. Bu nedenle kapakları kesinlikle kapalı olmalıdır.
AKDENİZ TİPİ BESLENME ÜSLUBUNUN EN KIYMETLİ AKTÖRÜ
Güçlü içeriği ile bağışıklık sisteminin dostu olan zeytinyağı, polifenol bileşiklerden de hayli zengindir. Tıpkı vakitte içeriğinde tokoferol yani E vitamini bulunmaktadır. Zeytinyağlarının güçlü antioksidan aktiviteleri, günlük hayatta hava kirliliği, etraf kirliliği, gerilim, sigara, berbat beslenme ve birçok tesirin bedende yarattığı özgür radikallerin oluşumunu önlediği ve bu oluşumları yok ettiği kesin olarak kanıtlanmıştır. Kalp damar hastalıklarında tesirli olduğu üzere bilhassa Akdeniz tipi diyet tekliflerinin en güçlü casuslarından biri zeytinyağıdır. Bu nedenle zeytinyağının mutfaklarda değerli bir yeri olmalıdır.
DENETİMLİ TÜKETİN
Tüm bunların yanında bitkisel olması nedeniyle zararsız kabul edilen zeytinyağının tüketim ölçüsü yeniden de denetimli olmalıdır. Günlük tüketimi aşikâr bir limit altında yapmak, vakit zaman göz kararı yerine kaşık ölçüleri kullanmakta yarar vardır. Sıhhat sorunu olmayan bir birey günde ortalama 1–2 yemek kaşığı zeytinyağı tüketebilir. Lakin bu ölçü değerlendirilirken kullanılan farklı yağlar ve besinlerin içeriğinde hali hazırda var olan yağları da göz önüne almak gerekmektedir.