BAKIRKÖY Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sıhhati ve Hudut Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Teknoloji/İnternet Bağımlılığı Kısım Lideri Doç. Dr. Caner Mutlu, önceki hafta piyasaya sunulan ve pekçok mağazada tükenen telefon tablet tutuculu mama sandalyelerine karşı aileleri uyardı. Keyifli, “Telefon tablet tutuculu mama sandalyesi, oto koltuğu aparatı, hatta biberon tutucu bile var. Çocukların erken yaşta teknoloji ile tanışmaları bu formda sağlanıyor. Çok erken ve daima maruziyet, teknoloji bağımlılığına yatkınlık oluşturuyor” dedi.
Geçen hafta bir zincir mağazanın satışa sürdüğü ve birkaç saat içinde pekçok mağazada tükenen mama sandalyeleri, daha bebeklik çağından itibaren teknoloji-internet maruziyetine neden olması bakımından tartışma konusu oldu. Bahisle ilgili kıymetlendirme yapan Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sıhhati ve Hudut Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Teknoloji/İnternet Bağımlılığı Kısım Lideri Doç. Dr. Caner Mutlu, bu tip kullanımların yanı sıra ödül hedefli da teknolojik eserlerin çocuklara sunulduğunu vurgulayarak, “Mesela çocuk âlâ bir karne ile geliyor, tamam sana bu yaz en düzgün bilgisayarı alacağım diyor ebeveyn. Bunun da bir limiti yok ki. Biz çoklukla hudut koymayı maç başladıktan sonra yapıyoruz. Çocuk ve ergenler, nörobiyolojik olarak bağımlılıklara daha yatkın. Bunlara maruziyet ne kadar geç olursa o kadar daha âlâ. 3 yaşa kadar esasen katiyen önerilmiyor lakin bu yaştan itibaren mühletlere uygun bir formda, daha çok eğitici emelli kullanım daha sağlıklı” dedi.
BÖBREK YETMEZLİĞİ BİLE GELİŞEBİLİYORBağımlılık polikliniğine başvuran çocukların yüzde 90’ında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yahut depresyon üzere altta yatan diğer psikiyatrik ögelerin görüldüğünü söyleyen Doç. Dr. Mutlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sosyal anksiyetesi olabiliyor. Ayrıyeten yalnızca ruhsal değil, fizikî hastalıklara da yol açabiliyor teknoloji bağımlılığı. Göz sorunları, ortopedik problemler, omurga sorunları, uzun müddet oturmaya bağlı olarak sıvı alımının azalmasıyla bir arada önemli böbrek sıkıntıları, hatta böbrek yetmezliği gelişebiliyor. Kemik kitlesinin azalması yani osteoporoz ve hareketsiz yaşama bağlı obezite gelişebiliyor.”ERKEKLER DAHA YATKIN KIZLARDA DAHA ŞİDDETLİNörogelişimsel hastalıklara erkeklerin daha yatkın olduğunu belirten Doç. Dr. Mutlu, “İnternet bağımlılığı ve daha birçok bağımlılık cinsine erkekler daha yatkındır biyolojik olarak. Ancak bağımlılık başlamışsa da hormonal nedenlerden kızlarda daha şiddetli seyreder. Bazen o denli oluyor ki çocuklarda bu mahrumluk o denli yaşanıyor ki çocuklar da aileye, ‘vermezseniz kendimi atarım, kendime ziyan veririm, kendimi öldürürüm’ üzere reaksiyonlar verebiliyor. Bu, aileleri hakikaten sıkıntı durumda bırakan bir durum. Bazen çocuk ekran karşısından ayrılmamak için tuvalete dahi gitmiyor, tüm muhtaçlıklarını medya başında gerçekleştiriyor” diye konuştu.YAŞLARA NAZARAN ÖNERİLEN MÜDDETLERİ AŞMAYINDoç. Dr. Caner Mutlu, ailelere şu ikazlarda bulundu: “Teknoloji kullanımı için yaşlara nazaran önerilen müddetler var. Bilhassa 0-3 yaşta teknoloji kullanımı önerilmez. Her türlü aygıtı kastediyoruz burada, televizyon, tablet, bilgisayar, telefon, laptop, hepsini kapsıyor. Ekran maruziyeti yani. 3-6 yaş ortasında günde toplam ortalama 45 dakika, ilkokulda daha çok 45-50 dakika; 9-12 yaş kümesinde 60-70 dakika; ergenlikle birlikte ise 2 saate yakın olmalı toplam mühlet. Çocuklarda çok şeyi pahalandırmak gerekiyor. Birtakım çocuklar daha fazla yatkın oluyor. Dürtülerini, davranışlarını denetim etmekte zorlanan, dikkat sorunları, toplumsal alaka sorunları, aile içi çatışmalar yaşayan çocuklarda teknoloji ve interneti berbata kullanma ihtimali daha fazla oluyor. İnternet kullanımını 4 kademede ele alıyoruz. Yalnızca muhakkak gereksinimleri karşılamak için yapılan kullanım birinci basamak, ikinci kademede bu kullanım biraz daha sıklaşır, hazza yanlışsız kayma başlar. Üçüncü etapta ebeveynle çatışmaları ön planda görürüz. Berbata kullanım etabıdır bu. Müddetin kıymetli derecede arttığı, teknolojiden uzak kalmanın zorlaştığı, kendini yatıştırmanın sıkıntı olduğu, aile içi çatışmaların arttığı ve okul, arkadaş münasebetlerinin bozulduğu son kademe ise bizim için artık bağımlılık evresidir.”BAĞIMLILIK TEDAVİSİ ÇOK UZUN BİR SÜREÇİnternet ve teknoloji kullanımında içeriği denetim etmenin çok kıymetli olduğuna vurgu yapan Doç. Dr. Caner Mutlu, sözlerini şöyle noktaladı: “Çocuğum ne yapıyor, nerelere giriyor, kimlerle konuşuyor, neler izliyor bunları velinin çok yakından takip etmesi gerekiyor. Tedaviye gelirsek, çocukla işbirliği olmadan bu iş çözülmüyor. Yani ya saklayalım, her şeyi kapatalım, kaldıralım ile olmuyor. Teknoloji hayatın vazgeçilmez bir modülü artık. Çocukta birinci olarak öteki bir ruhsal hastalık varsa onun tedavisinin sağlanması gerekiyor. Tedavide ilaç fakat bu durumda devreye giriyor. Onun dışında biz daha çok bilişsel davranışçı terapiler uyguluyoruz. Çocuklarla işbirliği yaptığımız, aileyle birlikte hareket ettiğimiz, sonlar koyarak işe başladığımız terapiler. Çocuğun haz aldığı bir şeye hudut koyuyorsunuz, yerine bir şey koymak zorundasınız. Bu da aile ile daha fazla vakit geçirmek, bağlantıyı geliştirmek, arkadaşları ile geçirebileceği vaktin artmasını sağlamak, toplumsal marifetini artırabileceği çalışmalar formunda oluyor. Hasebiyle bu, uzun bir süreç. Ailelerin bunu bilmesi gerekli.”
