AKDENİZ Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Cerrahisi Anabilim Kolu Öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Melikoğlu, soluk borusunun tıkanması üzere durumlarda acil müdahalenin ehemmiyetine dikkati çekti. Melikoğlu, “Bu olaylarda yapılacak birinci müdahale, öncelikle acil müdahale kursu almış şahısların birtakım hareketlerle karnını ve göğsünü sıkıştırarak bunların çıkmasını sağlamaya çalışmasıdır” dedi.
Prof. Dr. Mustafa Melikoğlu, Diyarbakır ve Ankara’da iki çocuğun vefatına, şırınga biçimindeki çikolatanın ucundaki tıpanın neden olduğunu söyledi. Çocukların şırınganın ucundaki kapağı düşünmeden çikolatayı emdiğini ve tıpayı yuttuğunu söyleyen Prof. Dr. Melikoğlu, “Soluk alma ile yemek borusu ortasında çok kısa, ince bir aralık var. O aradan direkt teneffüs yollarına gitmiş. Tıpanın ucunda delik olmadığı için de büsbütün soluk borusunu tıkamış” dedi. Yetişkin bir insanın soluk borusunun kalınlığının küçük parmağın genişliği kadar olduğunu aktaran Prof. Dr. Melikoğlu, “4-5 yaşındaki çocukları düşünürseniz, bir de yutulan nesnenin çapını düşünürseniz, direkt soluk deliğini tıkamış. O devirde yapılacak birinci müdahale, öncelikle acil müdahale kursu almış şahısların birtakım hareketlerle karnını ve göğsünü sıkıştırarak bunların çıkmasını sağlamaya çalışmasıdır” diye konuştu. Soluk borusunun girişinde ses telleri olduğunu kaydeden Prof. Dr. Melikoğlu, şunları kaydetti:
“O ses telleri bu parçacığın çıkmasına müsaade vermeyebilir. Çok şiddetli baskı yapmak gerekir. Çabucak sonrasında en yakın yerdeki sıhhat kuruluşuna götürmek gerekir. Bir poliklinik, aile hekimliği polikliniği üzere yerlerde müdahale pek mümkün olmayabilir. Daha teşekküllü yerlere götürülmelidir. Orada müdahale ve bu cismin çıkartılması mümkün olur. Bu müdahalelere karşın çıkartmak mümkün olmayabilir. Değerli olan çocukları bunlardan uzak tutmaktır. Her türlü oyuncağı ve objeyi çocuklar ağzına götürür. Bunları ağzına götürdüğü sırada nefes aldığı anda yutabilir. Soluk yolundan sonra akciğere giden iki soluk borusu var. Buralara da gidebiliyor. Erken periyot yutmalarda birinci hareketlerin yapılmasıyla çıkartılması sağlanabilir. Şayet çıkartılamazsa çok acil müdahalede bulunulup, daha ileri cerrahi süreçler yapılması gerekmektedir.”ÇENGELLİ İĞNE, KURUYEMİŞ VE PİL TEHLİKESİÇocukların çevreyi tanımak için ellerini ve ağzını kullandığını belirten Prof. Dr. Mustafa Melikoğlu, ani gelişen dikkatsizlik nedeniyle ağızdan aldıkları yabancı cisimleri yutabildikleri ikazında bulundu. Yutma sırasında bazen bu cisimlerin soluk borusuna kaçtığını aktaran Prof. Dr. Melikoğlu, “Kuruyemişler, fasulye üzere bakliyatlar, meyve ve zerzevat modülleri. Çocuklar yakalarına iliştirilen nazarlık, çatal iğneleri yutabiliyor. Bunlar yemek borusuna gidiyor. Bazen bu çatal iğnelerin ağzı açık kalabiliyor. Önemli boyutta yaşamsal tehdit oluşturuyor. Esasen soluk borusu çok ince, orası tıkanınca ani teneffüs durması olabiliyor” dedi. Oyun yaşına gelen ve pilli oyuncaklarla oynayan çocuklarda da yutma hadiselerine rastladıklarını anlatan Prof. Dr. Melikoğlu, yutulan pillerin kimyasal yansımayla yemek borusu, mide ve bağırsakta yanma ve delinmelere neden olduğunu söyledi.PARMAK KALINLIĞINDA İKİ MIKTANIS YUTMUŞ2008 yılında demir kalemtıraş yutan 4 yaşında bir çocukla tekrar tıpkı yıl içerisinde boyutları bir elin başparmağı kadar olan iki mıknatısı yutan öteki bir çocuğu cerrahi operasyonla tedavi ettiklerini söz eden Prof. Dr. Melikoğlu, ailelerin dikkatini çekme konusunda ilerleme kazandıklarını söyledi. Altın yutan çocuklar dahi olduğunu aktaran Prof. Dr. Melikoğlu, “Bozuk paralar, pil, mıknatıslar var. Mesela mıknatıs yutan çocuk iki mıknatısı tek tek yutmuştu. Bağırsakta bu mıknatıslar birleşmiş ve ortada kalmıştı. Operasyonla aldık. Bağırsağın delinmesine ve kangren olmasına neden olabilirdi” diye konuştu.ÇOCUKLARIN YUTTUKLARINI BİRİKTİRDİÖte yandan Prof. Dr. Mustafa Melikoğlu, 44 yıllık hekimlik hayatında çocukların yuttuğu ve cerrahi operasyonla teneffüs ve sindirim sistemlerinden çıkardığı yabancı cisimleri ise Çocuk Cerrahisi polikliniği girişindeki panolarda segiliyor. Panoda 160’a yakın cisim ortasında, en çok dikkati madeni para, çengelli iğneler, yorgan iğnesi, kalemtıraş, çivi, vida, pil, kuruyemiş kesimleri ve iki mıknatıs çekiyor. Ailelerin hassaslığını kazanarak vefatla sonuçlanacak bu cinsten olayların önüne geçmek istediklerini belirten Prof. Dr. Melikoğlu, koleksiyon sayesinde ailelerde şuur oluşturduklarını söyledi.
