Vücudun ana kolonu olan omurganın farklı nedenlere bağlı rahatsızlıkları ile her hastalığa ve hastaya özgü tedavi seçenekleri bulunuyor.
Omurga; vücudu ayakta tutan, beyin ve beyincik ile beden ortasındaki ikazları taşıyan çok kıymetli bir yapı. Hareketi ve hareketin uyumu için ilişki yollarını da sağlayan bu eksiksiz yapı yalnızca kemikten değil, birçok pahalı bileşenden oluşuyor. Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Hilmi Kaya, “Son derece kısıtlı bir alanda son derece hayati yapıları taşıyan omurganın cerrahisinin de ehemmiyet ve özellik arz ettiğine işaret etti.
TÜMÖRLER OMURGANIN BİYOMEKANİĞİNİ BOZUYOR
Bedenin her yerinde olduğu üzere omurgada da tümör gelişebiliyor ve berbat huylu olduğunda ise omurganın kas, kemik ve zar yapısını bozuyor. Ayrıyeten her çeşit tümör, bulunduğu bölgede hem omurganın biyomekaniğini etkiliyor, hem de etrafına, örneğin sonlara baskı yaparak felç yahut felce yakın tablolara yol açabiliyor. Çok kanlanan bir yapı olan omurganın, bedenin diğer yerinde oluşan tümörün metastaz yapması için müsait bir ortam oluşturduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ahmet Hilmi Kaya, omurga tümörlerindeki cerrahi yaklaşım konusunda şu bilgileri verdi:
“Omurga tümörlerinin tedavi usulünü belirlemek için tümörün yeri, tipi ve ameliyatta nelerin alınacağı üzere birçok kıymetlendirme yapılıyor. Kendinden kaynaklanan uygun huylu tümörlerde cerrahi tedaviyle tümörü büsbütün çıkarmak tam şifa sağlayabilmek için ehemmiyet taşıyor. Kendinden kaynaklı makûs huylu tümörler ya da öteki bölgelerden metastaz yoluyla oluşan tümörlerde ise yeniden gerektiğinde omuriliğe olan basıyı ortadan kaldırmak için cerrahi ve onkolojik tedavilerin birlikte yapılması gerekiyor. Omurganın bir kısmının tümörle birlikte alınması gereken durumlarda ise adeta omurga mühendisliği yapılarak, çıkarılan kısmın yerine vidalar ve özel gereçlerle yeni bir mekanik yapı oluşturuluyor.”
GENETİK YATKINLIĞI OLANLARDA OMURGA DAHA SÜRATLİ YIPRANIYOR
Bedendeki her sistem üzere omurganın da dejenerasyona yani yıpranmaya bağlı hastalıkları görülebiliyor. Vücudun ana kolonu olduğu için en süratli yaşlanan doku olarak tanımlanıyor. Omurgada, omurlar ortasında yer alan ve jel kıvamındaki disk dokusunun kendi içinde damarı olmaması ve yalnızca kıkırdak dokudan beslenebilmesi ise erken yıpranmaya, hasebiyle da fıtıklara yer hazırlıyor. Genetik yatkınlığı olanlarda ise omurga yıpranmasının daha süratli gerçekleştiğine işaret eden Prof. Dr. Ahmet Hilmi Kaya, “Yine kemik uçlarında yozlaşma, sivrileşme, omurgayı tutan faset eklemlerde ve bağ dokusunda kireçlenme oluşumu omurgayı ağır ağır daraltarak, omuriliği sıkıştırıyor. Bu daralma boyundaysa yürümeyi ve dengeyi etkiliyor, ağrı ve kas güçsüzlükleri başlıyor. Belde ise “dar kanal” denilen duruma yol açıyor” diye konuştu. Prof. Dr. Kaya, “Bu tablo, her vakit rahatça, uzun mühlet yürüyen kişinin dinlenme molası vermesine ve kat ettiği uzaklığın gitgide kısalmasına neden oluyor. Kanal darlığının cerrahi tedavisi, yaşı geri sarmayı andırıyor. Minimal invaziv teknikle, omurganın yapısını bozmadan ve sonlara ziyan vermeden başarılı formda gerçekleştirilebiliyor” dedi.
HER FITIĞA CERRAHİ TEDAVİ GEREKTİRMİYOR
Bu rahatsızlıklar hem yıpranmaya hem de travmalara bağlı gelişebiliyor. Prof. Dr. Kaya, fıtık oluşumu durumunda hudut basısı var mı, diskin yapısı nasıl, uzun vadede hastayı rahat ettirmeyecek, ömür kalitesini bozacak bir fıtık mı, hudut sistemini tehdit ediyor mu, halihazırda hudut sistemi bulgularına sebep olmuş mu, ağrının derecesi nedir üzere sorulara karşılık arandığını söyleyerek, şunları anlattı: “Tedavi haline hasta hikayesi, muayene bulguları ve görüntüleme sonuçları bir ortada kıymetlendirilerek karar veriliyor. Her fıtık cerrahi tedavi gerektirmediğinden normali anormalden ayırt etmek büyük ehemmiyet taşıyor.” Hastalar en sık dejeneratif hastalıklara bağlı bel ağrısı nedeniyle tabibe başvuruyor. Bu kümedeki bireylerin çok az bir kısmında olağandışı fıtık görülüyor ve onların da aşikâr oranına cerrahi tedavi uygulanıyor. Uygun hastalarda tek başına istirahat ve ilaç tedavisi bile tesirli oluyor. Hudut etrafına birtakım ağrı kesici, ödem giderici ilaçlarla bloklar yapılabiliyor. Cerrahi gerektirmeyen hastalarda fizik tedavi ve rehabilitasyon kısmı ile birlikte çalışıldığının lakin idrar kaçırma, bacakta manalı güçsüzlük üzere bulgular varsa kesinlikle cerrahi tedavi uygulandığının altını çizen Prof. Dr. Kaya, böyle bir tabloda farklı tedavi yolları denemenin hastayı mağdur ederek, geri dönüşü olmayan meselelere yol açabileceğini de kelamlarına ekledi.
AMELIYAT KARARINDA, HASTANIN KAPASİTESİ ROL OYNUYOR