Dünyada giderek artan ve tüm organları etkileyen diyabet yani şeker hastalığı, körlüğe kadar gidebilen göz sorunlarını beraberinde getiriyor. Milletlerarası Diyabet Federasyonu’nun (IDF) açıkladığı bilgilere nazaran dünyada her 10 yetişkinden biri diyabet hastalığına sahip. 2045 yılında ise diyabetli hasta sayısının 629 milyona ulaşacağı ön görülüyor.
14 Kasım Dünya Diyabet Günü münasebetiyle Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Beslenme ve Diyetetik kısmı öğretim üyesi Gökçen Garipoğlu, tüketilmesi gereken besinler hakkında kıymetli bilgiler paylaştı. Sofra şekeri ile yapılan yiyeceklerin diyabetlilerden uzak durması gereken besinlerin başında geldiğini tabir eden Gökçen Garipoğlu, “Bununla birlikte yalnızca sofra şekeri değil, früktoz şurubu, agave şurubu yahut bal ile tatlandırılmış besinlere da dikkat edilmelidir. Bu eserler doğal tatlandırıcı olarak görülse de kan şekerini yükseltebilmektedir. Lakin bu da karbonhidrat içeren hiç bir besin tüketilmemelidir formunda algılanmamalıdır. Zira; birtakım besinlerde karbonhidratlarla birlikte besinde bulunan diyet lifi, yağ, protein üzere başka bileşenler de kan şekerinin denetimine yardımcı olur. Örneğin tam tahıllar ve kurubaklagiller hem diyet lifi hem de protein içerir, misal biçimde meyveler de diyet lifi içerdiğinden inançlıdır. Tabi ki unutulmaması gerekense inançlı de olsa her besinin muhakkak ölçülerde tüketilmesi gerektiğidir” sözlerini kullandı.
“GIDALARIN ÖLÇÜLERİNE DİKKAT ETMELİYİZ”
Her meyvenin ölçüsüne uygun olarak tüketilmesi gerektiğini söyleyen Garipoğlu, “Ancak, fruktoz içeriği yüksek olan armut, muz, kavun, karpuz üzere meyveler ve kurutulmuş meyveler tüketilirken ölçüye daha çok dikkat edilmelidir.” dedi. Diyabet hastalarının kuru baklagiller de tüketebileceğini söyleyen Garipoğlu, “Kuru baklagillerin içerisinde yüksek oranda diyet lifi ve protein vardır. Kan şekerini istikrarlar ve tok meblağ. Fakat yeniden hatırlatalım, kuru baklagiller için de ölçü vardır. Esasen birçok besin tüketilebilir, değerli olan ölçüsüdür” ihtarında bulundu.
“FAZLA KİLOLAR DİYABET NEDENİ”
Diyabetlilerin damarlar sıhhatine dikkat etmeleri gerektiğinin altını çizen Garipoğlu, “Yağ ve tuz alımları yüksek olmamalıdır. Ayrıyeten diyabetlilerin antiokasidan vitaminlere gereksinimi artar, bu nedenle de taze ve uygun usullerle pişirilmiş besinleri tercih etmeleri daha gerçek olacaktır. Besinlerde bulunan şeker ve proteinlerin, pişirme sırasında oluşturduğu birtakım bileşikler (AGE) diyabetin ilerleyen periyotlarında ortaya çıkabilecek komplikasyonları artırabilir. Her ne kadar bu hususlar meskende pişirmede de oluşsa da sulu pişirme yollarıyla azaltmak mümkündür. Kuru ısı kullanılan besinlerde yada fırıncılık eserlerinde (kek, kraker vb.), tüketime hazır paketli besinlerde bu hususlar daha fazla bulunur. Bu nedenle de seyrek tüketilmesinde yarar vardır” açıklamasında bulundu.
Tip 2 diyabet için beden tartısı denetiminin en kıymetli faktör olduğunu söyleyen Gökçen Garipoğlu, “Obezite diyabet riskini artırır. Bilhassa ailede diyabetli varsa olağan tartı korunmalı, obezite yahut hafif şişmalık varsa da yük kaybı sağlanmalıdır. İdman de öbür kıymetli faktördür. Kaslar çalıştıkça kandaki şeker faal bir formda kullanılır ve tabi tartı denetimi de sağlar. Tip 1 diyabet için ne yazıkki riski azaltan durumlardan bahsetmek mümkün değildir” diyerek kelamlarını tamamladı.
