Araştırmacılar, göğüs kanseri riskini yarı yarıya azaltan bir ilacın kullanımına son verdikten sonra da risk azaltıcı tesirinin yıllarca devam ettiğini söylüyor.
Anastrozol isimli ilaç, birçok göğüs kanserinin oluşumunu tetikleyen östrojen hormonunun üretilmesini engelliyor.
İngiltere‘deki Kanser Araştırmaları Vakfı, bu bulguların inanç verici olduğunu açıkladı.
Kimler kullanabilir?
Anastrozol lakin menopoz sonrasında kullanılabilir. Çünkü genç bayanlarda östrojen hormonu üretimini engelleyemiyor.
Bu ilaç, göğüs kanseri teşhisi konduktan sonra tedavide de kullanılıyor: Lakin araştırmalar ilacın kanser oluşumunu engellemede de tesirli olup olmadığını tespit etmeye çalışıyor.
Evvelki araştırmalar Anastrozol ilacını 5 yıl boyunca alanlarda göğüs kanseri riskinin yarı yarıya azaldığını ortaya koymuştu.
3 bin 864 bayan üzerinde yapılan yeni araştırmalar ise ilaç tedavisine son verildikten 7 yıl sonra bile kanser oluşumunu yüzde 49 azalttığını gösteriyor.
Yani ilacın tesiri yıllar sonra bile devam ediyor.
Araştırmanın sonuçları Lancet tıp mecmuasında yayımlandı ve Texas’daki San Antonio Göğüs Kanseri Sempozyumu’nda tıp dünyasına sunuldu.
Londra’daki Queen Mary Üniversitesi’ndeki Wolfson Önleyici Tıp Enstitüsü lideri Profesör Jack Cuzick, meme kanserinin, bayanlarda en yaygın görülen ve süratle artan bir kanser çeşidi olduğunu belirterek, Anastrozol’un en az yan tesir ile en âlâ sonuç veren bir ilaç olduğunu söz ediyor.
İlaç kullanımda
2017’den bu yana hekimler, genetik yahut öbür nedenlerden ötürü yüksek risk altında olan menopoz sonrası bayanlara bu ilacı tavsiye ediyor.
Fakat Prof. Cuzick, ilaç kullanımının yalnızca yüzde 10 seviyesinde kaldığını belirterek bu oranın çok daha yüksek olması gerektiğini vurguluyor.
Bunun nedenlerinden biri, ilacın uzun vadeli tesiri konusunda tabiplerin emin olmaması, başkası ise eklem ağrıları, vajina kuruluğu ve sıcak basması üzere yan tesirler ihtimaliydi.
Lakin araştırmalar, reçete verilen bayanların yüzde 75’inin bu ilacı almaya devam ettiğini gösterdi. Araştırmacılar bunu, ilacın yan tesirlerinin dayanılmayacak seviyede olmadığının işareti olarak görüyor.
İlaç kanseri nasıl engelliyor?
Kanser, sağlıklı dokunun bozulması manasına geliyor. Fakat sağlıklı bir hücre bir gecede kanserli hale gelmiyor. Birçok mutasyona uğrayıp giderek kanserli hücreye dönüşüyor ve denetimsiz bir halde çoğalıyor.
Anastrozol’ün, bu dönüşüme uğrayarak kanser yolunda ilerleyen kimi hücreleri öldürdüğü söz ediliyor.
Prof. Cuzick, “Böylece zamanı 20 yıl geriye çekmiş ve kanser gelişim sürecini en başa sarmış oluyorsunuz ki bunun da ilerlemesi uzun vakit alıyor” diyor.
İlaç mastektomiye son verebilir mi?
Hayır. Göğüs kanserini önleyici ilaçlar, göğsün alınmasını (mastektomi) tek deva olmaktan çıkarıyor.
Lakin birtakım bayanlar öylesine yüksek risk kümesinde oluyor ki ilaç kullanımı gereğince önleyici olmayabiliyor.
Bunlar mastektomiyi en inançlı tercih olarak görebilir.
Başka ilaçlar var mı?
Östrojen hormonunu engelleyen tamoksifen de göğüs kanseri riskini azaltmada kullanılabilir.
Anastrozol kullanan bayanlarda 12 yıl boyunca göğüs kanseri riskinin yüzde 49 azaldığı tespit edildi (5 yıl ilaç kullanımına ek olarak, ilacın kollayıcı tesiri, bıraktıktan sonraki 7 yılda da devam ediyor).
Tamoksifen’de ise bu oran yüzde 28 seviyesinde kalıyor.
Fakat bu ilaç menopoz öncesi devirde de tesirli oluyor.
Ayrıyeten tamoksifen’in maliyeti anastrozol’ün iki katından fazla.
Uzmanlar ne diyor?
İngiltere Kanser Araştırmaları Vakfı (Cancer Reserach UK) uzmanlarından Prof. Charles Swanton, “Şimdiye dek yalnızca tamoksifenin uzun vadeli tesiri olduğunu biliyorduk; uzun vadede daha az yan tesiri olan anastrozolü inceleyen bu araştırma, bayanların ilacı bıraktıktan yıllar sonra bile kansere karşı daha uygun korunduğunu göstermesi bakımından inanç verici” dedi.
Swanton, “Doktorlar hala kimi bayanlar için tamoksifeni daha uygun bulabilir, fakat birden fazla seçeneğin olması olumlu bir gelişme” diye konuştu.
