Asperger sendromuna sahip olan dünyanın konuştuğu aktivist Greta Thunberg, otizmin bir cinsini taşıyor. Asperger sendromu teşhis kriterleri neler? Asperger sendromu dereceleri ve nedenleri nedir?
ASPERGER SENDROMU NEDİR?
Kısa karşılığı AS olan rahatsızlık, otizm spektrum bozuklukları (ASD) olarak bilinen bir küme nörogelişimsel bozukluktan (çocuklukta başlayan beyin gelişimi sorunları) biridir. Spektrumun ölçülü ucunda kabul edilen sendrom ismini, bu bozukluğu 1944’de otizmden bağımsız olarak tanımlayan Avusturyalı çocuk hekimi Dr. Hans Asperger’den almıştır. Erkek çocuklarda kızlardan 5 kat daha sık görülen bu durum bilhassa toplumsal etkileşimi olumsuz istikamette tesirler.
NEDENLERİ
Beyindeki değişiklikler Asperger sendromu semptomlarını harekete geçirebilir. Lakin bilim insanları bu değişikliklere neyin sebep olduğunu tam olarak belirleyemedi. Genetik faktörlerin, kimyasallar yahut virüsler üzere çevresel toksinlere maruz kalmanın hastalığın gelişimine katkı sağladığı düşünülse de bu bozukluğun gelişiminde kızamık vb. aşıların hiçbir tesiri bulunmuyor.
BELİRTİLERİ
Çocuklarda ortaya çıkan bu sendromun belirtileri şöyle sıralanabilir:
*Sosyal farkındalık eksikliği,
*Sosyalleşmede ilgi eksikliği,
*Arkadaşlıklar kurma ve sürdürmede zorluk,
*Başkalarının fikirlerini ve hislerini anlayamamak ,
*Göz temasından kaçınmak yahut çok dikkatlice bakmak,
* Mimik kullanma eksikliği ya da abartılı mimiklerin kullanılması,
*Vücut lisanını anlayamama,
*Kişilerarası sonlara uymama,
*Seslere, dokunmaya, kokulara, tatlara yahut görsel uyaranlara çok hassasiyet,
* Rutine çok bağlılık,
*El çırpma ya da kol sallama üzere tekrarlanan motor davranışlar,
*Sakarlık yahut koordine olmayan motor hareketler,
* Birkaç bahse gösterilen takıntılı ilgi,
*İroni ya da alay üzere ince bir lisan kullanımını anlamada zahmet çekmek,
*Ses tonunu ayarlamada zorlanma,
*Düzensiz konuşma yahut konuşmayı kendi ilgi alanına yönlendirme.
Doğuştan gelen yahut birinci 3-4 yılda ortaya çıkan karmaşık nörogelişimsel bozuklukları tabir eden otizm spektrum bozuklukları kümesinin (ASD) en ölçülü hali kabul edilen aspergen sendromundan farklı olarak başka ASD’ler; klasik otizm, Rett sendromu, çocukluk çağı parçalayıcı bozukluğu, Atipik otizm halinde sınıflandırılabilir.
TEDAVİSİ
Asperger Bozukluğu’nun ana bulgularına yönelik rastgele bir ilaç tedavisi yoktur. Toplumsal bağlantı meseleleri ve kısıtlı ilgi alanı için psikososyal tedaviler gereklidir. Eşlik eden durumlara nazaran uygun ilaç tedavileri kullanılabilir. Bu rahatsızlık cinsinde, çocuğun başkalarıyla etkileşim yeteneğinin geliştirilmesi ve böylelikle toplumda aktif olarak yer alması ve kendine yetmesini sağlamak amaçlanır. Her çocukta farklı dozajda ortaya çıktığı için çocuğun ve ailenin imkanları ve kaideleri göz önüne alınarak tedavi yolu belirlenebilir.
